Κάρμεν Ρουγγέρη

Κάρμεν Ρουγγέρη, Χριστίνα Κουλουμπή, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Μικρός Πρίγκηπας, Τοσοδούλα

Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις για αυτή τη μεγάλη Κυρία του Θεάτρου. Βαθιά καλλιεργημένη, εργατική και ακούραστη, είναι μια πηγή ενέργειας και φωτός σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. Τη συναντήσαμε στα παρασκήνια του Μικρού Πρίγκηπα στο Θέατρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης και μιλήσαμε για όλα. Μην παραλείψετε ούτε λέξη από όσα μας είπε. Κυρίες, κύριοι και πολυαγαπημένα μας παιδιά η κυρία Κάρμεν Ρουγγέρη αποκαλύπτει τα μυστικά της επιτυχίας της, σε μια συνέντευξη-ποταμό, απόσταγμα ζωής και σοφίας.

Πως αισθανθήκατε πριν την πρεμιέρα ενός έργου όπως ο Μικρός Πρίγκηπας;

Πάντοτε έχουμε αγωνία και αυτό είναι νομίζω υγιές, το να έχεις αγωνία. Από την άλλη πάντοτε είμαστε και πολύ σίγουροι. Και λέω εμείς γιατί δεν είμαι μόνη, είμαστε μια ομάδα και δεν παραδίδουμε ποτέ μια παράσταση αν δεν είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι θα καθηλώσει τα παιδιά.

Το έργο του Σαιντ Εξιπερί μοιάζει να γράφτηκε για να το κάνετε εσείς παραμύθι. Πως θα το σχολιάζατε;

Ω, αυτό με κολακεύει πάρα πολύ! Για να πω την αλήθεια όταν το διάβασα το έβαλα στη βιβλιοθήκη για τους μεγάλους, όχι για τα παιδιά. Είναι έργο φιλοσοφικό, αλληγορικό που δύσκολα θα μπορούσε να το καταλάβει ένα μικρό παιδί. Ξεκίνησα να σκέφτομαι να το ανεβάσω μόνο όταν είχα αποφασίσει πως να το διασκευάσω με τέτοιο τρόπο, ώστε να το κατανοήσουν και τα μικρά παιδιά.

Έχετε πίσω μια λαμπρή καριέρα σχεδόν 30 ετών παιδικού θεάτρου. Ποια θεωρείτε πιο αγαπημένη σας δουλειά;

Η αλήθεια είναι ότι είμαι πολύ τυχερή. Έχουμε κάνει πάνω από 70 δουλειές, στην Όπερα, στο Εθνικό Θέατρο, στο Ηρώδειο, στο Ίδρυμα Κακογιάννη, στο Θέατρο Κιβωτός, όλες είχαν επιτυχία. Να χτυπήσω ξύλο, την αποτυχία δεν την έχουμε γευθεί. Δεν μπορώ να πω ότι ξεχωρίζω κάποια δουλειά αν και βαθιά μέσα μου υπάρχει μια αδυναμία στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια κι αυτό γιατί αγαπώ πολύ τον Όμηρο.

Και πριν σας «ερωτευθεί» η παιδική σκηνή, τι έχετε να θυμάστε περισσότερο από την καριέρα σας;

Ένας ρόλος που είχα αγαπήσει πολύ ήταν αυτός της Σοφίας Τρικούπη, αδελφής του Χαρίλαου, στο έργο που είχαμε ανεβάσει στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και μετά στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά. Γενικότερα όμως έχω να θυμάμαι όλες τις συμμετοχές μου σε χορούς αρχαίου δράματος, τόσο τραγωδίες όσο και κωμωδίες. Αισθανόμουν πολύ υπερήφανη να υπηρετώ αυτά τα κείμενα. Να πω εδώ ότι έχω προσέξει νέα παιδιά να θεωρούν υποτιμητικό να είσαι στο χορό, ενώ εγώ το θεωρώ πολύ μεγάλη ευλογία.

Αν σήμερα ήσασταν παιδί και σας πήγαιναν σε μια παράσταση της Κάρμεν Ρουγγέρη πως φαντάζεστε ότι θα αντιδρούσατε;

Πιστεύω ότι θα μου άρεσαν! Και εγώ η ίδια όταν τις ετοιμάζω αυτές τις παραστάσεις προσπαθώ να τις βλέπω με τα μάτια ενός παιδιού. Κι αυτό είναι το μυστικό που τις κάνει επιτυχημένες. Αποδίδω αυτή την επιτυχία σε ένα ποσοστό 55% στην Χριστίνα Κουλουμπή που έχει σπουδάσει εικαστικά, όπως και εγώ άλλωστε είχα σπουδάσει και ζωγραφική, αλλά με έχει ήδη ξεπεράσει επενδύοντας στο εικαστικό μέρος της κάθε παράστασης που θεωρώ ότι είναι πολύ ουσιαστικό. Αν δεν κρατήσουμε το παιδί με το εικαστικό μέρος δεν θα μπορέσουμε μετά να το καθηλώσουμε στη θέση του για να παρακολουθήσει αυτά που θέλουμε να του μεταδώσουμε, τα κρυμμένα μηνύματα και τους θησαυρούς του κάθε έργου. Αν του δώσουμε κάτι έτοιμο δεν θα το κρατήσει, θα είναι σαν να το διδάσκουμε και το παιδί δεν το θέλει αυτό. Θέλει να ανακαλύπτει μόνο του αυτά που έχει να του πει κάθε έργο. Από ότι μου λένε οι περισσότεροι γονείς, τα παιδιά τους λένε ότι θέλουν να πάνε σε παράσταση της κυρίας Ρουγγέρη γιατί δεν είναι παιδική. Έχουν συνδυάσει το παιδικό θέατρο με σχολικές γιορτές, με κάτι τέλος πάντων πρόχειρο. Τα παιδιά δεν στερούνται κριτήριου και εμείς προσπαθούμε με κάθε νέα παράσταση να ανεβάζουμε τον πήχυ. Και πιστεύω ότι η Χριστίνα που θα συνεχίσει αυτή τη δουλειά, γιατί είναι έργο ζωής για μένα, αυτό θα κάνει.

Έχοντας πλέον μια αρκετά μεγάλη επαγγελματική συνεργασία με την κόρη σας Χριστίνα, ποια είναι η άποψή σας για τη σχέση τέχνης και οικογενειακής ζωής; Πως αλληλεπιδρούν στην καθημερινότητά σας;

Εγώ το θεωρώ μεγάλη τύχη. Καταρχήν ο στιχουργός των παραστάσεών μας, ο Ανδρέας Κουλουμπής είναι μέγας μουσικός και έχει πολύ ενεργό ρόλο στην επιλογή των μουσικών κομματιών σε κάθε παράσταση. Πέρα από τα παραπάνω, όταν γράφω ένα έργο και φθάνω στο σημείο που πρέπει να βάλω ένα τραγούδι, το δίνω αμέσως στον σύζυγο για να μου γράψει τους στίχους πάνω στο θέμα που του ζητάω. Κατόπιν, όταν έχω ολοκληρώσει ένα έργο, φωνάζω τη Χριστίνα και της το διαβάζω για να μου πει πως φαντάζεται κάθε σκηνή. Από εδώ ξεκινά και η δημιουργία της παράστασης με πολλές συζητήσεις μέχρι να φθάσουμε στο τελικό αποτέλεσμα. Παλιότερα ήμουν παρούσα στη δημιουργία και πήγαινα στα εργαστήρια, τώρα πια έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στη Χριστίνα γιατί η δουλειά της κάθε φορά ξεπερνάει τις προσδοκίες μου.

Μιλώντας για την κόρη σας Χριστίνα, μπορούμε να επισημάνουμε ομοιότητες και διαφορές στον τρόπο που λειτουργείτε καλλιτεχνικά;

Η Χριστίνα είναι ένα παιδί με τρομερά καλλιτεχνικά ερεθίσματα, τόσο από τον πατέρα της που ως πρωταγωνιστής στη Λυρική σκηνή δεν υπάρχει ρόλος που να μην έχει παίξει όσο και από μένα που την είχα από παιδί δίπλα μου, στο Ηρώδειο, στην Επίδαυρο και αλλού. Το βρίσκω λοιπόν φυσικό να επηρεάστηκε και τώρα πια που συνεργαζόμαστε στενά και συμμετέχει ενεργά στη σκηνοθεσία, πιστεύω ότι φέρνοντας τις δικές της ιδέες, επιστρέφει κατά κάποιο τρόπο τη γνώση, φέρνει νέο αίμα στη δουλειά μας. Και έτσι πρέπει.

Υπάρχει κάποιο έργο που θέλατε αλλά δεν έχετε καταφέρει ακόμη να ανεβάσετε στη σκηνή;

Επειδή οι σπουδές μου περιλαμβάνουν και την Όπερα και τη Μουσική, με ενδιαφέρει να δίνω ακούσματα στα παιδιά, να έχουν και αυτό το κέρδος από μια παράσταση, με δεδομένο ότι το Θέατρο είναι πηγή γνώσης. Δεν έχει νόημα να δώσεις στο παιδί μια παράσταση έτσι απλά για να χαχανίσει. Πρέπει να του δώσεις κάτι να πάρει μαζί του φεύγοντας, να πλουτίσει τη γνώση του. Έχω κάνει δουλειά πάνω σε αυτό όταν ήμουν υπεύθυνη Παιδικής Σκηνής στη Λυρική αλλά και στο Εθνικό Θέατρο. Τους έχω γνωρίσει τον Όφενμπαχ, τον Ροσίνι, τον Ντονιτσέτι. Ήθελα λοιπόν τώρα να τους δώσω τον Βιβάλντι. Έψαχνα χρόνια να βρω το παραμύθι που θα μου δώσει την αφορμή να τους δώσω αυτό το άκουσμα. Και το βρήκα στην Τοσοδούλα, το αγαπημένο παραμύθι της κόρης μου όταν ήταν μικρή. Η Τοσοδούλα γεννιέται από ένα λουλούδι και σκέφτηκα πόσο ιδανικά θα ταίριαζε η Άνοιξη του Βιβάλντι, θα ήταν σαν ένα ξύπνημα της Φύσης. Σκέφτηκα την εικόνα της Τοσοδούλας να βγαίνει από ένα λουλούδι που ανοίγει και να ακούγεται ο Βιβάλντι και μου φάνηκε τόσο όμορφο…

Πέρα από το θέατρο είχατε και μια αξιομνημόνευτη τηλεοπτική καριέρα. Όλοι θυμούνται την Ώρα την καλή, τα Δέκα λεπτά κήρυγμα αλλά και την συμπεθέρα των Δέκα μικρών μήτσων. Εσείς ποιο ρόλο θυμάστε με περισσότερη νοσταλγία;

Αγαπημένα όλα τα σήριαλ αλλά πιο πολύ αγάπησα την Κωνσταντινουπολίτισσα! Μου αρέσει να πηγαίνω προς το ρόλο και όχι να τον φέρνω στα μέτρα μου. Επέμεινα να την κάνω να είναι από την Πόλη, το έψαξα, παιδεύτηκα και τελικά τα κατάφερα. Βέβαια και το κείμενο ήταν πολύ καλό. Ο σεναριογράφος ο Αμαραντίδης είναι φιλόλογος και τον μεγάλωσε μια γιαγιά σαν αυτό το ρόλο που έγραψε. Ήταν δηλαδή κάπως αυτοβιογραφικό για αυτόν το κομμάτι, το αγάπησα πολύ και το γεύτηκα. Γενικά λατρεύω τους ρόλους μου και όπως είπα μου αρέσει να πηγαίνω εγώ σε αυτούς. Δε μου αρέσει η τυποποίηση, α αυτός είναι κωμικός βάλε τον να κάνει κωμωδία, α αυτή είναι καλή για γεροντόρη. Εγώ είμαι κατά βάση δραματική ηθοποιός αλλά δε μου δόθηκε πότε ευκαιρία να το αποδείξω ωστόσο αυτό το στοιχείο το χρησιμοποίησα στην κωμωδία. Με λένε επιτυχημένη κωμική ηθοποιό γιατί παίζω την κωμωδία σοβαρά, όπως είπε και ο μεγάλος Λογοθετίδης. Οι κωμωδίες πρέπει να παίζονται σοβαρά, οι καταστάσεις είναι που φέρνουν το γέλιο. Ο κωμικός δε φοράει ένα ρούχο και λέει τώρα θα κάνω κωμωδία. Έχει αποτύχει.

Θα ξανακάνατε τηλεόραση αν είχατε χρόνο και καλές προτάσεις;

Βεβαίως! Εγώ τη λατρεύω την τηλεόραση και της χρωστάω! Είμαι πολύ ευγνώμων άνθρωπος. Και προς τον κόσμο που μας βλέπει και μας χαρίζει τις ακροαματικότητες. Οι ηθοποιοί θα πρέπει να το αναγνωρίζουν αυτό και να είναι ευγνώμονες. Έρχονται στο δρόμο άγνωστοι και μ αγκαλιάζουν και τους αφήνω. Δεν μπορείς να αρνηθείς να ανταποδώσεις την αγάπη που δέχεσαι!

Σύμφωνα με παλιότερες δηλώσεις σας, φαίνεται να έχετε ζήσει μια πολύ συναρπαστική ζωή. Έχετε σκεφθεί να γράψετε την αυτοβιογραφία σας;

Για να πω την αλήθεια με έχουν ρωτήσει κάποιες φορές και το έχω σκεφτεί αλλά εδώ που τα λέμε δεν θεωρώ ότι είναι τόσο σημαντική η ζωή μου για να κάτσει κάποιος να τη διαβάσει. Σαν μάρτυρας μιας εποχής ωστόσο θα μπορούσα να γράψω κάτι, του τύπου Ήμουν και εγώ εκεί.

Η πληθώρα σκανδάλων στον καλλιτεχνικό χώρο έφερε μεταξύ άλλων ξανά στην επικαιρότητα το διαχωρισμό καλλιτεχνών σε κατεστημένο και προοδευτικούς. Πιστεύετε ότι υπό τις παρούσες συνθήκες έχει νόημα σήμερα οποιοσδήποτε συντηρητισμός στην καλλιτεχνική έκφραση;

Αυτό που έγινε τώρα στα πλαίσια του κινήματος #me too θεωρώ ότι καλώς έγινε. Βέβαια εγώ σε οποιαδήποτε τέτοια κατάσταση θα αντιδρούσα άμεσα, είναι του χαρακτήρα μου. Να τολμούσε κάποιος να με κλωτσήσει; Θα σταματούσα την παράσταση.

Τι σας ξεκουράζει μετά από μια κοπιαστική μέρα στο θέατρο;

Μου αρέσει πολύ το μαγείρεμα, με ξεκουράζει πολύ. Μου αρέσει να μυρίζει φαγητό στο σπίτι, γιατί αλλιώς νομίζω ότι πάει τελείωσε, έχω μεγαλώσει και δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Έτσι λοιπόν, επιστρέφοντας από τη δουλειά αν και κουρασμένη στρώνομαι στο μαγείρεμα για να ξεκουραστώ.

Παρακολουθείτε ταινίες animation για παιδιά;

Με κουράζουν τα animation γιατί περιέχουν πολλή βία ! Εγώ έχω μείνει σε κάτι παλιά ρώσικα παραμύθια που ήταν τόσο όμορφα, τόσο ήρεμα. Σήμερα τα παιδιά δέχονται τόση βία μέσα από το θέαμα, με κάτι χαρακτήρες με άσχημα, περίεργα πρόσωπα. Δεν είναι τυχαίο που έχουν επιτυχία οι παραστάσεις μας που περιέχουν τόση χρυσόσκονη, τόση τρυφερότητα. Την έχουν ανάγκη τα παιδιά την τρυφερότητα, την έχουν ανάγκη την ηρεμία, έχουν ανάγκη το παραμύθι. Τώρα πια πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι δίνουμε στα παιδιά.

Πως αισθάνεσθε τώρα που άνοιξαν ξανά τα θέατρα με πληρότητα μεν αλλά με υγειονομικούς διαχωρισμούς; Πιστεύετε ότι θα έρθει το κοινό σε κλειστούς χώρους;

Δεν ανοίγουν με πληρότητα αλλά εδώ στο θέατρο του Ιδρύματος Κακογιάννη είμαστε covid free κι έχουμε τα τελειότερα μηχανήματα εξαερισμού. Βέβαια και στο Christmas Theater τηρούνται όλα τα προβλεπόμενα μέτρα και ήμουν πολύ χαρούμενη που γέμισε σε όσες παραστάσεις είχαμε. Ήταν πολύ ωραίο το συναίσθημα να βλέπεις να γεμίζει το θέατρο ξανά με παιδιά. Και να δεις με τι υπομονή κάθονται μετά στη σειρά τηρώντας τις αποστάσεις για να τους βάλω μια υπογραφή. Έχω τους θαυμαστές μου δε λέω αλλά και εγώ είμαι fan των παιδιών.

Τι σχέδια έχετε ακόμη για φέτος, πέρα από το Μικρό Πρίγκηπα;

Έχουμε την Τοσοδούλα για τις γιορτές αλλά προετοιμάζουμε και την περιοδεία μας για το επόμενο καλοκαίρι με ένα υπέροχο παραμύθι, τον Τσάρο με τη μακριά γενειάδα. Το φέρω βαρέως που δεν πρόλαβε να το δει ο κόσμος γιατί όταν το πρωτοπαρουσιάζαμε μας βρήκε η πανδημία και το διακόψαμε. Είναι ένα ρώσικο παραμύθι, φτιαγμένο από μένα μεν αλλά με συστατικά πολλών ρώσικων παραμυθιών, με συγκλονιστικά κοστούμια της Χριστίνας που βραβεύτηκαν κιόλας και μέσα από αυτό τα παιδιά θα γνωρίσουν και πέντε μεγάλους συγγραφείς και μουσουργούς μεταξύ των οποίων και ο Τσαϊκόφσκι. Έχει λοιπόν διπλό χαρακτήρα η παράσταση και ψυχαγωγικό και διδακτικό. Η αλήθεια είναι ότι σκύβουμε πολύ πάνω στη μουσική επένδυση των παραστάσεων. Είναι σημαντικό να δίνουμε στα παιδιά τέτοια ακούσματα. Να σημειώσουμε εδώ ότι στον Μικρό Πρίγκηπα την πρωτότυπη μουσική συνέθεσε ο εξαίρετος και ταλαντούχος Στέφανος Κορκολής και είναι μαγική μουσική!

Τι συμβουλή θα είχατε να δώσετε σε νέους δημιουργούς που φιλοδοξούν να ακολουθήσουν τα χνάρια σας στο παιδικό θέαμα;

Να προσπαθούν πάντα να ανεβάζουν τον πήχυ και να σέβονται αυτό που κάνουν γιατί τα παιδιά είναι άγραφα βιβλία και εμείς καλούμεθα να γράψουμε μέσα σε αυτά και πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι θα τους δώσουμε.