The Old Oak – Η Τελευταία Παμπ
Παραγωγή: Βρετανία 2023
Σε συμπαραγωγή με Γαλλία/Βέλγιο
Διάρκεια: 113 λεπτά
Είδος: Δράμα
* * ½
Σκηνοθεσία: Ken Loach
Πρωταγωνιστούν: Dave Turner, Ebla Mari, Claire Rodgerson, Trevor Fox, Chris McGlade, Col Tait, Jordan Louis, Chrissie Robinson, Chris Gotts, Jen Patterson, Arthur Oxley, Joe Armstrong, Andy Dawson, Maxie Peters.
ΣΥΝΟΨΗ: Το «Old Oak» είναι η τελευταία παμπ, ο μοναδικός δημόσιος χώρος συνάθροισης που έχει απομείνει σε μία κοινότητα πρώην ανθρακωρύχων της Βορειοανατολικής Αγγλίας που παρακμάζει εδώ και 30 χρόνια. Ο ιδιοκτήτης TJ Ballantyne παλεύει να την κρατήσει ανοιχτή και τα πράγματα χειροτερεύουν όταν η παμπ γίνεται αντικείμενο έριδας μετά την άφιξη προσφύγων από τη Συρία. Εν τω μεταξύ, μία απρόσμενη φιλία ανθίζει ανάμεσα στον TJ και μία νεαρή Σύρια, τη φωτογράφο Yara. Θα μπορέσουν να βρουν έναν τρόπο ώστε οι δύο κοινότητες να κατανοήσουν η μία την άλλη;
Μια γέρικη βελανιδιά στέκει στην καρδιά της τελευταίας ίσως ταινίας του μέγιστου εν ζωή ανθρωπιστή του κινηματογράφου Κεν Λόουτς. Γέρικη σαν τις αγγλικές επαρχίες που οι θατσερικές πολιτικές έχουν μετατρέψει σε ανθρώπινες χωματερές. Βρισκόμαστε στο 2016, η Βρετανία είναι έτοιμη για το Brexit και η ατμόσφαιρα, μακριά από τα οικονομικά σαλόνια του City και τα παλάτια του Λονδίνου που θαυμάζουν οι τουρίστες, μυρίζει μιζέρια, παραίτηση και φτώχεια καταραμένη. Σε μια τέτοια «καταραμένη» μικρή κοινότητα της Βορειοανατολικής Αγγλίας στέκει η παμπ του TJ, μοναδική διέξοδος για τους λιγοστούς πρώην ανθρακωρύχους που έχουν μείνει εδώ και χρόνια άνεργοι και τώρα βλέπουν και τα σπιτάκια τους να απαξιώνονται καθώς η κυβέρνηση, ικανοποιώντας προφανώς κάποιες διεθνείς δεσμεύσεις, «παρκάρει» στην υποβαθμισμένη επαρχία τους πρόσφυγες από τον πόλεμο της Συρίας, σαν σκουπίδια που τα κρύβεις κάτω από το χαλί. Με το καλημέρα της ταινίας βλέπουμε τους γηγενείς να επιτίθενται φραστικά στους ξένους «εισβολείς» με τις μαντήλες και την παράξενη γλώσσα. Για όλα φταίνε οι ξένοι αφού δεν κατανοούν ότι όλοι στο ίδιο κυβερνητικό καζάνι βράζουν, κάτι που επιχειρεί να αναπτύξει το σενάριο του μόνιμου συνεργάτη του Λόουτς, του εξαίρετου Πόλ Λάβερτι. Συνοδοιπόροι σ αυτό το ταξίδι με οδηγό την ενσυναίσθηση ο μελαγχολικός TJ, ιδιοκτήτης της παμπ με διαλυμένη οικογένεια και ακόμη πιο διαλυμένη θέληση για ζωή κι από την άλλη η άτυχη Yara, η νεαρή Σύρια με ταλέντο στην φωτογραφία, με δίψα για ζωή και με χιλιάδες εμπόδια στο δρόμο της αναγκαστικής εξορίας από μια ερειπωμένη χώρα με βάρβαρο καθεστώς.
Οι Λόουτς και Λάβερτι κατανοούν και τους μεν και τους δε, επιχειρώντας να προτείνουν μια κινηματογραφική σύγκλιση πολιτισμών στη βάση της αλληλοκατανόησης και της συνειδητοποίησης ότι τα προβλήματα όλων έχουν κοινή πηγή. Ωραία η προσπάθεια αλλά η ωμή πραγματικότητα δεν υπακούει δυστυχώς σε ανθρωπιστικούς κινηματογραφικούς νόμους με αποτέλεσμα το σύνολο να οδηγείται σε ένα βεβιασμένο και μάλλον αταίριαστο φινάλε παρά τις άριστες προθέσεις.
Έστω και έτσι, οι επί μέρους αρετές της ταινίας, όπως η θαυμάσια αυθεντικότητα που επιτυγχάνεται με τη χρήση ερασιτεχνών κυρίως ηθοποιών και η άριστη χημεία μεταξύ των πρωταγωνιστών που αναδεικνύει μια βαθιά πλατωνική φιλία πέρα από πολιτιστικές διαφορές, σώζουν την ταινία από την αποτυχία.
Έστω κι έτσι αγαπάμε τον Κεν Λόουτς, τον θαυμάζουμε για τη δύναμη των 87 του χρόνων και ευχόμαστε η γέρικη βελανιδιά να μην είναι τελικά η τελευταία ταινία του. Γιατί, ποιος είπε ότι η εργατική τάξη δεν προσφέρεται για συναρπαστικές κινηματογραφικές μυθοπλασίες; Το σινεμά του Λόουτς είναι η τρανή απόδειξη περί του αντιθέτου!
Διανομή: Feelgood Entertainment
Στους κινηματογράφους από 07.12.23
Ο Paul Laverty για τον Ken Loach (απόσπασμα από τις σημειώσεις της παραγωγής)
«Δεν γράφω συνήθως τόσα για μία παραγωγή, αλλά από τη στιγμή που είναι η τελευταία ταινία που θα κάνουμε με τον Ken θέλω να πω κάτι για να καταγραφεί.
Έχουμε κάνει ταινίες μαζί σε πολλά μέρη του κόσμου και έχουμε παρευρεθεί σε πολλά φεστιβάλ και συναντήσεις κάθε είδους. Έχω δει τον Ken να λειτουργεί υπό μεγάλη πίεση, από το να είναι άρρωστος στη Νικαράγουα στην πρώτη μας ταινία, μέχρι την τελευταία μέρα των γυρισμάτων της ταινίας αυτής σχεδόν 30 χρόνια μετά, προσπαθώντας να κάνει γύρισμα μιας απαιτητικής σκηνής με καταιγίδες να ξεσπάνε και τον χρόνο να μετράει αντίστροφα. Από παιδιά μέχρι υπουργούς, έχει συμπεριφερθεί σε όλους με ευγένεια και λεπτό χιούμορ. Έχει βαθιά ριζωμένες πολιτικές πεποιθήσεις και έρχεται αντιμέτωπος με πολιτικούς αντιπάλους σθεναρά, αλλά ποτέ, ακόμα και όταν είναι εξουθενωμένος, δεν τον έχω δει να συμπεριφέρεται σε κανέναν ανεξάρτητα από το πολιτικό, φυλετικό ή θρησκευτικό του υπόβαθρο με τίποτα πέρα από βαθύτατο σεβασμό. Είναι στο DNA του.
Ένα τελευταίο πράγμα. Η δουλειά του σκηνοθέτη, ακόμα και με την καλύτερη υποστήριξη του κόσμου, είναι μοναχική. Είναι χειρότερη από τη δουλειά ενός συγγραφέα που αντικρίζει μία άδεια σελίδα. Έρχεται μία στιγμή που αποφασίζεις να βουτήξεις ή όχι. Η ομάδα περιμένει και πολλά μάτια είναι στραμμένα γύρω σου.
Μετά τον COVID-19 θα ήταν εύκολο για τον Ken να αρνηθεί να κάνει την ταινία αυτή, ως μία ακόμα πρόκληση. Χρειάζονται πολλοί μήνες και πολλά ταξίδια πριν ακόμα η ταινία σταθεί έστω και σαν πιθανότητα. Το casting χρειάστηκε 6 μήνες κόπου, πριν το ίδιο το γύρισμα και την προετοιμασία του. Σε πολλές περιπτώσεις, όταν γύριζε στο ξενοδοχείο του στις 11 τη νύχτα, φοβόμουν ότι αυτό το σκληρό πρόγραμμα, που θα δυσκόλευε και έναν νεαρό στα 30 του, θα του έπεφτε πολύ. Είμαι πεπεισμένος ότι το πολιτικό του πιστεύω τον βοήθησε να τα βγάλει πέρα. Μπορεί να τον κάνει να χαμογελάσει μία φράση του Αγίου Αυγουστίνου που είχε πει ότι η ΕΛΠΙΔΑ είχε δύο πανέμορφες κόρες. Η μία είναι ο θυμός για το πώς είναι τα πράγματα. Η άλλη, το κουράγιο να προσπαθήσεις να τα αλλάξεις. Αυτό είναι το έργο του. Πόσο λεπτό αυτό το σκαρί για να χωράει τόσο κουράγιο!»
