63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Μια χαρούμενη τελετή έναρξης

Η πιο ανάλαφρη από κάθε άποψη τελετή έναρξης των τελευταίων ετών, με άριστο οικοδεσπότη τον Γιώργο Καπουτζίδη, με ηχηρές απουσίες επισήμων, με πολύ σύντομους αλλά και ουσιώδεις αυτή τη φορά «πανηγυρικούς» και με μια πανέμορφη «μικρή» αυτοβιογραφική ταινία δυόμιση ωρών από τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, ήταν αυτή που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 3 Νοεμβρίου στο μεγαλοπρεπές Ολύμπιον της Πλατείας Αριστοτέλους. Μια τελετή που έδωσε έμφαση στην ουσία της γιορτής του σινεμά που είναι πάνω από όλα το σπουδαίο αυτό κινηματογραφικό γεγονός της χώρας μας.

Ο οικοδεσπότης Γιώργος Καπουτζίδης, φετινός ambassador της Αγοράς του Φεστιβάλ, καλωσόρισε με ενθουσιασμό αλλά και λίγο τρακ του πρωτάρη το κοινό του Ολύμπιον. «Είναι μεγάλη χαρά και τιμή για μένα να βρίσκομαι εδώ. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που με καλέσατε. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, όμως, δεν ξέρω γιατί με καλέσατε. Δεν είμαι από τη Θεσσαλονίκη, αλλά από τις Σέρρες, και πέρα από θέατρο και τηλεόραση δεν έχω κάνει κινηματογράφο», είπε χιουμοριστικά, προλογίζοντας την έναρξη της φετινής διοργάνωσης. Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην πρώτη φορά που επισκέφθηκε το Ολύμπιον ως θεατής πριν 32 χρόνια, όταν πρωτοήρθε στη Θεσσαλονίκη για σπουδές. «Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη που με έμαθε να είμαι ελεύθερος, να θέλω να δημιουργήσω, να ονειρεύομαι, που με έμαθε να αγαπάω το θέατρο και τον κινηματογράφο. Εδώ γεννήθηκαν όλα μου τα όνειρα. Είναι αυτή η πόλη που με κάλεσε ξανά εδώ σήμερα και είμαι φοβερά ευγνώμων που κάνει ακόμη ένα όνειρό μου πραγματικότητα. Το Φεστιβάλ είναι άλλωστε ο τόπος όπου δημιουργοί από όλο τον κόσμο καταθέτουν τα όνειρά τους με την ελπίδα να λάβουν την αγάπη και την αναγνώρισή σας, και είμαι σίγουρος ότι αυτό θα συμβεί και φέτος». Όπως εξήγησε, δεν αισθάνεται ως ο οικοδεσπότης της βραδιάς. «Αν αισθάνομαι κάτι είναι το ότι είμαι το… δεύτερο πιο εξαγώγιμο προϊόν του τόπου μου μετά την μπουγάτσα. Άντε και μετά τον ακανέ». 

Αμέσως μετά, έδωσε τον λόγο στη γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό. «Πριν ακριβώς έναν χρόνο, σε αυτή εδώ την αίθουσα, εγκαινιάσαμε το 62ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με μια σπουδαία ταινία. Το Γεγονός, της Οντρέ Ντιγουάν, μιλά για μια κοπέλα, στη δεκαετία του ’60 στη Γαλλία, που ήθελε να κάνει έκτρωση. Εκείνη την εποχή όμως, αυτή η επέμβαση μπορούσε να στείλει μια γυναίκα στη φυλακή. Η ταινία ήταν βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο της Ανί Ερνό, η οποία τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας πριν περίπου ένα μήνα. Ωστόσο, από πέρσι μέχρι φέτος αυτό το δικαίωμα, όπως και πολλά άλλα δικαιώματα που αφορούν τις γυναίκες, απειλούνται καθημερινά. Είδαμε τι συμβαίνει σε πολλές χώρες του πλανήτη. Και παρακολουθούμε με τρόμο και ελπίδα των αγώνα των γυναικών στο Ιράν. Γι’ αυτό και το Φεστιβάλ θα μιλήσει φέτος για τα δικαιώματα των γυναικών και θα φέρει στο προσκήνιο σημαντικές δημιουργούς που πηγαίνουν την τέχνη και το σινεμά ένα βήμα μπροστά. Είναι η γυναίκα που πρωταγωνιστεί στην αφίσα μας. Είναι οι γυναίκες που λάμπουν στο φετινό μας σποτ. Είναι η Ελένη από την Αναπαράσταση του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Είναι η Μαρία Πλυτά, η πρώτη Ελληνίδα που πέρασε πίσω από την κάμερα. Είναι η Μαρία Γαβαλά, που θα τιμηθεί με τον ειδικό Χρυσό Αλέξανδρο. Και βέβαια είναι η ιρανή ηθοποιός Μίνα Καβανί, η οποία ζει αυτοεξόριστη στο Παρίσι και πρωταγωνιστεί στην τελευταία ταινία του Τζαφάρ Παναχί, που έχει μιλήσει και αυτός για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των γυναικών, και αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη φυλακή. Για όλες αυτές τις γυναίκες, για όλες εμάς, για όλες εσάς, το Φεστιβάλ πάλεψε και θα παλεύει με τον τρόπο που ξέρει. Μέσα από τις κινούμενες εικόνες. Μέσα από τη λυτρωτική δύναμη του κινηματογράφου». 

Ο Γιώργος Καπουτζίδης μίλησε επίσης για την αφίσα της διοργάνωσης, που σχεδίασε ο Δημήτρης Τριμίντζιος (Taxis), στο κέντρο της οποίας ξεχωρίζει μια γυναίκα δυναμική, μαχητική, σύγχρονη, μια υπερηρωίδα που ίπταται πάνω από το σύμπαν, τόσο το πραγματικό όσο και το κινηματογραφικό. Όπως τόνισε: «Στην ουσία, η αφίσα συμβολίζει την πρόθεση του Φεστιβάλ, που δεν είναι άλλη από το να επαναδιαπραγματεύεται διαρκώς την αναπαράσταση της γυναίκας, τόσο μπροστά όσο και πίσω από την κάμερα». 

Στη συνέχεια, στη σκηνή ανέβηκε ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας. «Χαίρομαι ιδιαίτερα που για ακόμη μια χρονιά είμαστε όλοι μαζί εδώ, και μάλιστα με λιγότερα προβλήματα από τις προηγούμενες χρονιές, για να κηρύξουμε την έναρξη του Φεστιβάλ, το οποίο πια έχει ξεπεράσει τις έξι δεκαετίες ζωής. Θέλω να συγχαρώ τη διοίκηση του Φεστιβάλ γιατί κάνει ένα σπουδαίο έργο. Τους εθελοντές και όλους εκείνους που συμμετέχουν κάθε χρόνο σε αυτή τη μεγάλη γιορτή εξωστρέφειας της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας. Εμείς, ως Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, από την πρώτη στιγμή στηρίξαμε στην πράξη αυτόν τον σημαντικό θεσμό ως ένα σημείο επαφής μεταξύ των κινηματογραφιστών και των φίλων του κινηματογράφου». Ο κ. Τζιτζικώστας  αναφέρθηκε και στις δράσεις του Film Office της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. «Είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε ότι μέσα στον Νοέμβριο άλλες δύο κινηματογραφικές παραγωγές ξεκινούν γυρίσματα στη Θεσσαλονίκη. Ο στόχος μας να βάλουμε τη Θεσσαλονίκη και την Κεντρική Μακεδονία στην καρδιά των παγκόσμιων κινηματογραφικών παραγωγών γίνεται πραγματικότητα». Επιπλέον, μίλησε και για τη συμμετοχή του Film Office στις δράσεις της Αγοράς με την εκδήλωση «Meet the locations», όπου θα παρουσιαστούν σε κινηματογραφιστές και παραγωγούς από όλο τον κόσμο οι περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας όπου μπορούν να γίνουν γυρίσματα 365 μέρες τον χρόνο. 

Τον λόγο πήρε και πάλι ο κ. Καπουτζίδης, ο οποίος αναφέρθηκε στο τραγούδι «Λαδάδικα» του Μάριου Τόκα και του Φίλιππου Γράψα, που έγινε διάσημο μέσα από την εκτέλεση και τη μαγική φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου, και το οποίο «ντύνει» το σποτ της φετινής διοργάνωσης. Η Εύη Καλογηροπούλου, που βραβεύτηκε στην Εβδομάδα Κριτικής των Καννών για την ταινία της, Στον θρόνο του Ξέρξη, είναι η δημιουργός του φετινού σποτ. «Πέντε γυναίκες, ένα παλιό αυτοκίνητο, βλέμματα γεμάτα ιστορίες και η μουσική διασκευή από την Kid Moxie είναι αυτά που συνθέτουν το νόημα του φετινού Φεστιβάλ που είναι η συμπεριληψιμότητα, η τόλμη και φυσικά η Θεσσαλονίκη» επισήμανε ο κ. Καπουτζίδης, ενώ αμέσως μετά το κοινό είχε την ευκαιρία να απολαύσει το σποτ του Φεστιβάλ. 

Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, απηύθυνε επίσης έναν μάλλον σινεφίλ χαιρετισμό. «Έχουμε μπροστά μας έντεκα μέρες με εξαιρετικές προβολές και ένα αφιέρωμα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Ίσως να θυμάστε ότι η πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα ήταν ένα ντοκιμαντέρ για μια συναυλία που είχαν δώσει το 1965 οι The Forminx στο Παλέ ντε Σπορ. Ο Αγγελόπουλος είχε πάντα ως σκηνικό την πόλη της Θεσσαλονίκης, μια πόλη που αγαπάει τον κινηματογράφο. Μάλιστα, το δικό μου γραφείο έγινε πριν από λίγες εβδομάδες το στούντιο μιας πολύ σημαντικής αμερικάνικης κινηματογραφικής παραγωγής. Τον Μάρτιο θα έχουμε τη δυνατότητα να δούμε την ταινία αυτή που γυρίστηκε στην πόλη μας και αναφέρεται σε αυτή». 

Ως ambassador της Αγοράς ο κ. Καπουτζίδης αναφέρθηκε και στις δράσεις της Αγοράς, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «είναι ο τόπος που δεν γεννιούνται απλώς τα όνειρα, αλλά τα όνειρα αναπτύσσονται και αποκτούν φτερά».

Τη σκυτάλη πήρε στη συνέχεια ο Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης, Σταύρος Καλαφάτης. «Παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις των καιρών, η αυλαία ανοίγει και υποδεχόμαστε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της νέας εποχής. Τη μεγάλη γιορτή της Θεσσαλονίκης. Η πολιτιστική ζωή της πόλης είναι συνυφασμένη με το Φεστιβάλ. Οι σινεφίλ επιστρέφουν στις σκοτεινές αίθουσες μετά τα δύσκολα χρόνια της πανδημίας. Τα φώτα χαμηλώνουν και οι οθόνες ζωντανεύουν μέσα από έναν θεσμό που κάθε χρόνο αποτελεί ξεχωριστό πολιτιστικό γεγονός. Που συνομιλεί με την εποχή του, εμπνέεται από αυτή και εμπνέει. Άντεξε στις κρίσεις, απέδειξε τη δυναμική του, και σήμερα, 63 χρόνια μετά, πιο ώριμο και δυναμικό με νέες συνεργασίες, πρωτότυπα αφιερώματα και δράσεις βιωσιμότητας, προχωρά μπροστά υλοποιώντας στόχους και προσδοκίες. Δίνει βήμα στους νέους δημιουργούς και λειτουργεί ως δίαυλος επικοινωνίας των ανθρώπων του σινεμά». 

Την τελετή έναρξης έκλεισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης, ο οποίος μίλησε για την ταινία έναρξης, το The Fabelmans του Στίβεν Σπίλμπεργκ. «Στην ταινία που θα δείτε σε λίγο υπάρχει μια φράση που είμαι σίγουρος ότι θα αποτυπωθεί στο μυαλό και στην ψυχή σας. Δεν θα σας αποκαλύψω βέβαια ποιος τη λέει και με ποια αφορμή. “Σε ένα κάδρο, όταν ο ορίζοντας είναι στο κάτω μέρος είναι ενδιαφέρον. Όταν ο ορίζοντας είναι στο πάνω μέρος είναι εξίσου ενδιαφέρον. Όταν όμως ο ορίζοντας είναι στη μέση είναι βαρετό”. Σε λίγο θα καταλάβετε τι ακριβώς θέλει να μας πει ο Στίβεν Σπίλμπεργκ με αυτή τη φράση για τον κινηματογράφο και τη ζωή. Για την πραγματικότητα και την αναπαράστασή της, για τη μαγεία της μεγάλης οθόνης. Το The Fabelmans είναι μια υπέροχη ταινία που μας υπενθυμίζει –ίσως καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη εδώ και πάρα πολλά χρόνια– τον λόγο που κάνουμε αυτή τη δουλειά. Που αγαπάμε τον κινηματογράφο, που βρίσκουμε αποκούμπι στην ποίηση, που συνεχίζουμε να ερωτευόμαστε μπροστά σε ένα έργο τέχνης ή μέσα σε μια σκοτεινή αίθουσα. Κατά πάσα πιθανότητα είναι η προσωπική ιστορία του ίδιου του Σπίλμπεργκ, ο οποίος συνειδητοποίησε από πολύ μικρός ότι η ζωή βρίσκεται πάντα πίσω από τον καθρέφτη της τέχνης και ότι η πραγματικότητα μπορεί και να μην είναι παρά μία μικρή ψηφίδα στο μεγάλο μωσαϊκό των ονείρων».

Το 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης γίνεται με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του προγράμματος ΕΣΠΑ του ΠΕΠ Κ. Μακεδονίας 2014-2020 και του προγράμματος MEDIA. Πολύτιμη είναι η στήριξη της ΕΡΤ, επίσημου χορηγού επικοινωνίας του Φεστιβάλ, της COSMOTE TV, Mεγάλου Xορηγού του Φεστιβάλ, της Alpha Bank χορηγού προσβασιμότητας, της Mastercard, επίσημης κάρτας πληρωμών, της Aegean, επίσημου αερομεταφορέα, της Fischer, χορηγού βραβείων κοινού και της Jameson. Στο τέλος της διοργάνωσης θα απονεμηθούν τα βραβεία του 63ου ΦΚΘ. Καλές προβολές!