East of Eden – Ανατολικά της Εδέμ

Παραγωγή: ΗΠΑ 1955 

Διάρκεια: 118 λεπτά

Είδος: Δράμα

* * * *

Σκηνοθεσία: Elia Kazan

Πρωταγωνιστούν: James Dean, Raymond Massey, Julie Harris, Burl Ives, Richard Davalos, Jo Van Fleet, Albert Dekker, Lois Smith, Harold Gordon, Nick Dennis.

ΣΥΝΟΨΗ: 1917: Ενώ στην Ευρώπη μαίνεται ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, στην κοιλάδα Σαλίνας της Καλιφόρνια ο νεαρός Καλ προσπαθεί να κερδίσει την προσοχή και την αγάπη του πατέρα του Άνταμ, ενός ενάρετου αλλά ψυχρού γαιοκτήμονα. Ο Άνταμ όμως δείχνει αδυναμία στον μεγαλύτερό του γιο, τον πράο και υπάκουο Άρον. Τα δυο αγόρια, με διαμετρικά αντίθετους χαρακτήρες, έχουν μεγαλώσει χωρίς τη μητέρα τους, την οποία θεωρούν νεκρή. Μετά από ένα καυγά, ο Καλ θα καταφύγει στο γειτονικό Μοντερέι όπου έκπληκτος θα ανακαλύψει ότι η μητέρα του όχι μόνο ζει αλλά διατηρεί κι ένα διάσημο Οίκο Ανοχής.  Από κει και πέρα οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες για όλους.

Ο πρώτος μεγάλος ρόλος του θρυλικού Τζέιμς Ντιν ήταν και ο μοναδικός που πρόλαβε να κερδίσει το θαυμασμό του κοινού, όσο ακόμη ήταν εν ζωή. Ο Καλ του Ανατολικά της Εδέμ προκάλεσε ρίγη θαυμασμού καθώς ο Τζέιμς Ντιν επιστράτευσε όλη του τη μαθητεία στο περίφημο Actor’s Studio, αυτοσχεδιάζοντας πολλές σκηνές με βάση τη διάσημη πρωτοποριακή τότε «Μέθοδο». Δυστυχώς δεν έζησε αρκετά για να υλοποιήσει όλες αυτές τις ερμηνευτικές υποσχέσεις, πέρασε όμως στη σφαίρα του θρύλου με βάση τόσο αυτό το ρόλο όσο και τους επόμενους στον Επαναστάτη χωρίς αιτία και τον Γίγα.

Πλαισιώνοντας αυτό το 23χρονο φαινόμενο με τεράστιους ερμηνευτές όπως ο Ρέιμοντ Μάσεϊ και η (βραβευθείσα με Oscar) Τζο Βαν Φλιτ στην πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση, ο Ηλίας Καζάν επικεντρώνεται στο τέταρτο μέρος του κλασσικού μυθιστορήματος του Τζον Στάινμπεκ, για να αφηγηθεί μια μεγαλοπρεπή ιστορία για την ελευθερία της ανθρώπινης βούλησης, διασκευάζοντας ελεύθερα τις ευαγγελικές περικοπές για τον Κάιν και τον Άβελ. Γιατί ανατολικά της Εδέμ δεν ήταν παρά ο τόπος που πήγε να εγκατασταθεί ο Κάιν μετά το ειδεχθές του έγκλημα. Εκεί που ο Καλ, πεπεισμένος ότι η φύση του ρέπει αποκλειστικά στο κακό, ανακαλύπτει τον τρόπο να το ξεπεράσει και να διεκδικήσει την πατρική αγάπη που στερήθηκε.

Κλασσική ακαδημαϊκή αφήγηση, μεγάλες ερμηνείες αντάξιες αρχαίας τραγωδίας, θεαματική σινεμασκόπ κινηματογράφηση και ένα πολύ δυνατό soundtrack συντελούν στη μυθοποίηση μιας σημαντικής ούτως ή άλλως από ιστορική άποψη ταινίας, που αντέχει αρκετά στο πέρασμα του χρόνου.

Oscar Β γυναικείου ρόλου για την Jo Van Fleet και άλλες 3 υποψηφιότητες (για τον James Dean, τη σκηνοθεσία του Ηλία Καζάν και το σενάριο).

Η ταινία τιμήθηκε επίσης με το Βραβείο Καλύτερης Δραματικής Ταινίας στο Φεστιβάλ Καννών.

Το 2016 η ταινία χαρακτηρίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά,  αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο

Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής 

Διανομή: Bibliotheque 

Στις αίθουσες από 28.07.22