Αυτόχειρ!: Το Grand Magazine Πάει (Εθνικό) Θέατρο
Από τον Τάσο Ντερτιλή
Ο Αυτόχειρ του Νικολάι Έρντμαν είναι μια εξωφρενική κωμωδία ζωής και θανάτου.
Ο Σεμιόν θέλει να αυτοκτονήσει. Ή, μάλλον, έτσι νομίζει η γυναίκα του. Εκείνος λίγο σαλάμι ήθελε. Η είδηση της επικείμενης…αυτοκτονίας του Σεμιόν εξαπλώνεται με ταχύτητα φωτός, ερήμην του. Και τώρα πώς θα αντιμετωπίσει όλους αυτούς που εισβάλλουν στη ζωή του, προσπαθώντας να τον πείσουν για το …ανεπανόρθωτο; Θέλοντας να καπηλευτούν τον θάνατό του για ιδεολογικούς σκοπούς, εκπρόσωποι της εξουσίας -και όχι μόνο- του προσφέρουν γη και ύδωρ για μια θέση στο σημείωμα αυτοκτονίας του, μεταμορφώνοντας την καθημερινότητα αυτού του λούμπεν Άμλετ, σε υπερθέαμα. Έστω και για λίγο.
«Εκείνος που μέχρι τώρα δεν είχε εξουσία πάνω σε τίποτα, θα γίνει πρωταγωνιστής και θα βρεθεί με όλους τους προβολείς στραμμένους πάνω του» λέει ο σκηνοθέτης Γιώργος Παπαγεωργίου. Με απίθανο χιούμορ και ιλιγγιώδεις ρυθμούς, η παράσταση ακολουθεί την υπαρξιακή διαδρομή του πρωταγωνιστή που παλινδρομεί ανάμεσα στη λαχτάρα του για ζωή και στη δίψα του για μεγαλείο που τροφοδοτούν αυτοί οι ξαφνικοί «επισκέπτες».
Η μουσική, ζωντανή, δυναμική πρωταγωνιστεί κι αυτή, επιτρέποντας την υπέρβαση: δύο αντίθετες πραγματικότητες συναντιούνται, καθώς ο κόσμος του θεάματος εισβάλει σ’ ένα φτωχικό, μίζερο σπίτι. Με την έναρξη της παρεξήγησης, ο εκρηκτικός μουσικός κόσμος της παράστασης αρχίζει να ξετυλίγεται. Ο τρελός ρυθμός των ντραμς μοιάζει να κυνηγά την ιστορία που εκσφενδονίζεται προς τα μπρος, χάνει τον ρεαλισμό της και μεταμορφώνεται σε κάτι που θυμίζει ανατρεπτικό τσίρκο.
Ο Αυτόχειρ! είναι μια καθαρόαιμη κωμωδία. Είναι επίσης το καταραμένο έργο του Νικολάι Έρντμαν που απαγορεύτηκε από το σταλινικό καθεστώς το 1932. Ο Έρντμαν πλήρωσε με μακρόχρονη εξορία στη Σιβηρία τη συγγραφή του Αυτόχειρα, ενώ το έργο παρέμεινε σχεδόν αόρατο στη Ρωσία μέχρι το 1987.
«Στις μέρες μας ό,τι σκέφτεται ένας ζωντανός,
μόνο ένας νεκρός μπορεί να το πει»
Νικολάι Έρντμαν, Αυτόχειρ!
Κι όταν λέμε μέρες μας εννοούμε τόσο το 1928 που γράφτηκε το έργο, όσο και το 1987 της Περεστρόικα που το έργο παίχτηκε επιτέλους ελεύθερα στη Σοβιετική Ένωση, αλλά και το 2022 που ένα τέτοιο έργο βρίσκεται και πάλι στην καρδιά της παγκόσμιας πολιτικής επικαιρότητας. Μια παραληρηματική φάρσα του παραλογισμού της εξουσίας που βασίζεται σε ένα γαϊτανάκι παρεξηγήσεων και κορυφώνεται σταδιακά σε εξωφρενική σάτιρα που, όπως ήταν αναμενόμενο, ενόχλησε βαθιά τη σταλινική εξουσία με αποτέλεσμα την παντελή εξαφάνισή της, προς μεγάλη απογοήτευση του σπουδαίου συγγραφέα που έφυγε από τη ζωή πικραμένος που δεν είδε το αριστούργημά του σε Ρωσική σκηνή.
Ο Αυτόχειρ μπορεί να ξεκινά ως λαϊκή κωμωδία, με ήρωες παρμένους από τις παρυφές του σοβιετικού προλεταριάτου, γρήγορα όμως ανηφορίζει προς την τρελή σάτιρα μιας παρανοϊκής πραγματικότητας που απαγορεύει στο άτομο την όποιου είδους ανάπτυξη που θα θέτει σε αμφισβήτηση την γραφειοκρατική δομή ενός προσωπολατρικού καθεστώτος. Κάθε λέξη μπορεί να σημάνει την αρχή μιας ατέλειωτης σειράς παρεξηγήσεων για τον ήρωά μας που καταλήγει να θεωρείται τρόπαιο για χαρακτήρες-σύμβολα αυταρχικής και αυτάρεσκης εξουσίας, με αποκορύφωμα την ιντελιγκέντσια και την εκκλησία.
Ο Γιώργος Παπαγεωργίου στην πρώτη του μόλις μεγάλη σκηνοθετική δουλειά, επιχειρεί έναν άθλο: να μπολιάσει μια 90χρονη σάτιρα μιας άλλης εποχής με ιδιοφυείς ενέσεις pop culture που διαπερνούν όλο το καλλιτεχνικό σώμα του 20ου αιώνα. Και τα καταφέρνει θριαμβευτικά!!!
Ένα έργο που πηγάζει από τη σατιρική ποίηση του Μαγιακόφσκι, στο εγχώριό του ανέβασμα περνάει από την πολύχρωμη τσιρκολάνικη αισθητική του Φελίνι και καταλήγει στον πικρόχολο παραλογισμό των Μόντι Πάιθονς και του Τέρι Γκίλιαμ. Όλο αυτό το σύνθετο, σχεδόν μεταμοντέρνο, σύνολο, δένεται μέσα από την εκπληκτική-ζωντανή επί σκηνής-μουσική συνοδεία των Γιώργου Δούσου και Δημήτρη Κλωνή σε μια ξέφρενη μιούζικαλ επιθεώρηση που ένας σπουδαίος θίασος υπηρετεί μοναδικά, προεξάρχοντος του απολαυστικού Νίκου Καρδώνη ως εκπροσώπου της Ιντελιγκέντσιας (με γερές νύξεις Rocky Horror Picture Show)!.
Τεράστια η σημασία των κοστουμιών του Πάρι Μέξη, αναδεικνύει χαρακτήρες όπως ο Καραγκιόζης-Προλετάριος του ανεπανάληπτου πρωταγωνιστή Μανώλη Μαυροματάκη ή και η Φελινική καρικατούρα της Μαργαρίτα Ιβάνοβνα που υπηρετεί με αξιοθαύμαστη ισορροπία η πάντα υπολογίσιμη Βάσω Καβαλιεράτου αλλά και ο «ιδιαίτερος» Κληρικός τον οποίο «τσακίζει» με σαδιστική απόλαυση ο Άγγελος Μπούρας. Δεν πρέπει εξάλλου να παραλείψουμε την σκηνική χημεία και την πολύτιμη ακρίβεια των δύο σπουδαίων πρωταγωνιστριών, της Ναταλίας Τσαλίκη και της Αγορίτσας Οικονόμου. Γενικά, ο θεατής απολαμβάνει ένα σύνολο ηθοποιών που ευτυχεί να έχει για σκηνοθέτη, έναν επίσης ηθοποιό, που καταφέρνει να αποσπάσει το maximum, αναδεικνύοντας τα ταλέντα όλων, προς μεγάλη ικανοποίηση του κοινού που, τουλάχιστον τη βραδιά που την είδαμε, καταχειροκρότησε την παράσταση, φέρνοντας επανειλημμένα τους συντελεστές στη σκηνή.
Ο Αυτόχειρ σηματοδοτεί την έναρξη της νέας περιόδου του Εθνικού Θεάτρου υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιάννη Μόσχου. Αν η νέα περίοδος συνεχιστεί με αυτό τον τρόπο, προβλέπονται και πάλι ένδοξες στιγμές για την πρώτη Σκηνή της Χώρας.
Αυτόχειρ! Μέχρι και τις 15 Μαίου…Τρέχουμε τώρα!
Tαυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Κωστής Σκαλιόρας
Σκηνοθεσία- Δραματουργική επεξεργασία: Γιώργος Παπαγεωργίου
Σκηνικά-κοστούμια: Πάρις Μέξης
Μουσική: Γιώργος Δούσος, Δημήτρης Κλωνής
Κίνηση: Σεσίλ Μικρούτσικου
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Δραματολόγος παράστασης: Εύα Σαραγά
Α΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Παπαγεωργίου
Β΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Γιάννης Λατουσάκης
Βοηθός φωτιστή: Χάρης Δάλλας
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Αλέγια Παπαγεωργίου
Βοηθός σκηνογράφου: Εύη Ανδριανού
Διανομή (Με σειρά εμφάνισης)
Αντρικό χορωδιακό τρίο, άντρες στο σπίτι του Σεμιόν:Αντώνης Αντωνιάδης, Γιάννης Λατουσάκης, Νικόλας Ντούρος
Σεμιόν Σεμιόνοβιτς Ποντσεκάλνικοφ: Μανώλης Μαυροματάκης
Μαρία Λουκιάνοβνα Ποντσεκαλνίκοβα: Αγορίτσα Οικονόμου
Σεραφίμα Ιλίνιτσνα: Ναταλία Τσαλίκη
Αλεξάντρ Πετρόβιτς Καλαμπούσκιν: Μάκης Παπαδημητρίου
Μαργαρίτα Ιβάνοβνα: Βάσω Καβαλιεράτου
Αριστάρκ Ντομινίκοβιτς Γκολοτσάποφ: Νίκος Καρδώνης
Κλεοπάτρα Μαξίμοβνα: Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη
Ιγκόρ Τιμοφέιεβιτς: Κλέαρχος Παπαγεωργίου
Νικιφόρ Αρσένιεβιτς Πουγκατσόφ: Χρήστος Πούλος-Ρένεσης
Βίκτορ Βικτόροβιτς: Κώστας Μπερικόπουλος
Πάτερ Ίκλυτ: Άγγελος Μπούρας
Ραΐσα Φιλίποβνα: Λυδία Τζανουδάκη
Γκρούνια: Φανή Παρλή
Κόστια: Αντώνης Αντωνιάδης
Ιβάν Βασίλιεβιτς: Νικόλας Ντούρος
Καπελούδες, κοπέλες στο νεκροταφείο: Εβίτα Αγαΐτση, Φανή Παρλή
Ζίνκα: Εβίτα Αγαΐτση
Διάκος: Νικόλας Ντούρος
Μουσικοί επί σκηνής:
Αλέξανδρος Δανδουλάκης (ηλεκτρική κιθάρα), Γιώργος Δούσος (κλαρίνο), Δημήτρης Κλωνής (ντραμς), Βασίλης Παναγιωτόπουλος (τρομπόνι), Δημήτρης Τίγκας (κοντραμπάσο)
Φωτογράφος παράστασης: Xρήστος Συμεωνίδης
ΙΝΦΟ
- Hμέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη και Κυριακή στις 19:00, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00
- Προπώληση εισιτηρίων: www.ticketservices.gr και στο 7234567 (με χρήση πιστωτικής-χρεωστικής κάρτας)
- Πληροφορίες: Ταμεία κτιρίου Τσίλλερ (Αγίου Κωνσταντίνου 22-24), τηλ. 210.5288170-171 και Θεάτρου Rex (Πανεπιστημίου 48) τηλ. 210.3305074
Teasers παράστασης
Μανώλης Μαυροματάκης, https://youtu.be/t1Jcbf74iT4
Ναταλία Τσαλίκη, https://youtu.be/M-23xE-td4g
Αγορίτσα Οικονόμου, https://youtu.be/8WU1N49g5W8
Μάκης Παπαδημητρίου, https://youtu.be/aW2rU8WsL80
Κώστας Μπερικόπουλος, https://youtu.be/FfsmWEti1cA
Χριστίνα Χειλά – Φαμέλη, https://youtu.be/LgpQOMiugYI
Νίκος Καρδώνης, https://youtu.be/wCKuS5bxqSE
Βάσω Καβαλλιεράτου, https://youtu.be/CRmrSHmANAE
Άγγελος Μπούρας, https://youtu.be/MyHGuew_Ev8
Λυδία Τζανουδάκη, https://youtu.be/pxJR-J87jmE
Σημείωση: Οι Σκηνές του Εθνικού Θεάτρου λειτουργούν ως αμιγείς χώροι για εμβολιασμένους και νοσήσαντες. Η είσοδος των θεατών θα γίνεται αυστηρά με την επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή νόσησης.
Λόγω των έκτακτων συνθηκών, ο προγραμματισμός των παραστάσεων ενδέχεται να τροποποιηθεί.
