The Cut – Η Μαχαιριά

Παραγωγή:Γερμανία/Γαλλία/Καναδάς/Ιταλία/Πολωνία/Τουρκία – 2014 

Διάρκεια: 138 λεπτά

Είδος: Ιστορικό Δράμα

Βαθμολογία: * * *

Σκηνοθεσία: Fatih Akin

Πρωταγωνιστούν: Tahar Rahim, Simon Abkarian, Makram Khoury, Hindi Zahra, Kevork Malikyan, Bartu Küçükçaglayan, Zein Fakhoury, Dina Fakhoury, Trine Dyrholm, Arsinée Khanjian, Akin Gazi, Shubham Saraf, George Georgiou, Arevik Martirosyan, Lara Heller και ο Moritz Bleibtreu.

Υπόθεση: 1915: Βρισκόμαστε στο Μαρντίν βαθιά στο νότο της Ανατολίας. Μέσα σε μια νύχτα η τουρκική αστυνομία συλλαμβάνει και απομακρύνει από τις οικογένειές τους όλους του Αρμένιους άντρες της πόλης. Ανάμεσά τους και ο νεαρός σιδηρουργός, Nazaret Manoogian, πατέρας δύο δίδυμων κοριτσιών. Μετά από απίστευτες ταλαιπωρίες, καταναγκαστικά  έργα, βασανισμούς, αποδράσεις και διωγμούς, καταφέρνει να επιβιώσει και ταυτόχρονα μαθαίνει ότι και οι κόρες του είναι κι αυτές ζωντανές. Το μόνο που τον ενδιαφέρει, ο σκοπός της ζωής του είναι να τις ξαναβρεί και έτσι περιπλανιέται από το Χαλέπι της προσφυγιάς, στο Λίβανο και από κει μπαρκάρει για την Αβάνα της Κούβας και μετά λαθραίος για τη Φλόριντα μέχρι να καταλήξει στα απομονωμένα βοσκοτόπια της Βόρειας Ντακότα. Σε αυτή την οδύσσεια,  θα συναντήσει απλούς ανθρώπους συμπαραστάτες και αρωγούς αλλά θα γνωρίσει και το βάρβαρο και μισαλλόδοξο πρόσωπο της ανθρωπότητας.

Κανείς δεν περίμενε αυτή την ταινία από τον Φατίχ Ακίν. Και από την πρώτη της προβολή στο περσινό Φεστιβάλ Βενετίας μέχρι και σήμερα που συνεχίζεται η παγκόσμια διανομή της, οι αντιδράσεις είναι στην πλειοψηφία τους είτε αρνητικές είτε μουδιασμένες. Ποικίλες οι απόψεις: άλλους ξένισε το γεγονός ότι η ταινία γυρίστηκε στην Αγγλική γλώσσα (στην Ελλάδα ευτυχώς προβάλλεται μια πολύγλωσση βερσιόν), άλλους ότι δεν αναφέρεται ρητά ότι πρόκειται για γενοκτονία. Άλλοι την βρήκαν μελοδραματική, άλλοι ψυχρή και αργή. Το σίγουρο είναι ότι γυρίστηκε για να ενοχλήσει.

Πρώτα από όλα ενόχλησε το Τουρκικό κοινό το οποίο είχε υπόψη του, κατά δήλωσή του, ο σκηνοθέτης. Γερμανός, τουρκικής καταγωγής και κουλτούρας, κοσμοπολίτης, άθρησκος και προοδευτικός ο αγαπημένος «Τούρκος» του ελληνικού κινηματογραφόφιλου κοινού, δημιουργός του Μαζί ποτέ και του Soul Kitchen, δήλωσε ότι είχε έρθει ο καιρός να γυριστεί μια ταινία για το Αρμενικό ζήτημα που να μπορεί να προβληθεί στην Τουρκία όπου το θέμα είναι ταμπού προκειμένου να ενημερώσει το νέο κοινό για ιστορικά ζητήματα που αγνοεί ή γνωρίζει παραμορφωμένα. Εν μέρει το πέτυχε αποφεύγοντας να χρησιμοποιήσει τον όρο γενοκτονία αν και, όπως δήλωσε στη συνέντευξη που παραχώρησε κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα για την πρεμιέρα της ταινίας, δεν πρόκειται να πάει σύντομα πίσω στην Τουρκία και να είναι αναγκασμένος να κυκλοφορεί με σωματοφύλακες!

Από την άλλη κατηγορήθηκε ότι γύρισε μια χριστιανική παραβολή, αργόσυρτη και φορτωμένη με σύμβολα. Η αλήθεια είναι ότι η ταινία διαθέτει μεγαλοπρέπεια, ιστορικό βάρος και σκοτεινή μέχρι ένα σημείο ατμόσφαιρα, όχι όμως και μεταφυσική χροιά. Η βάση της αφήγησης, σύμφωνα με τον Ακίν, είναι η Οδύσσεια, έστω και με χριστιανικό μανδύα, για αυτό και οι τόσες συναντήσεις, δοκιμασίες και σταθμοί του ταξιδιού του Ναζαρέτ. Με σημαντικότερο σταθμό την ανακάλυψη του κινηματογράφου μέσα από το ανθρωπιστικό βλέμμα των ταινιών του Τσάπλιν που παρακολουθεί κάποια στιγμή ο ταλαίπωρος Ναζαρέτ.  

Η ταινία διατηρεί ένα γλυκόπικρο τόνο σε όλη της τη διάρκεια, με σημαντικές επιρροές από το κλασσικό γουέστερν  μέχρι το Αμέρικα Αμέρικα του Ηλία Καζάν και διαρκή συναισθηματική ένταση χωρίς να γίνεται μελοδραματική. Το μεγαλύτερο ατού της είναι ο πρωταγωνιστής της που βρίσκεται σχεδόν σε κάθε πλάνο. Ο δημοφιλής Γαλλοαλγερινός σταρ Ταχάρ Ραχίμ αποδεικνύεται ιδανικός Αρμένης Οδυσσέας που στις πλάτες του φέρει το βάρος της Ιστορίας και την επιμονή να βρει την Ιθάκη του ενάντια σε κάθε αντιξοότητα. Δηλωμένος φαν και μαθητής του Σκορτσέζε, ο Φατίχ Ακίν συνεργάστηκε εδώ στο σενάριο με τον Μάρντικ Μάρτιν, τον Αμερικανοαρμένιο σεναριογράφο του Οργισμένου Είδωλου του Σκορτσέζε. Στην επίσημη πρεμιέρα της στην Ελλάδα, πολλοί θεατές δεν κατάφεραν να κρύψουν τη συγκίνησή τους.  Και όχι! Δεν είναι η Οδύσσεια ενός ξεριζωμένου! 

Διανομή: Rosebud.21 με τη συνεργασία της Feelgood Entertainment 

Στις αίθουσες από 05.03.15