Ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν ανοίγει τα φετινά Επιδαύρια με Ιφιγένεια εν Αυλίδι

Η πολυαναμενόμενη αυτή Ιφιγένεια, διεθνής παραγωγή του Φεστιβάλ, θα ανοίξει τα φετινά Επιδαύρια στις 5 και 6 Ιουλίου, σε παγκόσμια πρεμιέρα.

Ο διεθνώς αναγνωρισμένος σκηνοθέτης Τιμοφέι Κουλιάμπιν βρίσκεται τον τελευταίο μήνα στη χώρα μας για τις πρόβες της Ιφιγένειας εν Αυλίδι του Ευριπίδη μαζί με έναν εκλεκτό θίασο Ελλήνων ηθοποιών: Ανθή Ευστρατιάδου, Μαρία Ναυπλιώτου, Νικόλας Παπαγιάννης, Δημήτρης Παπανικολάου, Θάνος Τοκάκης και Νίκος Ψαρράς. Χορός: Δημήτρης Γεωργιάδης, Χρήστος Διαμαντούδης, Μάριος Κρητικόπουλος, Βασίλης Μπούτσικος, Αλέξανδρος Πιεχόβιακ.

«Είναι παράλογο που στον 21ο αιώνα οι πόλεμοι θεωρούνται μια κανονική συνθήκη»

Ο Ρώσος σκηνοθέτης, στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε πρόσφατα, τόνισε πως αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο είναι ότι το κεντρικό θέμα του έργου είναι ο πόλεμος. Στην παράσταση δεν βλέπουμε τον πόλεμο επί σκηνής, δεν βλέπουμε πολεμιστές ή στρατεύματα. Το μέρος πολιορκείται, αλλά ο πόλεμος δεν είναι εκεί. Κι εδώ εντοπίζεται η ρίζα του προβλήματος, στο γεγονός ότι δεν τίθεται η ερώτηση «Πρέπει να ξεκινήσουμε τον πόλεμο;» αλλά τον θεωρούμε δεδομένο. «Ο πόλεμος αποτελεί κανονική συνθήκη… είναι μέρος της ζωής μας». Κι αυτό είναι, σύμφωνα με τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν, ακόμη χειρότερο από το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε, από τις συνέπειες που προκαλεί μια στρατιωτική σύγκρουση.

Ο Ευριπίδης, απομακρυσμένος από την Αθήνα, γράφει ένα έργο έντονα αντιπολεμικό. Σε αυτό το κλίμα επιμένει και ο Κουλιάμπιν, που θεωρεί ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να είναι αποδεκτός. Δεν θα έπρεπε να υφίσταται με καμία μορφή και για κανένα λόγο. Είναι κάτι το οποίο δεν πρέπει να συμβαίνει, αλλά συμβαίνει. «Για αυτό χρειάζεται να πάμε πίσω, σε ένα κείμενο το οποίο γράφτηκε χιλιάδες χρόνια πριν και αφορά τον πόλεμο και τα ηθικά διλήμματα, γιατί δεν έχουμε μάθει ακόμα το μάθημά μας».

Το θέμα της θυσίας και ο μηχανισμός του πολέμου

Όπως εξηγεί ο δραματολόγος Roman Dolzhanskiy, η παράσταση θα εστιάσει και στο θέμα της θυσίας: «Στην Ιφιγένεια εν Αυλίδι, πρέπει να γίνει μια αδιανόητη θυσία για να ξεκινήσει ο πόλεμος. Υπάρχει ταυτόχρονα και μια οικογενειακή ιστορία πίσω από αυτή τη θυσία. Και μια οικογενειακή προδοσία. Μια προδοσία που αποδεικνύει περίτρανα πως ο πόλεμος είναι ικανός να καταστρέψει κάθε ανθρώπινη συμπεριφορά, κάθε αξία. Η αρχαία τραγωδία αναδεικνύει εδώ πόσο “φυσικά” μπορεί να επιβληθεί μια “αφύσικη” θυσία που δεν τη χωρά ο ανθρώπινος νους».

Πέρα όμως από την αφύσικη θυσία, ο Κουλιάμπιν θα επιχειρήσει  να φωτίσει τον μηχανισμό του πολέμου, ένα ζήτημα το οποίο παραμένει επίκαιρο –δυστυχώς– ακόμα και σήμερα. Με ποιον τρόπο κινητοποιείται μια ολόκληρη κοινωνία να οδηγηθεί σε έναν πόλεμο; Πώς τα fake news παρουσιάζονται ως πραγματικότητα και πώς η πραγματικότητα ως fake news;

Ξένοι σκηνοθέτες στην Επίδαυρο

Στο πνεύμα της εξωστρέφειας που επιδιώκεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια από την Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου Κατερίνα Ευαγγελάτου, διακεκριμένοι ξένοι δημιουργοί σκηνοθετούν στην Επίδαυρο Έλληνες και Ελληνίδες ηθοποιούς, προσεγγίζοντας τα αρχαία κείμενα με νέα οπτική.

Ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν επέλεξε, όπως είπε, να ανεβάσει την Ιφιγένεια εν Αυλίδι, ένα πολύ αγαπημένο του έργο, αντιμετωπίζοντας το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου ως πρόκληση.

Με τα πιο θερμά λόγια εκφράστηκαν οι ηθοποιοί που συμμετέχουν στην παράσταση για τη συνεργασία τους μαζί του.

Μαρία Ναυπλιώτου: Είναι μια πολύ ευτυχής συνάντηση, με έναν άνθρωπο που δημιουργεί έναν κόσμο μέσα στον οποίο καταφέρνει να βάλει κι εμάς. Θέτει όρια αλλά συγχρόνως δίνει τρομερή ελευθερία στους ηθοποιούς να αναπτυχθούν, να αναπνεύσουν, να αυτοσχεδιάσουν.

Ανθή Ευστρατιάδου: Είναι εξαιρετικά σπάνιο το να συναντιέσαι με έναν άνθρωπο τόσο συγκινητικό και είναι ένα πολύ σπάνιο χάρισμα το να καταφέρνεις να ενώνεις τους ανθρώπους όντας ο σκηνοθέτης.

Θάνος Τοκάκης: Η πρόβα έχει τρομερή πυκνότητα, η οποία οφείλεται στον Τιμοφέι γιατί ο τρόπος που έχει δώσει χώρο στην ισοτιμία της παράστασης τους κάνει να αισθάνονται ασφαλείς.

Νίκος Ψαρράς: Η συνάντηση με τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν είναι ευλογία, καθώς ο σκηνοθέτης ξέρει ένα πολύ μεγάλο μυστικό, ότι στην πρόβα πρέπει να είναι όλοι ίσοι, ό,τι ρόλο και να παίζουν.

Νικόλας Παπαγιάννης: Είναι μεγάλη τύχη για όλους που βρισκόμαστε με τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν, αφού ζούμε υπέροχες μέρες. Εύχομαι αυτό που συμβαίνει στις πρόβες να μπορεί να μεταφραστεί και σε θεατρική πράξη.

Λίγα λόγια για τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν

Από τους πλέον διακεκριμένους Ρώσους σκηνοθέτες της γενιάς του, ο Τιμοφέι Κουλιάμπιν έρχεται για δεύτερη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μετά το 2018, που παρουσίασε τις Τρεις Αδελφές του Αντόν Τσέχοφ στη νοηματική γλώσσα, σε μια παράσταση που απέσπασε διθυραμβικές κριτικές.

Γεννημένος το 1984, ο Κουλιάμπιν φοίτησε στη διάσημη Ακαδημία Θεάτρου Gitis στη Μόσχα και αποτελεί μια ξεχωριστή παρουσία στο σύγχρονο παγκόσμιο θέατρο, έχοντας σκηνοθετήσει με επιτυχία δεκάδες θεατρικές παραστάσεις και όπερα.

Έκανε το ντεμπούτο του ως επαγγελματίας σκηνοθέτης σε ηλικία μόλις 22 ετών, το 2006, και έκτοτε έχει ανεβάσει παραγωγές σε ρωσικά και ευρωπαϊκά θέατρα, μεταξύ των οποίων το Θέατρο Μπολσόι και το Θέατρο των Εθνών της Μόσχας, το Deutsches Theater του Βερολίνου, το Schauspielhaus της Ζυρίχης, το Residenztheater του Μονάχου κ.ά.

Καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Red Torch στο Νοβοσιμπίρσκ από το 2015 έως το 2022, έχει ξεχωρίσει για τη ριζοσπαστική ματιά του πάνω σε κλασικούς συγγραφείς, όπως ο Τσέχοφ, ο Ίψεν, ο Γκόγκολ. Οι παραστάσεις του προσκαλούνται τακτικά σε διεθνή θεατρικά φεστιβάλ, ενώ με τις Τρεις Αδελφές του απέσπασε τη Χρυσή Μάσκα, που είναι το Εθνικό Βραβείο Θεάτρου της Ρωσίας. Τολμηρός και πρωτοποριακός στην τέχνη και στη ζωή, δεν δίστασε να εκφράσει δημόσια την αντίθεσή του για τον πόλεμο στην Ουκρανία και να αναζητήσει καταφύγιο στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στο Βερολίνο. Ο Κουλιάμπιν έχει χαρακτηριστεί ως το «τρομερό παιδί» του ρωσικού θεάτρου. Η σκηνοθετική του ευφυΐα έγκειται στη σκηνική του τόλμη, αλλά και στον τρόπο που παίζει υφολογικά με διαφορετικά θεατρικά είδη.

Μιλώντας για την τέχνη έχει, με λίγα λόγια, δώσει τον δικό του ορισμό: «Η τέχνη ανακαλύπτει τις ανθρώπινες πληγές. Σε κάνει να βλέπεις τα πράγματα από μια διαφορετική γωνία και να αμφιβάλλεις για ό,τι φαίνεται προφανές. Ολοκληρώνει το πώς βλέπουμε τον κόσμο. Η τέχνη δεν προσπαθεί να πείσει, δεν είναι διδακτική. Απλώς σε προκαλεί να ανακαλύψεις νέες έννοιες».

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2024

Ιφιγένεια η εν Αυλίδι

Τιμοφέι Κουλιάμπιν

Μετάφραση Παντελής Μπουκάλας

Σκηνοθέτης Timofey Kuliabin

Δραματουργός Roman Dolzhansky

Σύμβουλος δραματουργίας Ιώ Βουλγαράκη

Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος Oleg Golovko

Σχεδιασμός φωτισμού Oskars Paulins

Σχεδιασμός ήχου – Μουσική σύνθεση Timofei Pastukhov

Βοηθός σκηνοθέτη Πάνος Κούγιας

Βοηθός σκηνογράφου Άννα Ζούλια

Βοηθός ενδυματολόγου Μαργαρίτα Τζαννέτου

Πρωταγωνιστούν (αλφαβητικά) Ανθή Ευστρατιάδου Ιφιγένεια, Μαρία Ναυπλιώτου Κλυταιμνήστρα, Νικόλας Παπαγιάννης Μενέλαος, Δημήτρης Παπανικολάου Πρεσβύτης, Θάνος Τοκάκης Αχιλλέας, Νίκος Ψαρράς Αγαμέμνων

Χορός Δημήτρης Γεωργιάδης, Χρήστος Διαμαντούδης, Μάριος Κρητικόπουλος, Βασίλης Μπούτσικος, Αλέξανδρος Πιεχόβιακ

Εκτέλεση παραγωγής FLOW PROJECTS /Ekaterina Yakimova

Εκτέλεση παραγωγής & καλλιτεχνική υποστήριξη Irina Paradnaya

Συνεργάτης εκτέλεσης παραγωγής BEE DRAMAQUEENS / Ζωή Μουσχή, Ρένα Ανδρεαδάκη

Ευχαριστίες

Προς την Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση για την ευγενική παραχώρηση του Εκθεσιακού Χώρου της για τις πρόβες της παράστασης.

Προς την Ελληνογερμανική Αγωγή για την ευγενική παραχώρηση εξωτερικού χώρου προβών.

Νυφική δημιουργία από τον οίκο Ioanna Kourbela

Δείτε εδώ το trailer: https://www.youtube.com/watch?v=sDO_nQF821g