Απονεμήθηκαν τα Βραβεία του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Να σημειώσουμε ότι κατά τη διάρκεια της τελετής υπήρξε και παρέμβαση ακτιβιστών για τη συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα, μια παρέμβαση που χειροκροτήθηκε από τους παριστάμενους.

Ακολουθεί η μακροσκελής λίστα των βραβείων

ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ

Το επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα περιλαμβάνει δώδεκα ταινίες άνω των 70 λεπτών. Η ταινία που κερδίζει τον Χρυσό Αλέξανδρο μπαίνει αυτομάτως στη λίστα προεπιλογής για το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

Την κριτική επιτροπή αποτελούν:

Βάλερυ Κοντάκου (σκηνοθέτρια και παραγωγός)

Ρέιτσελ Λέα Τζόουνς (σκηνοθέτρια και παραγωγός)

Σουντίπ Σάρμα (προγραμματιστής φεστιβάλ)

Το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος», που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 12.000€, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

O κλεμμένος πλανήτης μου της Φαραχνάζ Σαριφί

Σκεπτικό: Μία καλοφτιαγμένη και συγκινητική πραγματεία σε πρώτο πρόσωπο, η οποία επιβεβαιώνει ότι κάθε πολιτική πραγματικότητα έχει μια υπό-πραγματικότητα από πίσω, καθώς και ότι η αντίσταση μπορεί να πάρει πολλές μορφές, ιδίως στην ιδιωτική σφαίρα.

Ο Αργυρός Αλέξανδρος, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000€, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Δάσος της Λίντια Ντούντα

Σκεπτικό: Το πορτρέτο παρατήρησης μιας οικογένειας που ζει μακριά από τα ραντάρ της κοινωνίας, αλλά έρχεται αντιμέτωπη με δυνάμεις παγκόσμιας κλίμακας που φέρνουν την αδικία και τον ανθρώπινο πόνο στο κατώφλι τους. Αντί να αποστρέψει το βλέμμα, η ταινία απεικονίζει τους πρωταγωνιστές της με αντικειμενικότητα και ακρίβεια.

Ειδική μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Αδέσποτα κορμιά της Ελίνας Ψύκου

Σκεπτικό: Μία αντισυμβατική εξερεύνηση δύσκολων ηθικών, φιλοσοφικών και πολιτικών ζητημάτων γύρω από το δικαίωμα να ελέγχεις το σώμα σου -τόσο στη ζωή όσο και στον θάνατο-, ανάλαφρη και επιτακτική την ίδια ακριβώς στιγμή.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ NEWCOMERS

Νέοι σκηνοθέτες δοκιμάζουν με το πρώτο ή δεύτερο ντοκιμαντέρ τους να αποτυπώσουν την πραγματικότητα με τα δικά τους μοναδικά εργαλεία. Στο διεθνές διαγωνιστικό Newcomers συμμετέχουν 12 ταινίες άνω των 50 λεπτών.

Την κριτική επιτροπή αποτελούν:

Μαρία Δρανδάκη (κινηματογραφική παραγωγός)

Αλίσα Κοβαλένκο (σκηνοθέτρια)

Τζανλούκα Ματαρέζε (σκηνοθέτης)

Το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος - Δημήτρης Εϊπίδης», που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000€, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Ποτήρι, μισογεμάτη ζωή του Ροχίερ Κάπερς

Σκεπτικό: Μια απλή ιστορία που αντηχεί σε ανθρώπινο επίπεδο, εξερευνώντας οικουμενικά θέματα όπως το θάρρος και η αποφασιστικότητα που απαιτούνται για να κυνηγήσει κανείς τα όνειρά του και να γυρίσει μια ταινία για το ζήτημα αυτό με την ίδια άκαμπτη αποφασιστικότητα.

Ο Αργυρός Αλέξανδρος, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 4.000€, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Δράκοι εναντίον δαιμόνων  της Καμίλα Μάγκιντ

Σκεπτικό: Θα θέλαμε να απονείμουμε το βραβείο σε μια σκηνοθέτρια που αποδέχτηκε το δύσκολο στοίχημα να αφηγηθεί μια πολυπρόσωπη ιστορία, δημιουργώντας με τρυφερότητα ένα σύμπαν ταυτόχρονα συγκινητικό και σύνθετο, ένα εφηβικό σύμπαν χαρακτήρων που βρίσκονται σε ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο σημείο καμπής της ζωής τους. Με το ταλέντο και τις δεξιότητές της ως ντοκιμαντερίστριας, η σκηνοθέτρια, μέσω μιας εκ των έσω ματιάς, δίνει φωνή στα πρόσωπα της ταινίας της με ενσυναίσθηση και τρυφερότητα.

Ειδική μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Tack της Βάνιας Τέρνερ

Σκεπτικό: Αποφασίσαμε να απονείμουμε ειδική μνεία σε μια δυνατή αφήγηση θηλυκής χειραφέτησης και αλληλεγγύης, η οποία ξεδιπλώνεται μέσα από τις περιπλανήσεις δυναμικών και ανθεκτικών γυναικείων χαρακτήρων.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ >>FILM FORWARD

Το διαγωνιστικό τμήμα >>Film Forward παρουσιάζει το έργο νέων, τολμηρών σκηνοθετών που αμφισβητούν τις συμβάσεις των κινηματογραφικών ειδών, επεκτείνοντας τα όρια της κινηματογραφικής γλώσσας. Στο διεθνές διαγωνιστικό >>Film Forward συμμετέχουν 11 ταινίες άνω των 45 λεπτών.

Την κριτική επιτροπή αποτελούν:

Μπο Γουάνγκ (σκηνοθέτης)

Χριστόφορος Μαρίνος (επιμελητής)

Σίστερ Σιλβέστερ (εικαστική καλλιτέχνις)

Το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος» του τμήματος >>Film Forward, που συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο 6.000€, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Ρέες της Λόλα Αρίας

Σκεπτικό: Ο νικητής του Χρυσού Αλεξάνδρου είναι ένα πανέμορφο, εορταστικό φιλμ, που προσεγγίζει τη σκληρή θεματική του με εξαιρετική ζεστασιά, ευαισθησία και τρυφερότητα.

Ο Αργυρός Αλέξανδρος, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000€, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Γραμμές της επιθυμίας του Τζουλς Ρόσκαμ

Σκεπτικό: Για την ειλικρινή, παιχνιδιάρικη κινηματογράφηση, η οποία υφαίνει ιστορίες, καταγράφοντας το δικό της εναλλακτικό αρχείο.

Ειδική μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Avant-drag! του Φιλ Ιερόπουλου

Σκεπτικό: Για την ανατρεπτική, εικονοκλαστική του προσέγγιση, η οποία προσκαλεί το κοινό να φανταστεί από την αρχή την ελληνική κοινωνία.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ IMMERSIVE: ALL AROUND CINEMA

Το διαγωνιστικό τμήμα Immersive: All Around Cinema αγκαλιάζει δημιουργίες που αξιοποιούν τις πιο σύγχρονες νέες τεχνολογίες και παρουσιάζουν διαφορετικές όψεις μιας εκτεταμένης πραγματικότητας.

Την κριτική επιτροπή αποτελούν:

Γιάννης Καντέα-Παπαδόπουλος (κριτικός κινηματογράφου)

Βικτόρια Λεστσένκο (προγραμματίστρια και διοργανώτρια φεστιβάλ)

Σάρα Φερό (παραγωγός και διοργανώτρια κινηματογραφικών φεστιβάλ)

Ο Χρυσός Αλέξανδρος του διαγωνιστικού τμήματος «Immersive: All Around Cinema», ο οποίος συνοδεύεται από 2.000 ευρώ, απονεμήθηκε στην ταινία:

Αυτοκράτορας των Μαριόν Μπουρζέ και Ιλάν Τζ. Κόεν

Σκεπτικό: Για την εφευρετική αφηγηματική δομή που βρήκε τον τρόπο να φτάσει στις καρδιές μας, δίνοντας οικουμενικές διαστάσεις σε μια συγκινητική ανθρώπινη ιστορία, καθώς και για την εμπνευσμένη χρήση του 3D animation και της εικονικής πραγματικότητας που μας αφοπλίζει συναισθηματικά με αβίαστο τρόπο.

Ειδική μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Νωπές αναμνήσεις: Το βλέμμα των Βολόντομιρ Κολμπάσα και Όντρεϊ Μόραβετς

Σκεπτικό: Οι αποτρόπαιες εμπειρίες, όπως ο πόλεμος, δεν εξηγούνται εύκολα σε όποιον δεν τις έχει ζήσει από πρώτο χέρι, και η πρόκληση είναι να γεφυρωθεί αυτό το κενό. Η ταινία Νωπές αναμνήσεις: Το βλέμμα εξετάζει την πραγματικότητα της διασύνδεσης διαφορετικών εμπειριών. Αντιμετωπίζει το ανείπωτο, ωθώντας να αλληλεπιδράσουμε στενά με εκείνους που το το έχουν βιώσει και αντικρίσει από κοντά. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, ένας πολύ ξεχωριστός δεσμός ενσυναίσθησης ξεπροβάλλει ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους.

 

ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ PODCAST

Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης υπήρξε ένα από τα πρώτα κινηματογραφικά φεστιβάλ στον κόσμο που παρουσίασε Διαγωνιστικό Τμήμα Podcast, εξερευνώντας τις εκλεκτικές συγγένειες των πόντκαστ με τον κινηματογράφο.

Την κριτική επιτροπή αποτελούν:

Μαριάννα Κακαουνάκη (δημοσιογράφος και ντοκιμαντερίστρια)

Δημήτρης Κανελλόπουλος (κινηματογραφιστής)

Θεοδόσης Μίχος (δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός, podcaster, συγγραφέας)

Το Βραβείο Podcast, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 2.000 ευρώ, απονεμήθηκε στο πόντκαστ:

Δεν υπήρξε ποτέ «Φαέθων» των Μάγιας Φιλιποππούλου και Ευφροσύνης Κυριαζή

Σκεπτικό: Μια συγκλονιστική προσωπική ιστορία που είχε γίνει προσπάθεια να θαφτεί. Αποκαλύπτει την αλήθεια μιας απόρρητης αποστολής και δημιουργεί ένα ανεκτίμητο ιστορικό αφήγημα.

Ειδική Μνεία απονεμήθηκε στο podcast:

Άκου το ποτάμι της Νατάσσας Μπλάτσιου

Σκεπτικό: Ένα συγκινητικό ηχητικό ντοκιμαντέρ που έδωσε φωνή στο ποτάμι, τις μνήμες και τις αγωνίες των ανθρώπων που ζουν στα χωριά γύρω από αυτό.

Βραβείο-υποτροφία ENS Louis Lumière-Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος για Ανερχόμενο Δημιουργό Ακουστικού Ντοκιμαντέρ

Και φέτος, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την Ανωτάτη Σχολή Louis Lumière και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, προσφέρουν το βραβείο-υποτροφία ENS Louis Lumière-Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος για Ανερχόμενο Δημιουργό Ακουστικού Ντοκιμαντέρ.

Τα μέλη της κριτικής επιτροπής είναι:

Γιώργος Αρχιμανδρίτης (συγγραφέας και δημιουργός ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών ντοκιμαντέρ τέχνης και πολιτισμού)

Φρεντερίκ Πρεσμάν (σκηνοθέτρια ντοκιμαντέρ και καλλιτέχνις του ήχου)

Το βραβείο-υποτροφία κέρδισε η:

Κωνσταντίνα Σταυροπούλου για το πόντκαστ Ήχοι και ψίθυροι, ανθρώπινες ρίζες, που είχε παρουσιαστεί στην Ενότητα Nexus του Τμήματος Podcast του 64ου ΦΚΘ. 

Σκεπτικό: Μείναμε ιδιαίτερα εντυπωσιασμένοι από την ποιότητα της δουλειάς της υποψήφιας στο πόντκαστ Ήχοι και ψίθυροι, ανθρώπινες ρίζες - είχε υποβάλει δύο πόντκαστ, αλλά το συγκεκριμένο είναι που συγκέντρωσε το ενδιαφέρον μας, καθώς φανερώνει υψηλή δεξιότητα στους τομείς της επιτόπιας ηχογράφησης και του ηχητικού μοντάζ. Επιπλέον, το συνολικό προφίλ της, αλλά και το πάθος και η φιλομάθειά της για την τέχνη του ήχου, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ετυμηγορία μας. Έχουμε την πεποίθηση ότι το καλοκαιρινό πρόγραμμα, δομημένο γύρω από την ηχητική αφήγηση, θα της επιτρέψει να εμπλουτίσει τη δημιουργική της παλέτα.

Ειδική μνεία κέρδισε η:

Χάρις Παγωνίδου για το πόντκαστ Αμοργός: Αναζητώντας τον τόπο μου

Σκεπτικό: To πόντκαστ Αμοργός: Αναζητώντας τον τόπο μου μάς κίνησε επίσης το ενδιαφέρον, χάρη στη λεπτεπίλεπτη και προσεγμένη δουλειά της δημιουργού στον τομέα των συνεντεύξεων. Επιθυμούμε να της απονείμουμε ειδική μνεία και να την ενθαρρύνουμε να δηλώσει συμμετοχή και την επόμενη χρονιά, γιατί έχει όλες τις δυνατότητες για να βρεθεί στο καλοκαιρινό μας πρόγραμμα.

Βραβείο Podcast σε Ανάπτυξη σε συνεργασία με το iMEdD:

Το βραβείο Podcast σε ανάπτυξη σε συνεργασία με τον μη κερδοσκοπικό δημοσιογραφικό οργανισμό iMEdD, το οποίο απονέμεται σε μία ιδέα που θα κερδίσει ένα βραβείο για την υλοποίηση ενός πρωτότυπου podcast, με την υποστήριξη του iMEdD απονεμήθηκε από τον Παναγιώτη Μένεγο, iMEdD Podcasts content & production manager στο:

The End της Νάντια Μεχντί

Σκεπτικό: Τρία ήταν τα στοιχεία που μας οδήγησαν στην επιλογή του The End. Αρχικά, η πρωτοτυπία του θέματος. Πρόκειται για κάτι όχι ιδιαίτερα διαδεδομένο ή γνωστό, και μας κέντρισε το ενδιαφέρον να δώσουμε φωνή σε ένα τέτοιο ευαίσθητο θέμα. Μας εντυπωσίασε ακόμα η δημοσιογραφική προσέγγιση της δημιουργού, καθώς έχει οραματιστεί ένα αποτέλεσμα βασισμένο σε έρευνα, τεκμηρίωση και πρωτότυπη αφήγηση, κάνοντας μάλιστα και τα πρώτα βήματά στην οργάνωση της παραγωγής. Τέλος, έπαιξε ρόλο το προφίλ της ίδιας της Νάντια, τα πολύ ενδιαφέροντα θέματα με τα οποία έχει καταπιαστεί, αλλά και η πληρότητα της αίτησής της.

 

ΒΡΑΒΕΙΟ MERMAID

Το βραβείο Mermaid του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης απονέμεται στην καλύτερη ταινία LGBTQI+ θεματικής του επίσημου προγράμματος.

Την κριτική επιτροπή αποτελούν:

Δημήτρης Παπανικολάου (Καθηγητής Νεοελληνικών και Πολιτισμικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης)

Σιμόν(ε) φαν Σάαρλοος (συγγραφέα, curator)

Σέιν Σμιθ (σύμβουλος ντοκιμαντέρ και στρατηγικής φεστιβάλ)

Το Βραβείο Mermaid που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Ρέες της Λόλα Αρίας

Σκεπτικό: Ως μέλη της κριτικής επιτροπής του Βραβείου Mermaid αξιολογούμε θετικά το γεγονός οι κουήρ ιστορίες βρέθηκαν στο επίκεντρο του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Πέρα από το πρόγραμμα του αφιερώματος Citizen Queer, μας συγκίνησαν ιδιαίτερα οι διάσπαρτες πινελιές κουήρ σινεμά και κουήρ περφόρμανς σε ολόκληρο το φεστιβαλικό πρόγραμμα. Ως κριτική επιτροπή, δεν επικεντρωνόμαστε μονάχα στα είδη των ταινιών που προβάλλονται, αλλά δίνουμε σημασία και στο αποτύπωμα που αφήνουν στον χώρο. Απαιτεί, μια κουήρ ταινία, κάτι ιδιαίτερο από την κινηματογραφική αίθουσα όπου προβάλλεται και από το κοινό που την παρακολουθεί; Θέτει σε κίνηση νέους τρόπους συνύπαρξης;

Στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης είδαμε πολλές φορές την κουήρ κοινότητα σε δράση. Για παράδειγμα, το Φεστιβάλ προσκάλεσε δύο αυτόπτες μάρτυρες να μιλήσουν για την επίθεση σε δύο τρανσκουήρ άτομα που έγινε το προηγούμενο Σάββατο στην πλατεία Αριστοτέλους. Όπως οι ίδιοι εξήγησαν, μόλις αντιλήφθηκαν τι συνέβαινε αντέδρασαν αμέσως, ανοίγοντας τις πόρτες του εστιατορίου όπου βρίσκονταν για να βρουν εκεί καταφύγιο τα θύματα. Ως πολιτικοποιημένα μέλη της κουήρ κοινότητας, ήταν προετοιμασμένοι για μία τέτοια στιγμή. Είδαμε, επίσης, την κοινότητα σε δράση στην υποδοχή των δημιουργών και των καλεσμένων του φεστιβάλ. Είδαμε κουήρ άτομα να στηρίζουν άλλα κουήρ άτομα, να τα φιλεύουν, να μεταφράζουν για εκείνα, να τα φροντίζουν. Τι είδους κουήρ ζωή συναντήσαμε στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ; Οι φιγούρες που φιλιούνται στη φεστιβαλική αφίσα είναι το πιο εμφανές οπτικό ερέθισμα. Αναλογιζόμενοι τις αντιδράσεις που ξεσήκωσε αυτή η εικόνα σεξουαλικής και έμφυλης ρευστότητας, συνειδητοποιούμε ξανά πόσο ριζοσπαστική πράξη εξακολουθεί να είναι η απεικόνιση της κουήρ ζωής. Δεν λειτουργεί όμως πάντα ως αυτοσκοπός. Αναρωτιόμαστε κατά πόσο το κουήρ σινεμά είναι σε θέση να κάνει κάτι περισσότερο από το να αναπαριστά την κουήρ πραγματικότητα. Πώς θα μπορούσε να μην αναπαριστά απλώς κουήρ ιστορίες, αλλά να αφηγείται ιστορίες με κουήρ τρόπους. Πώς θα μπορούσε όχι απλώς να αναπαριστά την κουήρ κοινότητα αλλά να στοχάζεται ως προς αυτή και να τη διαμορφώνει στην πράξη. Πολλές από τις ταινίες που παρακολουθήσαμε, και οι οποίες διαγωνίζονται για το Βραβείο Mermaid του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, μας δείχνουν αυτή τη δυνατότητα.

Το Βραβείο Mermaid του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης απονέμεται στην ταινία Ρέες της Λόλα Αρίας. Οι Ρέες είναι ένα μιούζικαλ που εκτυλίσσεται σε ένα παλιό και εγκαταλελειμμένο κτίριο φυλακής στην Αργεντινή, όπου πρώην κρατούμενες αναπλάθουν ιστορίες από τις ζωές τους. Σε αυτό το παιχνίδι αναπαράστασης, σχέσεις, όνειρα, χορός και μουσική καταλαμβάνουν τη σκηνή της φυλακής και την οθόνη. Η μονοχρωματική δυσφορία των ταινιών φυλακής ανατρέπεται καθώς οι πρωταγωνίστριες ξεσπούν σε τραγούδι και χορό βασισμένες ταυτόχρονα στη μελαγχολία αλλά και την πληθωρικότητα της επιθυμίας. Υιοθετώντας, όσο και υπονομεύοντας, το πλαίσιο του μελοδράματος και του μιούζικαλ, οι Ρέες δεν επιχειρούν να διηγηθούν μια γενικευτική ή μια αυτοαναφορική ιστορία κουήρ ζωής στις αργεντίνικες φυλακές. Αντιθέτως, η ταινία της Λόλα Αρίας εξερευνά τις δυνατότητες του storytelling και ανακαλύπτει την αλήθεια στην τεχνουργία, καθώς υπερυιοθετεί τη ρευστότητα στη φόρμα, στο περιεχόμενο και στις ταυτοτικές κατηγορίες.

Ειδική μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Λεσβία της Τζέλης Χατζηδημητρίου

Σκεπτικό: Η κριτική επιτροπή θα ήθελε να απονείμει ειδική μνεία στην ταινία Λεσβία της Τζέλης Χατζηδημητρίου. Καθώς αφηγείται μια ιστορία όπου διαπλέκονται η προσωπική ταυτότητα, η κοινότητα και ο τουρισμός, η Λεσβία φανερώνει επίσης τις εντάσεις που δημιουργούν αυτές οι συνδέσεις. Δεν είναι απλώς μια ταινία για τις λεσβίες απ’ όλο τον κόσμο που βρίσκουν τον δικό τους παράδεισο στο αιγαιοπελαγίτικο νησί της Σαπφούς, αλλά και μια ιστορία εξευγενισμού (gentrification) και «οικονομικής ανακωχής» ανάμεσα στους ντόπιους και τις λεσβίες τουρίστριες που καταφθάνουν στην Ερεσό κάθε καλοκαίρι. Η Λεσβία δεν χαρακτηρίζεται μόνο από την αυτοβιογραφική τόλμη, αλλά και από την πρόθεσή της να φέρει στο προσκήνιο ευρύτερες δομικές παθογένειες, όπως το ομοξέπλυμα (pinkwashing), τις πολιτικές ανάπτυξης και εξευγενισμού και τις αποικιοκρατικές συμπεριφορές με τις οποίες συχνά αντιμετωπίζεται ο ευρωπαϊκός Νότος. Οι έννοιες της κοινότητας και της ταυτότητας προσεγγίζονται μέσα από τη διαφορά και τη συνεχή επαναδιαπραγμάτευση, καθώς μια συλλογική αυτοβιογραφία αναδύεται ως πρότζεκτ ανοιχτό και ιδιαίτερης σημασίας. Την ίδια στιγμή, η ταινία είναι σέξι. Η λεσβιακή ιστορία δεν παρουσιάζεται μόνο ως αγώνιστική διαδικασία, αλλά και ως πλεόνασμα ηδονής μέσα από ένα άπληστο λεσβιακό βλέμμα.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ALPHA BANK

Για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ η Alpha Bank απονέμει το Βραβείο Προσβασιμότητας είτε σε μια προσωπικότητα είτε σε μια ταινία που αναδεικνύει ζητήματα προσβασιμότητας στις τέχνες.

Tο Βραβείο Προσβασιμότητας Alpha Bank, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ, απονεμήθηκε εξ ημισείας:

Στη Λωξάνδρα, την ηρωίδα του ντοκιμαντέρ Λώξη, και στους δύο σκηνοθέτες της ταινίας, Δημήτρη Ζάχο και Θανάση Καφετζή.

Το βραβείο απένειμε η Ρούλη Χριστοπούλου, Corporate Responsibility & Culture Manager της Alpha Bank.

Σκεπτικό: Στην Alpha Bank δίνουμε μεγάλη έμφαση στο δικαίωμά να μετέχουν όλοι και όλες όσο πιο ισότιμα γίνεται στην πολιτιστική ζωή του τόπου μας. Είναι δέσμευσή μας να άρουμε, στο μέτρο του δυνατού, τους κοινωνικούς αποκλεισμούς, τις προκαταλήψεις και τα εμπόδια που στερούν αυτονόητα δικαιώματα στους ανθρώπους με αναπηρία.  Το γεγονός ότι, στη χώρα μας, ένας στους 11 περίπου συμπολίτες μας αντιμετωπίζει κάποιας μορφής αναπηρία, καθιστά την ελευθερία της πρόσβασης κορυφαία κοινωνική προτεραιότητα. Γιατί χωρίς πρόσβαση δεν υπάρχει, τελικά, ελευθερία. Στο πλαίσιο αυτό, από το 2019, συνεργαζόμαστε με το Φεστιβάλ συμβάλλοντας στη διοργάνωση καθολικά προσβάσιμων κινηματογραφικών προβολών.  Το 2022 θεσπίσαμε το Βραβείο Προσβασιμότητας που βραβεύει ταινίες που προβάλλουν το ζήτημα της προσβασιμότητας στις τέχνες. Από φέτος, το βραβείο αυτό απονέμεται και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Το ντοκιμαντέρ που βραβεύεται προτάσσει τα ίσα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και ζητά ισότητα στην αντιμετώπιση, στην ζωή και την Τέχνη. Κινηματογραφεί τις αγωνίες μιας ηθοποιού με σύνδρομο Down να υπερβεί τα εμπόδια και να πετύχει τον δύσκολο στόχο της, να εμφανιστεί εκεί που τα φώτα λάμπουν δυνατά, στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΕΡΤ

Η ΕΡΤ απονέμει το πρώτο βραβείο της, που συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο των 3.000 ευρώ, στην ελληνική παραγωγή που κέρδισε το βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI. Το βραβείο απένειμε ο γενικός διευθυντής της ΕΡΤ3, Φίλιος Στάγκος και μέλος του ΔΣ του Φεστιβάλ.

Το βραβείο απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Tack της Βάνιας Τέρνερ

 

ΒΡΑΒΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) απονέμει βραβείο σε ντοκιμαντέρ πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη / πρωτοεμφανιζόμενης σκηνοθέτιδος του ελληνικού προγράμματος, που πραγματοποιεί πρεμιέρα στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Το βραβείο αυτό συνοδεύεται από χρηματικό ποσό 3.000 ευρώ.

Την κριτική επιτροπή αποτελούν:

Ζωή Κανδύλα, Διευθύντρια Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Παραγωγής, ΕΚΚ

Γιάννα Σαρρή, Διευθύντρια Διεύθυνσης Προώθησης Hellas Film, EKK

Δημήτρης Μπούρας, κριτικός κινηματογράφου, υπεύθυνος Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας ΕΚΚ

Το βραβείο απονεμήθηκε εξ ημισείας στα ντοκιμαντέρ:

Πανελλήνιον των Σπύρου Μαντζαβίνου και Κώστα Αντάραχα 

και

Λεσβία της Τζέλης Χατζηδημητρίου

Σκεπτικό: Στις δύο αυτές ταινίες, που διαφέρουν θεματικά και αισθητικά, αποτυπώνονται με ξεχωριστό τρόπο και ιδιοσυγκρασία εικόνες από δύο όψεις της πραγματικότητας. Στην Λεσβία, η διαχρονική αναφορά και  κινηματογραφική αποτύπωση της γυναικείας  κοινότητας που αναπτύχθηκε στο νησί της Σαπφούς από τη δεκαετία του ’70, αναδεικνύει ζητήματα ταυτότητας, αποδοχής της διαφορετικότητας, αλλά και την επίδρασή της στο ακριτικό νησί. Στο Πανελλήνιον, η προσέγγιση ενός ανδρικού μικρόκοσμου σκακιστών στο ιστορικό αυτό καφενείο της Αθήνας, φέρνει στην οθόνη εικόνες με χιούμορ, αλλά υπαρξιακό βάθος.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας απονέμεται σε έργο που προωθεί και προβάλλει τα ανθρώπινα δικαιώματα και καταγγέλλει την καταπάτησή τους.

Τη φετινή κριτική επιτροπή αποτελούν:

Άρης Δημοκίδης (δημοσιογράφος και συγγραφέας)

Μαριάνα Λεονταρίδου (μέλος της Διεθνούς Αμνηστίας και κριτικός κινηματογράφου)

Βασίλης Λουλές (σκηνοθέτης)

Στεφανία Φιλίποβα-Μερτζιμέκη (μέλος ΕΕΠ βουλγαρικής γλώσσας και λογοτεχνίας – Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)

Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Όσα αφήσαμε πίσω του Μάτσεκ Χαμέλα

Σκεπτικό: Για το εξαιρετικά δυνατό οδοιπορικό ξεριζωμού από τον πόλεμο προς το άγνωστο, και για τον τρόπο που κατορθώνει να χωρέσει ολόκληρες ζωές μέσα σε ένα βαν, που γίνεται έτσι μια μικρή κιβωτός…

Ειδική Μνεία Διεθνούς Αμνηστίας απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Αδέσποτα Κορμιά της Ελίνας Ψύκου

Σκεπτικό: Για το, δυστυχώς, επίκαιρο οδοιπορικό ανθρώπων που αποζητούν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματός τους, και για την έρευνα εις βάθος που συνδυάζεται με την τολμηρή καλλιτεχνική ματιά της δημιουργού...

ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΡΙΤΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ (FIPRESCI)

H Διεθνής Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI, που αποτελείται από καταξιωμένους επαγγελματίες στον χώρo της κινηματογραφικής κριτικής, θα απονείμει δύο βραβεία: ένα στο Καλύτερο Ντοκιμαντέρ του Διεθνούς Διαγωνιστικού Ντοκιμαντέρ Μεγάλου Μήκους και ένα στην καλύτερη ελληνική ταινία που εντάσσεται στο επίσημο πρόγραμμα του φεστιβάλ.

Την κριτική επιτροπή αποτελούν:

Ρίτσαρντ Λόσον (Vanity Fair)

Αλεσάντρο Αμάτο (Sentieri Selvaggi)

Τάσος Ντερτιλής (Grand Magazine)

Το βραβείο FIPRESCI σε ντοκιμαντέρ του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Ο κλεμμένος πλανήτης μου της Φαραχνάζ Σαριφί

Σκεπτικό: Ένα υποδειγματικό δείγμα guerrilla σκηνοθεσίας που αναφέρεται στη μυστική ιστορία μιας χώρας και των γυναικών της μέσα από μία σειρά homemade ταινιών που καταλήγουν σε μια αιματηρή επανάσταση εν εξελίξει.

Το βραβείο FIPRESCI σε ελληνικό ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους που συμμετέχει στο επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ απονεμέθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Tack της Βάνιας Τέρνερ

Σκεπτικό: Ένα συναρπαστικό ντοκουμέντο μιας τεράστιας αλλαγής στην ελληνική κοινωνία για δύο γενναίες γυναίκες που μας καθοδηγούν μέσα από τον προσωπικό τους εφιάλτη στον απόλυτο θρίαμβό τους.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΤΗΣ ΠΕΚΚ

Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ) απονέμει το βραβείο της στην καλύτερη ελληνική ταινία του Επίσημου Προγράμματος.

Το βραβείο απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Πανελλήνιον των Σπύρου Μαντζαβίνου και Κώστα Αντάραχα

Σκεπτικό: Με το ενδιαφέρον της πάντα στραμμένο στις κοινωνικές διεργασίες, η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου  διαχωρίζει τη βλάστηση της τέχνης από τα ζιζάνια που ξεφυτρώνουν γύρω της, θεωρώντας ιδιαιτέρως αξιοπρόσεκτη την ταινία της Ελίνας Ψύκου, Αδέσποτα κορμιά. Ωστόσο, απονέμουμε το βραβείο  καλύτερου ελληνικού ντοκιμαντέρ στην ταινία Πανελλήνιον των Σπύρου Μαντζαβίνου και Κώστα Αντάραχα  για τον τρόπο που συμπυκνώνει το άσπρο της ζωής και το μαύρο του θανάτου στον κλειστό χώρο ενός καφενείου ερασιτεχνών σκακιστών.  Εκεί, οι βασανισμένοι θαμώνες του αναζητούν το δικό τους λυτρωτικό γκρίζο, προσπαθώντας να ξεφύγουν από την καθημερινή σταύρωσή τους.

ΒΡΑΒΕΙΟ WIFT GR

Το Βραβείο WIFT GR απονέμεται από το ελληνικό παράρτημα του WIFT (Women in Film & Television-Γυναίκες στον Κινηματογράφο και στην Τηλεόραση) σε γυναίκα δημιουργό ταινίας, επιλεγμένης για το επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Την κριτική επιτροπή αποτελούν οι:

Λίζα Θεμελή (ειδική σε θέματα κινηματογραφικής εκπαίδευσης)

Κατερίνα Π. Τριχιά (φωτογράφος, επιμελήτρια κινηματογραφικών προγραμμάτων και υπεύθυνη για τον γενικό συντονισμό του Φεστιβάλ του WIFT GR)

Μαρία Χατζηγιάννη (σκηνοθέτρια και ραδιοφωνική παραγωγός)

Το βραβείο WIFT GR απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Tack της Βάνιας Τέρνερ

Σκεπτικό: Φέτος, ως επιτροπή WIFT GR, διαπιστώσαμε πως η συμμετοχή γυναικών στην παραγωγή ντοκιμαντέρ, όπως και το επίπεδο αυτών, αυξήθηκε σε σημαντικό βαθμό δυσκολεύοντας την επιλογή μας. Αποφασίσαμε να δοθεί το βραβείο στην ταινία Tack της Βάνια Τέρνερ, η παραγωγή της οποίας αγγίζει το ποσοστό 50-50 ισότητα και στον κινηματογράφο, που ως σωματείο έχουμε θέσει ως στόχο. Πρόκειται για ένα πολύ δυνατό ντοκιμαντέρ, η θέαση του οποίου ανέβασε τους παλμούς της καρδιάς μας, καταγράφοντας με ευαισθησία και ρεαλισμό, το θάρρος των πρώτων γυναικών που άνοιξαν τον δρόμο για το κίνημα του MeToo στην Ελλάδα, καταδεικνύοντας πόσο σημαντικό είναι για τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης να πάρουν τη ζωή τους πίσω διεκδικώντας δικαιοσύνη, σε μια κοινωνία που έχει ξεχάσει τι θα πει η συγκεκριμένη έννοια. Θέλουμε με αυτή μας την επιλογή να δώσουμε το μήνυμα πως έχει έρθει η ώρα ως κοινωνία να κάνουμε «tack», αλλάζοντας πορεία πλεύσης για να μη φοβάται καμία και κανέν@ να μιλήσει.

ΒΡΑΒΕΙΟ WWF ΕΛΛΑΣ

Το βραβείο απονέμει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς στην καλύτερη ταινία περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος.

Tην κριτική επιτροπή αποτελούν οι:

Θοδωρής Δημητρόπουλος (κριτικός κινηματογράφου)

Αντρέα Μπονέτι (βιολόγος και φωτογράφος φύσης)

Μαριάννα Πλωμαρίτη (υπεύθυνη επικοινωνίας ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής – WWF Ελλάς)

Το βραβείο απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Νυχτερινά των Άνιρμπαν Ντούτα και Ανούπαμα Σρινιβάσαν

Σκεπτικό: Η ταινία είναι γυρισμένη με εμβυθιστική αισθητική και προσέγγιση που μας μετατρέπει με συναρπαστικό τρόπο σε αληθινούς παρατηρητές, κι όχι απλούς θεατές, του προβλήματος της διατήρησης της βιοποικιλότητας και της ισορροπίας του φυσικού περιβάλλοντος. Κινηματογραφώντας ένα όχι τόσο γνωστό είδος νυχτοπεταλούδας, λεπτομέρειες των κινήσεων, υφές, ήχοι, ενώνονται σε ένα αισθητικό πλέγμα που μας καθιστά αυτόπτες μάρτυρες στη συνέπεια της κλιματικής αλλαγής που απειλεί το είδος με εξαφάνιση, καθώς αναγκάζεται να αλλάξει υψόμετρο (αλλά ως πότε;) για να επιβιώσει. Χωρίς  στεγνά διδακτικό λόγο, αλλά με υπομονετική παρατήρηση, γεμάτη με σκοτεινή ομορφιά, αλλά και την αποτύπωση μιας ζοφερής ανακάλυψης. Σε μια ιστορία που εξελίσσεται μεν στην άλλη πλευρά του πλανήτη, αλλά αντηχεί παντού, όπως εξάλλου και στην Ελλάδα, όπου αντίστοιχα ενδημικά είδη απειλούνται με εξαφάνιση.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΝΕΟΤΗΤΑΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Η Επιτροπή του Βραβείου Νεότητας, η οποία αποτελείται από φοιτητές του Τμήματος Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, θα απονείμει το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και το Eιδικό Βραβείο της Επιτροπής. Υποψήφιες είναι ελληνικές ταινίες που συμμετέχουν στις ενότητες του Διεθνούς Προγράμματος.

Eπιμέλεια Επιτροπής Βραβείου Νεότητας:

Απόστολος Καρακάσης (Αναπληρωτής Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Κινηματογράφου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης).

Την κριτική επιτροπή αποτελούν:

Σοφία Αγαλιώτη

Βιλελμίνη Αδαμίδου

Μαρία Κουκουτίνη

Μιλτιάδης Μωραΐτης

Το Βραβείο Καλύτερης Ελληνικής Ταινίας απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Tack της Βάνιας Τέρνερ

Σκεπτικό: Η εκ των έσω καταγραφή και η παρακολούθηση μιας δίκης που αποτέλεσε αφορμή για να πυροδοτηθεί το κίνημα MeToo στην Ελλάδα. Η ταινία στρέφει το βλέμμα μας σε μια πιο λεπτομερή εικόνα-προοπτική ενός φλέγοντος θέματος για την Ελλάδα και τον κόσμο.

Το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής Νεότητας απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Πανελλήνιον των Σπύρου Μαντζαβίνου και Κώστα Αντάραχα

Σκεπτικό: Οι δημιουργοί της ταινίας, με αδιαμφισβήτητη αφοσίωση, κατάφεραν να μετατρέψουν ένα μικρό παραδοσιακό καφενείο/σκακιστική λέσχη σε έναν ξεχωριστό κόσμο και μας έκαναν κι εμάς να νιώσουμε μέρος του κόσμου αυτού.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΟΙΝΟΥ FISCHER

Πέντε Βραβεία Κοινού απονέμονται σε τρεις ελληνικές και δύο ξένες ταινίες.

Για διεθνή ταινία άνω των 50΄ το Βραβείο Κοινού Fischer «Peter Wintonick» απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Σάουντρακ για ένα Πραξικόπημα του Γιόχαν Γριμονπρές

Για διεθνή ταινία διάρκειας κάτω των 50΄ το Βραβείο Κοινού Fischer απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Το τελευταίο τραγούδι της Καμπούλ των Κέβιν ΜακΝτόναλντ και Ρούχι Χαμίντ

Για ελληνική ταινία άνω των 50΄ το Βραβείο Κοινού Fischer απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Αζήτητοι της Μαριάννας Οικονόμου

Για ελληνική ταινία διάρκειας κάτω των 50' το Βραβείο Κοινού Fischer απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Αποχαιρετισμός: Ξαφνικά η μνήμη άρχισε να θυμάται της Άντας Πίτσου

Για ελληνική ταινία που προβάλλεται διαδικτυακά στην ενότητα Πλατφόρμα+, το Βραβείο Κοινού Fischer απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Το κομμάτι που λείπει του Άγγελου Τσάτση

Το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, του προγράμματος ΕΣΠΑ του ΠΕΠ Κ. Μακεδονίας, του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», του προγράμματος MEDIA, του Υπουργείου Τουρισμού και της ΕΡΤ. Η COSMOTE TV είναι o Μεγάλος Χορηγός του Φεστιβάλ φέτος για έβδομη συνεχή χρονιά, δείχνοντας τη στήριξή της στο ποιοτικό σινεμά. Το Φεστιβάλ καλωσόρισε φέτος τη ΔΕΗ, ως τον νέο Στρατηγικό του Συνεργάτη, και την ευχαριστεί για την εμπιστοσύνη στο όραμα και στο έργο του. Πολύτιμη είναι η στήριξη της Alpha Bank, χορηγού προσβασιμότητας, της Aegean, επίσημου αερομεταφορέα, της Fischer, χορηγού των Βραβείων Κοινού, και της Jameson.