64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: The Tass Book

Μια ξεχωριστή έκδοση με το πολύτιμο έργο ενός ιδιαίτερου, πολυδιάστατου δημιουργού, του storyboard artist Γιώργου Τασιούλα, με τίτλο The Tass Book - The Art of Storyboard, παρουσίασαν την Παρασκευή 10 Νοεμβρίου, στο Πράσινο Δωμάτιο του Ολύμπιον, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και η εταιρεία παραγωγής Marni Films. 

Καλλιτέχνης αυτοδίδακτος και αυτόνομος, λάτρης του σινεμά και των σάουντρακ, μα πάνω απ’ όλα ο πρώτος που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του ως storyboard artist στον χώρο του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου, ο Tass, όπως συνήθως υπέγραφε, έφυγε πρόωρα πριν δύο χρόνια, στην ακμή της πορείας του. Στη συγκινητική εκδήλωση συμμετείχαν φίλοι και συνεργάτες του, η αδελφή του Σοφία Τασιούλα, ο σκηνοθέτης Χρήστος Χουλιάρας, ένας εκ των επιμελητών της έκδοσης, και οι σκηνοθέτες Γιάννης Βεσλεμές και Στέργιος Πάσχος. Το βιβλίο παρουσίασαν η συντονίστρια των εκδόσεων του Φεστιβάλ, Γκέλυ Μαδεμλή, η δημοσιογράφος και επιμελήτρια του βιβλίου, Έφη Παπαζαχαρίου, ο σκηνοθέτης Πάνος Χ. Κούτρας και ο σχεδιαστής της έκδοσης, Γιάννης Καρλόπουλος, σε μια συζήτηση με αντικείμενο το έργο του αγαπημένου καλλιτέχνη αλλά και την τέχνη του storyboard. 

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης, προλόγισε τη συζήτηση και ευχαρίστησε τους συντελεστές και το κοινό για την παρουσία τους. «Είναι ένα έργο αγάπης και μνήμης και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που βρίσκονται εδώ όλοι οι συνεργάτες που δούλεψαν σε αυτό», είπε, ευχαριστώντας την παραγωγό Θεοδώρα Βαλεντή και την εταιρεία παραγωγής Marni Films, αλλά και τη Μαρί Λουίζ Βαρθολομαίου-Νικολαΐδου, δίπλα στην οποία και στον σκηνοθέτη Νίκο Νικολαΐδη ξεκίνησε την πορεία του στον κινηματογράφο ο Γιώργος Τασιούλας. 

Αμέσως μετά, η Γκέλυ Μαδεμλή ευχαρίστησε το κοινό για την παρουσία του και ανέφερε πως «η αγάπη για το σινεμά μπορεί να δημιουργήσει ένα δίκτυο ανθρώπων και να μας αποκαλύψει πώς δουλεύουμε πίσω από αυτό που βλέπουμε. Το storyboard είναι μια τέτοια τέχνη, η οποία μας αποκαλύπτει τι προηγείται και τι κρύβεται πίσω από την τελική εικόνα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κάνει κάνεις ένα βιβλίο, αλλά αυτό που κάναμε εμείς έγινε με έναν τρόπο ηθελημένα ανορθόδοξο και από καρδιάς». 

Στη συνέχεια, μίλησε η συνεπιμελήτρια του βιβλίου, Έφη  Παπαζαχαρίου. «Ήταν για μένα μια φοβερή πρόταση που ήρθε ξαφνικά, για έναν άνθρωπο που ήθελα πάντα να γνωρίσω από κοντά αλλά τελικά τον γνώρισα μέσα από το έργο του. Τα συναισθήματα ήταν ασύλληπτα και τα έργα του Γιώργου καταπληκτικά», ανέφερε, ευχαριστώντας παράλληλα τον Ορέστη Ανδρεαδάκη, τη γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό, και την υπεύθυνη του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου, Ελένη Ανδρουτσοπούλου, «που αγκάλιασαν την ιδέα από την πρώτη στιγμή. Ο Γιώργος θα ένιωθε σαν στο σπίτι του στο Φεστιβάλ, το σινεμά ήταν ο κόσμος του». Έπειτα ευχαρίστησε και τους συνομιλητές της για τη συνεργασία στο βιβλίο: «Σκοπός μας ήταν να δείξουμε αφενός τα ολοκληρωμένα του έργα, αλλά και όσα έκρυβε στα σημειωματάριά του γιατί ήταν και εκείνα μοναδικά». Επιπλέον, ευχαρίστησε όλους τους σκηνοθέτες που συμμετείχαν στην έκδοση και τόνισε: «Θέλαμε να είναι ένα βιβλίο, το οποίο από την μια να αποκαλύπτει το σύμπαν του Τασιούλα, που ήταν απίστευτος γνώστης του σινεμά και των σάουντρακ, αλλά και ένας εκπληκτικός εικαστικός. Στην πραγματικότητα, ήταν ο πρώτος που έβαλε στον χάρτη του ελληνικού σινεμά το storyboard. Από την άλλη, το storyboard δεν είναι τόσο γνωστό στα νέα παιδιά και γενικώς στη χώρα μας, ακόμη και ανάμεσα στους σινεφίλ, οπότε θέλαμε να δώσουμε στον αναγνώστη να καταλάβει σε τι συνίσταται το storyboard και ποιος ήταν ο σκοπός που εξυπηρετούσε η τέχνη του Γιώργου. Αυτό ήταν το μεγάλο μας μέλημα σε αυτό το βιβλίο». Σε εκείνο το σημείο, η Γκέλυ Μαδεμλή προσέθεσε: «Επιχειρήθηκε μια ισορροπία ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το ίδιο το αντικείμενο της τέχνης».  

Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο σκηνοθέτης Πάνος Χ. Κούτρας, ο οποίος μίλησε για την καθοριστική συνεργασία του με τον Γιώργο Τασιούλα λίγο πριν από την πανδημία, στην ταινία Dodo, η οποία έκανε πρεμιέρα στο 75ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. «Δεν τον ήξερα καθόλου αλλά θαύμαζα πάρα πολύ το έργο του. Ήταν ένας απίστευτος χείμαρρος ταλέντου και ιδεών. Ήταν ένας απίστευτος επαγγελματίας, ένας πάρα πολύ σημαντικός άνθρωπος και καλλιτέχνης, σίγουρα πολύ σημαντικός για μένα και για την ταινία, και ελπίζω το έργο του να αποτελέσει έμπνευση για πολλούς ακόμη στο μέλλον. Είχαμε μια υποδειγματική συνεργασία που θα θυμάμαι για πάντα», ανέφερε αρχικά προτού συμπληρώσει: «Ήταν μια απώλεια αληθινά δυσαναπλήρωτη». 

Ο σχεδιαστής του βιβλίου, Γιάννης Καρλόπουλος, μίλησε για την τέχνη του storyboard: «Πρόκειται για ένα μέσο, το οποίο έχει ως προορισμό να ενταχθεί αρμονικά σε ένα άλλο μέσο (το βιβλίο). Το κοινό νήμα που συνδέει και τις δύο πλευρές είναι το σχέδιο, το στοιχείο που θα είναι για πάντα εκεί», ανέφερε αρχικά. Όσο για την προσέγγιση του υλικού, εξήγησε ότι «η αφετηρία μας για το βιβλίο μπορεί να συνοψιστεί στο “εμείς δεν ξέρουμε τίποτα και θέλουμε να μάθουμε”. Όσο πιο αόρατος είσαι τόσο πιο πολύ υπάρχεις μέσα στο έργο. Όσο πιο πολύ φαίνεται ότι δεν προσπαθείς για κάτι τόσο καλύτερο βγαίνει το τελικό αποτέλεσμα, καθότι εσύ εξαφανίζεσαι, αφήνοντας χώρο στον αναγνώστη». Η Γκέλυ Μαδεμλή συμπλήρωσε σχετικά: «Θέλαμε να δώσουμε τον πρώτο λόγο στην εικόνα και να διατηρηθεί το στοιχείο του ημερολογίου, το οποίο υπάρχει στο βιβλίο, αλλά όχι απλώς ως μοτίβο. Παρουσιάζουμε τα storyboard όπως εξελίχθηκαν σε χρονολογική σειρά, ενώ τα κείμενα είναι τοποθετημένα για να πλαισιώνουν την εικόνα σαν παρενθέσεις». 

Η συζήτηση των ομιλητών έκλεισε με ένα σχόλιο του Πάνου Χ. Κούτρα, ο οποίος εκθείασε το βιβλίο για το ότι κατόρθωσε να είναι εξίσου πυκνό με το έργο του Τασιούλα, μιλώντας παράλληλα για τη μαεστρία του ως καλλιτέχνη. «Ήταν τεράστια η ευκολία με την οποία σχεδίαζε και σκεφτόταν. Ήταν πάντα ανοιχτός στην επικοινωνία», τόνισε σχετικά. 

Στη συνέχεια, φίλοι και συνεργάτες του Γιώργου Τασιούλα μοιράστηκαν προσωπικές ιστορίες και αναμνήσεις από τον σπουδαίο καλλιτέχνη. Ο σκηνοθέτης Γιάννης Βεσλεμές, απαντώντας σε ερώτηση για το πως λειτουργεί η σχέση του σκηνοθέτη με τον storyboard artist, είπε για τον Τασιούλα: «Όσο κάνεις ταινίες και μεγαλώνεις είναι δύσκολο να βρεις τον άνθρωπο απέναντι στον οποίο λύνεσαι απόλυτα. Στη δική μου περίπτωση, ο Γιώργος Τασιούλας ήταν αυτός ο άνθρωπος. Ο Γιώργος ήξερε από φακούς, είχε γνώσεις μοντάζ. Ήταν μέχρι το τέλος πωρωμένος σινεφίλ», κατέληξε σχετικά. 

Κλείνοντας, η αδερφή του δημιουργού μοιράστηκε τις σκέψεις της για το βιβλίο: «Όταν το έπιασα στα χέρια μου, είδα τον Γιώργο σε αυτό. Είναι σαν τα σημειωματάρια που κρατούσε. Από μικρός μελετούσε τον κινηματογράφο. Τα πρώτα storyboards τα έκανε με neon μπογιά, όπου έβρισκε. Είχε πολύ χιούμορ και ευφυΐα. Με ανάγκαζε με το ζόρι να δω ταινίες για να με “κάνει άνθρωπο” όπως έλεγε. Εύχομαι αυτό το βιβλίο να αποτελέσει έμπνευση για τα νέα παιδιά».