Γιώργος Βούλγαρης & Γιάννης Μακρυνόρης: Οι Κραυγές επιστρέφουν θριαμβευτικά

Το αγαπημένο μας σκηνοθετικό δίδυμο επανέρχεται δριμύτερο με το «φθινοπωρινό» ανέβασμα της μεγάλης του καλοκαιρινής επιτυχίας «Κραυγές».

Τους βρήκαμε στις πρόβες, τους δελεάσαμε με…καφέ και πιάσαμε τη συζήτηση. Ένα είναι βέβαιο: Δεν μασάνε τα λόγια τους! Και καλά κάνουν.

Η νέα σας δουλειά “Κραυγές” που διαπραγματεύεται την έμφυλη βία (υπέροχη πραγματικά, γροθιά στο στομάχι) συνάντησε μεγάλη επιτυχία  στην πρώτη της παρουσίαση. Πως σας φάνηκε όλος αυτός ο ενθουσιασμός;

ΓΙΩΡΓΟΣ: Γνωρίζαμε ότι το κείμενο και ο τρόπος που το στήσαμε θα ξάφνιαζε αλλά σίγουρα δεν περιμέναμε όλη αυτή την αποδοχή. Είναι πολύ όμορφο να βλέπεις τους θεατές να ταυτίζονται τόσο γρήγορα με τις καταστάσεις, τους χαρακτήρες και τη συνθήκη του έργου σου. Υπήρχαν θεατές (κυρίως γυναίκες) που ήρθαν και το είδαν ξανά και ξανά καθ’ όλη τη διάρκεια των παραστάσεων. Η ανταπόκριση ήταν τόσο μεγάλη και θερμή που αποφασίσαμε σχεδόν αμέσως τον νέο κύκλο παραστάσεων.

ΓΙΑΝΝΗΣ: Δουλεύοντας ένα τέτοιο έργο που “δεν σου ανοίγει και την καρδιά”, γνωρίζαμε ότι θα δημιουργούνταν σκληρές αλλά και αληθινές εικόνες που σίγουρα θα επηρέαζαν τους θεατές. Το στοίχημα ήταν να μη μείνουν μόνο στην παράθεση αρνητικών εικόνων αλλά να πάρουν φεύγοντας τα μηνύματα που αποτελούν τη δυναμική του έργου, κι είναι λεπτή η γραμμή που διαχωρίζει αυτά τα δύο. Κρίνοντας λοιπόν από την τόσο θετική υποδοχή όσων είδαν το έργο, είμαστε σαφώς πολύ ικανοποιημένοι που κερδίσαμε αυτό το στοίχημα και που ο κόσμος στάθηκε στα στοιχεία που θέλαμε.

Θα μας πείτε μερικά λόγια για τις “Κραυγές” και ποια ανάγκη σας ώθησε να γράψετε ένα τόσο δύσκολο και ταυτόχρονα τόσο πλούσιο σε συναισθήματα (και λυτρωτικό σε αρκετά σημεία του) έργο;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Σίγουρα ο βασικότερος λόγος που μας ώθησε στη συγγραφή ενός τέτοιου έργου ήταν το σοκαριστικό φαινόμενο των γυναικοκτονιών αλλά και γενικότερα ο δημοσιοποιημένος (γιατί τα περισσότερα δεν ακούγονται καν) αριθμός περιστατικών έμφυλης βίας που ειδικά τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί τραγικά. Γενικά, πιστεύω ότι ο άνθρωπος έχει αρρωστήσει ψυχικά πάρα πολύ με όλα όσα συμβαίνουν γύρω του αλλά και με όσα αφήνει κι ο ίδιος να συμβαίνουν, με αποτέλεσμα να συσσωρεύει μέσα του κάθε λογής αρνητισμό. Τελικά, όταν γίνει η αναπόφευκτη έκρηξη, τότε ο αποδέκτης βρίσκεται συνήθως στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον ή στον στενότερο κοινωνικό κύκλο του δράστη. Εδώ ακούμε συνέχεια και για περιστατικά βάναυσης κακοποίησης ζώων, πόσο μάλλον ανθρώπων. Θέλαμε λοιπόν να ασχοληθούμε με αυτό το θέμα, έτσι ώστε μέσω της τέχνης να περάσουμε στο κοινό έναν προβληματισμό και τροφή για σκέψη για ένα θέμα που είναι απόλυτα αληθινό και σοβαρό. Και φυσικά, παρά την θεατρική του δομή, δεν πρόκειται για ένα ελαφρύ έργο. Αντιθέτως, είναι πολύ σκληρό και συναισθηματικά δυνατό, όπως και το θέμα που πραγματεύεται.

ΓΙΩΡΓΟΣ: Να μην κρυβόμαστε πίσω από το δαχτυλό μας, όλοι μας έχουμε αντιμετωπίσει και βιώσει παρόμοιες καταστάσεις κάποια στιγμή στον μικρόκοσμο της οικογενείας μας, ακόμη και στον ευρύτερο κοινωνικό μας κύκλο. Όταν ξεκινήσαμε να γράφουμε τις “Κραυγές” με τον Γιάννη, μοιραία ανασύραμε μνήμες από βιωματικές συνθήκες, έμμεσες ή άμεσες και προσπαθήσαμε να μπούμε στην ψυχολογική και συναισθηματική θέση των χαρακτήρων που δημιουργήσαμε, δίνοντας μία μεγαλύτερη προσοχή στις γυναίκες. Προσωπικά, μέσα από όλο αυτό το ταξίδι της δημιουργίας του έργου ήθελα να αποτίσω φόρο τιμής και δικαίωσης στην μητέρα μου, της οποίας ένα μεγάλο μέρος της ζωής της περνάει μπροστά από τα μάτια των θεατών. Να την λυτρώσουμε μαζί με όλες αυτές τις γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί βάναυσα στο όνομα της αγάπης και της κοινωνικής ανοχής!

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ

Υπήρχε κάποιο γενικότερο ζήτημα όσον αφορά τη βία που θέλατε να τονίσετε με τις “Κραυγές”;

ΓΙΩΡΓΟΣ: Η βία δεν προέρχεται από κανενός εσωτερική ανάγκη. Είναι θέμα εκπαίδευσης-παιδείας και μιας κοινωνικής πρακτικής που δυστυχώς αντέχει ακόμα. Πρέπει να κατανοήσουμε πλέον πως ό,τι χρειάζεται βία για να διατηρηθεί είναι ήδη καταδικασμένο.

ΓΙΑΝΝΗΣ: Η βία είναι βία και τίποτα καλό δεν βγαίνει από αυτήν, σε οποιαδήποτε μορφή της. Με τις “Κραυγές” επικεντρωθήκαμε μεν στην ενδοοικογενειακή βία, αλλά η μεγαλύτερη εικόνα βρίσκεται στην αφύπνιση όσων ατόμων έχουν βιώσει ή βιώνουν οποιαδήποτε κατάσταση βίας, με στόχο την αντίδρασή τους σε αυτήν.

Εάν η βία κατά των γυναικών είναι τόσο έντονη στο Δυτικό κόσμο, σε άλλες πιο “παραδοσιακές” τρίτες χώρες τι συμβαίνει; Τι πρέπει να γίνει;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Πρόσφατα είχαμε δυστυχώς ένα τέτοιο ακραίο παράδειγμα στο Ιράν που ξεσήκωσε -ευτυχώς- κύματα αντιδράσεων ανά τον κόσμο. Τέτοιες καταστάσεις που υποβιβάζουν δραματικά τη γυναίκα σε μια θέση κάτω της αυτονόητης ανθρώπινης, είναι παγιωμένες σε κάποιες χώρες εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Αυτό διατηρείται δυστυχώς ακόμα και σήμερα, μέσω απόλυτα οπισθοδρομικών και βάρβαρων αντιλήψεων, θρησκευτικού φανατισμού, μισαλλοδοξίας και άλλων παραγόντων που περνούν από γενιά σε γενιά και το φαινόμενο διαιωνίζεται. Η μόνη λύση σε κάτι τέτοιο πιστεύω ότι είναι η αντίδραση. Έχουμε φτάσει στο 2022 και ο άνθρωπος συμπεριφέρεται χειρότερα κι από το πιο πρωτόγονο ζώο. Σαν πλάσματα έχουμε όλα τα εφόδια για να είμαστε το πιο αρμονικό είδος ζωής σε αυτή τη γη και έχουμε καταντήσει το χειρότερο, αυτό που τρώγεται μεταξύ του και προκαλεί κυρίως κακό...

ΓΙΩΡΓΟΣ: Η ποιότητα της ζωής μας δεν εξαρτάται τόσο από αυτά που συμβαίνουν σε εμάς και γύρω μας, αλλά στο πώς αντιδρούμε σε αυτά που συμβαίνουν σε εμάς και γύρω μας.

Στο νέο ανέβασμα του  έργου που θα πραγματοποιηθεί από 2 εώς 6 Νοεμβρίου στο Θέατρο “Μελίνα” θα υπάρξουν αλλαγές στην δομή;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Έχουν γίνει κάποιες αλλαγές, τόσο στη σύνθεση των ηθοποιών όσο και στη σκηνοθετική γραμμή. Μικρές αλλαγές μεν, αλλά θεωρούμε ότι το αποτέλεσμα θα είναι εξίσου δυνατό με το αρχικό ανέβασμα του έργου, αν όχι και περισσότερο.

ΓΙΩΡΓΟΣ: Αυτές οι μικρές αλλαγές που αναφέρει ο Γιάννης καταφέρνουν να κάνουν το έργο πιό σφικτό και πιο δομημένο στο δεύτερο ανέβασμά του, κάτι που έπρεπε να έχει γίνει εξ’ αρχής, αλλά και εμείς παρασυρόμαστε σαν μικρά παιδιά από τον ενθουσιασμό μας και δεν παρατηρούμε όλες τις λεπτομέρειες που θα κάνουν τη διαφορά. Τώρα όμως επικεντρωθήκαμε επιπλέον σε αυτές, αόρατες στου θεατή το μάτι αλλά για εμάς πολύ σημαντικές. Το δεύτερο ανέβασμα των “Κραυγών” μας είναι και το πιο ολοκληρωμένο για εμάς!

Ένα χαρακτηριστικό σας στα τόσα χρόνια της συνεργασίας σας είναι οι ολιγοήμερες παραστάσεις ανεξάρτητα από την επιτυχία και την αποδοχή τους.Υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος που συμβαίνει αυτό;

ΓΙΩΡΓΟΣ: Αυτό είναι δικό μου κατάλοιπο από την πορεία μου ως ηθοποιός. Και ευτυχώς ο Γιάννης το εστερνίστηκε αμέσως. Ξέρεις τι είναι να παίζεις ένα ρόλο σε ένα έργο που επαναλαμβάνεται καθημερινά για έξι μήνες και εφτά (και κάποτε πολύ περισσότερο) και λόγω επιτυχίας να επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά και να φτάνεις σε σημείο να “ξερνάς” τον ρόλο, το έργο και τους συναδέλφους σου; Μια μορφή ψυχολογικής καταδυνάστευσης  άνευ προηγουμένου. Ό,τι έχει να πει ένα έργο μπορεί κάλλιστα να το πει μέσα σε λίγες παραστάσεις, ανεξαρτήτως επιτυχίας. Δεν θέλουμε να ξεχειλώνουν τα πράγματα, ούτε για εμάς, ούτε για τους ηθοποιούς μας! Η μνήμη αγάπης είναι που κρατάει ζωντανή μια δημιουργία, όχι η διάρκειά της.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΝΟΡΗΣ

Πως μοιράζετε τους ρόλους στη συνεργασία σας; Έχετε συγκρουστεί ποτέ;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Πριν από κάθε ξεκίνημα νέας μας δουλειάς ρίχνουμε ένα κλωτσομπουνίδι μεταξύ μας, έτσι για το καλό, για να φύγει η ένταση, μετά ηρεμούμε, τα βρίσκουμε και ξεκινάμε. Όχι, σοβαρά τώρα, πέρα από τον πιο “ευδιάκριτα” διαχωρισμένο από τεχνικής πλευράς ρόλο της δημιουργίας βίντεο και ψηφιακού οπτικοακουστικού υλικού που έχω αναλάβει εγώ, υπάρχει σύμπνοια και αμοιβαία συνεργασία με τον Γιώργο, τόσο πάνω στη συγγραφή όσο και στη δημιουργία μιας κοινής σκηνοθετικής γραμμής, ενός βασικού κορμού πάνω στον οποίο προσθέτουμε/αφαιρούμε στοιχεία και λεπτομέρειες καθώς προχωράμε και ανάλογα με το οτιδήποτε νέο μπορεί να σκεφτούμε στην πορεία, ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα βάσει της αισθητικής μας. Τώρα, αντικρουόμενες απόψεις πάντα μπορεί να υπάρξουν όπως σε κάθε ανθρώπινη συνεργασία, αλλά επειδή ευτυχώς κουβαλάμε πάνω-κάτω και την ίδια τρέλα, καταλήγουμε σύντομα να ξανασυμφωνούμε.

ΓΙΩΡΓΟΣ: Η διαφωνία είναι δείγμα υγιούς σχέσης. Σαφέστατα και διαφωνούμε, αλλά μετά από τόσα χρόνια συνεργασίας και φιλίας, γνωρίζουμε και σεβόμαστε τα θέλω και τις ανάγκες ο ένας του άλλου. Και πάντα ο στόχος είναι κοινός: να απευθυνθούμε με ειλικρίνεια στον θεατή μας μέσα από τις δουλειές μας.

Κάτι που σας χαρακτηρίζει σαν σκηνοθετικό δίδυμο είναι η επιλογή νέων  ηθοποιών άγνωστων στο ευρύ κοινό χωρίς να καταφεύγετε στην εύκολη και προφανώς κερδοφόρα λύση των “γνωστών” ονομάτων στον χώρο σας. Υπάρχει καποιος λόγος που συμβαίνει αυτό;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Δεν είμαστε απαραίτητα κατά των ευρέως γνωστών ονομάτων ή κάτι τέτοιο. Αν θεωρήσουμε ότι έχουμε κάποιο αναγνωρίσιμο όνομα υπ’όψη μας για συγκεκριμένο ρόλο σε ένα έργο και πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να φανταστούμε άλλο πρόσωπο να εξυπηρετεί καλύτερα το σκηνοθετικό μας όραμα, τότε είμαστε ανοιχτοί σε μια τέτοια προσέγγιση για συνεργασία, με γνώμονα πάντα ότι δεν θα δημιουργηθούν τυχόν τριγμοί από την άλλη πλευρά, ακριβώς λόγω αναγνωρισιμότητας (ξέρεις ότι αυτά συμβαίνουν συχνά στον χώρο). Από την άλλη, μας αρέσει και να ψάχνουμε ανάμεσα σε άτομα νέα και σχετικά “άκαφτα” στον χώρο και να εντοπίζουμε πρόσωπα που μπορεί να έχουν δυνατότητες που ίσως και οι ίδιοι/-ες να μην γνωρίζουν ότι τις έχουν και τις οποίες να τις ανακαλύπτουμε αλλά και να τις αναδεικνύουμε μαζί.

ΓΙΩΡΓΟΣ: Τράβα να σκηνοθετήσεις γνωστό ηθοποιό και θα με θυμηθείς. Δεν σκηνοθετούνται εύκολα οι αναγνωρίσιμοι ηθοποιοί γιατί έχουν κατά νου την αναγνωρισιμότητά τους, την μανιέρα τους, την ευκολία τους, την υπεροψία που σου προσφέρει η αναγνωρισιμότητα, ακόμα και τα φράγκα και τη βαρεμάρα τους (οι περισσότεροι από τους αναγνωρισμένους συναδέλφους κουβαλάνε μόνο το σαρκίο τους και παίζουν στον αυτόματο πιλότο). Δεν μας αφορά αυτή η συνομοταξία καλλιτεχνών. Εμείς θέλουμε ολοκληρωτική αφοσίωση σε εμάς και γενναιότητα στον ρόλο.

Ζούμε μέρες δύσκολες και περίεργες. Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη σε σκοτεινές εποχές;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Οι μέρες που ζούμε είναι όντως πολύ δύσκολες για όλους. Υπάρχει ένας διαρκής αρνητισμός και ο κόσμος προσπαθεί να πιαστεί από θετικά πράγματα για να συνεχίσει να προχωρά και να ελπίζει για το καλύτερο. Θεωρώ ότι ένας καλλιτέχνης είναι καλό να μπορεί να αφουγκράζεται την εποχή του -με τα θετικά και τα αρνητικά της- ώστε να μπορεί να καταπιαστεί με θέματα που θα έχουν αντίκτυπο στο κοινό και με στοιχεία που μπορεί ο κόσμος να συνδεθεί και να ταυτιστεί. Σε σκοτεινές εποχές, νομίζω ότι το καλύτερο που μπορεί να κάνει ένας καλλιτέχνης είναι απλά να εξυπηρετήσει τον ρόλο του, είτε αναδεικνύοντας τα θετικά και ελπιδοφόρα μηνύματα που μπορεί να υπάρχουν κρυμμένα σε βαριές καταστάσεις, είτε επιλέγοντας να προβάλλει πιο χρωματιστές θεματολογίες που θα μειώσουν λίγο τη σκοτεινιά.

ΓΙΩΡΓΟΣ: Έναν μόνο ρόλο έχει να διδάξει: ότι η ζωή δεν είναι πώς θα επιβιώσεις στην καταιγίδα αλλά πώς θα χορεύεις στην βροχή.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

ΓΙΑΝΝΗΣ: Μετά το βαρύ κλίμα των “Κραυγών”, θα ασχοληθούμε με πιο ευχάριστα θέματα. Ήδη έχουμε ολοκληρώσει τον βασικό κορμό στο κείμενο ενός νέου έργου και δουλεύουμε τις λεπτομέρειες πριν ξεκινήσουμε την σκηνοθεσία του, καλώς εχόντων των πραγμάτων.

ΓΙΩΡΓΟΣ: Θα βγάλουμε το άχτι μας! Της... Γκόλφως θα γενεί...

Συνέντευξη: Τάσος Ντερτιλής

Οι Κραυγές ανεβαίνουν από 2 μέχρι 6 Νοεμβρίου στο Θέατρο ΜΕΛΙΝΑ της Γλυφάδας. Περισσότερα στο παρακάτω Link

https://www.grandmagazine.gr/el/article/6946/krauges