Κάτι να μείνει από μένα-Πόρνες στα Βούρλα της Τέτης Σώλου

Η ιστορία των Βούρλων, ενός τεράστιου δημόσιου μπορντέλου στη Δραπετσώνα, που αδειοδότησε ο δήμος του Πειραιά το 1875 σε οικόπεδο της οικογένειας του Υπουργού Παναγιώτη Πιπινέλη και που λειτούργησε επί έξι δεκαετίες υπό την προστασία του κράτους και την περιφρούρηση της αστυνομίας.  Ήταν περιφραγμένο με ψηλό μαντρότοιχο, είχε πτέρυγες με ομοιόμορφα κελιά κι έμοιαζε με φυλακή.

Και όντως, τον καιρό της Κατοχής μετατράπηκε σε φυλακή υψίστης ασφαλείας και ως φυλακή τελείωσε τη σταδιοδρομία του το 1970 που κατεδαφίστηκε. Οι φυλακές λειτούργησαν για πρώτη φορά από την δικτατορία του Μεταξά, έπειτα από τους Γερμανούς κατακτητές το 1941-44, και συνέχισαν να λειτουργούν και μετά την Απελευθέρωση. Στις 3 πτέρυγες που παλαιότερα φιλοξενούσαν ιερόδουλες γυναίκες ανάλογα με την ηλικία τους μεταφέρθηκαν φυλακισμένοι, στις δυο πρώτες σκληροί ποινικοί, και στην τρίτη αποκλειστικά πολιτικοί κρατούμενοι, ενεργά μέλη του ΚΚΕ κατηγορούμενοι για κατασκοπεία εκ μέρους της Σοβιετικής Ένωσης. Οι συνθήκες ζωής των κρατούμενων ήταν φρικτές και όχι ιδιαίτερα γνωστές στον έξω κόσμο.

Οι φυλακές των Βούρλων έγιναν πασίγνωστες για την μεγάλη απόδραση κομμουνιστών κρατουμένων το 1955, αν και θεωρούνταν υψίστης ασφαλείας. Πολιτικοί κρατούμενοι της Γ΄ πτέρυγας εργάστηκαν σκληρά επί 4 μήνες για την δημιουργία διαδρόμου μήκους 16 μέτρων και ύψους 2 μέτρων. Η απόδραση αυτή είχε προκαλέσει σοκ στην τότε κοινή γνώμη, και για περισσότερο από έναν χρόνο αποτελούσε κύριο θέμα στις εφημερίδες της εποχής.

Τα Βούρλα ήταν ο πάτος στην ιεραρχία του πληρωμένου έρωτα. Εκεί συγκεντρώθηκαν οι πόρνες που δεν είχαν ούτε όνομα ούτε μέλλον και δεν έβγαιναν παρά μόνο με ειδική άδεια. Ούτε η φωνή τους, φυσικά, δεν έβγαινε από τη μάντρα των Βούρλων. Πόρνες όλων των ηλικιών, αγαπητικοί, μαχαιρώματα, τσατσάδες, ναυάγια της ζωής, ναρκωτικά, αλκοόλ, εγκλεισμός, ξύλο, βρόμα και αστυνόμευση συνθέτουν το σκηνικό αυτού του μπορντέλου-στρατώνα. Από κει πέρασαν σαν αγαπητικοί μεγάλοι ρεμπέτες, όπως ο Μάρκος Βαμβακάρης και ο Ανέστης Δελιάς. Από τις ιστορίες των γυναικών άντλησε έμπνευση ο Νίκος Καββαδίας. Τις γυναίκες που τελείωναν τη θητεία τους φτωχές –και ήταν οι περισσότερες– τις περίμενε το καλντερίμι, η ζητιανιά και ο θάνατος από την πείνα.

Το βιβλίο θέλει  ν’ ανασυστήσει το σκηνικό των Βούρλων και του τρόπου λειτουργίας τους στη δεκαετία του ’30, μέσα από πληροφορίες, σχεδιαγράμματα, από φωτογραφίες των εφημερίδων της εποχής και από ιστορίες των έγκλειστων γυναικών.

Έχουν περάσει σχεδόν 80 χρόνια από τότε που έκλεισε το μπορντέλο-στρατώνας. Οι γυναίκες αυτές εδώ και χρόνια δεν ζουν πια. Το βιβλίο είναι φόρος τιμής στις γυναίκες των Βούρλων, που η αγωνία τους ήταν να μείνει κάτι πίσω τους για να θυμίζει τη βασανισμένη τους ύπαρξη.

«Εγώ δεν θα γεράσω ποτέ. Μου είπε μια γύφτισσα πως θα με σκοτώσει κάποιος. Τόσο το καλύτερο!»

Βιογραφικό

Η ΤΕΤΗ ΣΩΛΟΥ γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε πιάνο στο Ελληνικό Ωδείο και νομικά στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Ασχολήθηκε όμως με αυτό που αγαπούσε περισσότερο: τη δημιουργία βιβλίων και την εικονογράφηση. Έχει εικονογραφήσει πάνω από 150 βιβλία για παιδιά και ενήλικες και έχει κάνει καλλιτεχνική επιμέλεια σε 100 τίτλους.

Έχει συνεργαστεί με μεγάλους εκδοτικούς οίκους και εκλεκτούς συγγραφείς, καθώς και με περιοδικά και τις εφημερίδες «Ελευθεροτυπία» και «Έθνος» δημιουργώντας κόμικς και σελίδες με παιχνίδια και άρθρα για παιδιά. Έχει γράψει 40 δικά της βιβλία για παιδιά, καθώς και δύο ιστορικές μελέτες για ενήλικες. Το 2013 δημιούργησε το Σκιτσογραφείο «Το τέλειο» και την Ιζόλα, το άλτερ έγκο που φτιάχνει καρτούν, κόμικς (που δημοσιεύονταν στην «Ελευθεροτυπία»), φανζίν και αφίσες για ενήλικο κοινό και συμμετέχει σε εναλλακτικές εκδόσεις, σε εκθέσεις κόμικς και events.

Το 2014 εκδόθηκαν τα βιβλία του Λευκάδιου Χερν Κοττό, Ιαπωνικό Μωσαϊκό και Καϊντάν σε μετάφραση και επιμέλεια δική της και υπεύθυνο σειράς τον Τάκη Ευσταθίου, τα οποία από το 2015 βρίσκονται σε βιβλιοθήκες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Αττικής και των Ιόνιων νησιών. Έχει κάνει παρουσιάσεις και ομιλίες για τον Λευκάδιο Χερν και τον ιαπωνικό πολιτισμό και έχει πάρει μέρος σε συνέδρια, στρογγυλές τράπεζες. Έχει πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις κόμικς και εικονογράφησης και έχει κάνει πέντε ατομικές εκθέσεις. Το 2016 δημιούργησε το HELLAS SPECIAL, ένα blog με άρθρα και εικόνες για την Ελλάδα του 20ού αιώνα. Είναι μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος ΕΔΣΤΕ-FIGET.

ΙΝΦΟ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΤΕΤΗ ΣΩΛΟΥ

Έτος έκδοσης: 2022

ISBN:978-960-438-243-9

Σελίδες: 116

Τιμή: € 14,84