Caroline Vignal & Laure Calamy: Συνέντευξη στο Grand Magazine

Λίγες μέρες απομένουν μέχρι την έξοδο στα θερινά μιας από τις πιο έξυπνες κομεντί που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. «Ο Γάιδαρος, Ο Εραστής μου και Εγώ» όπως τιτλοφορήθηκε στα Ελληνικά η Antoinette dans les Cevennes, είναι μια ταινία που χρωστάει πολλά στο κινηματογραφικό σύμπαν του Ερίκ Ρομέρ και που ωστόσο τολμά (με επιτυχία) να μην περιορισθεί στο να γίνει μια ηθική ιστορία, μια ταινία σαν τα διάσημα contes moreaux του μεγάλου σκηνοθέτη. Όλα οφείλονται στην ευφυή σύλληψη της σεναριογράφου και σκηνοθέτιδας Caroline Vignal και στο ταμπεραμέντο της εξαιρετικής πρωταγωνίστριας Laure Calamy που κατάφεραν να μας παρασύρουν σε μια περιπέτεια στα χνάρια του διάσημου μονοπατιού του Robert Lewis Stevenson στην οροσειρά Σεβέν του Γαλλικού Νότου, ένα μονοπάτι που ακολουθούν χιλιάδες πεζοπόροι κάθε χρόνο.

Τις συναντήσαμε στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στα πλαίσια του φετινού Γαλλόφωνου Φεστιβάλ της Αθήνας, και συζητήσαμε για την ταινία, την ηθική και πολλά άλλα που δεν χωράνε στην σύντομη διάρκεια μιας γραπτής συνέντευξης. Η αλήθεια είναι ότι τα γέλια μας σε όλη τη διάρκεια πρέπει να ακούστηκαν πέρα από τους τοίχους. Περάσαμε υπέροχα και είμαστε σίγουροι ότι το ίδιο υπέροχα θα περάσουν και οι θεατές της ταινίας.

Κυρίες και Κύριοι, ιδού η Καρολίν και η Λωρ.

Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για την ταινία σας; Είναι κατά κάποιο τρόπο μια κωμωδία καταστάσεων ή μήπως μια παραβολή για τις ανθρώπινες σχέσεις με καταλύτη τη σοφία της φύσης όπως συμβολίζεται από ένα υπομονετικό αλλά πανέξυπνο γάιδαρο; Και πόσο σας επηρέασε ο Ρομέρ στην αφήγησή σας;

Caroline Vignal: Προφανώς και είναι μια κωμωδία. Με διασκεδάζει πολύ να παίρνω τους κώδικες της ρομαντικής κομεντί που είναι πολύ συγκεκριμένοι και υπερβολικά χρησιμοποιημένοι και να τους ανατρέπω. Να χρησιμοποιώ αυτό το συγκεκριμένο κινηματογραφικό λεξιλόγιο για να πω κάτι άλλο. Εξάλλου ας μην ξεχνάμε τη διάσημη ρήση του Χίτσκοκ «είναι καλύτερα να ξεκινάς από ένα κλισέ παρά να καταλήγεις να είσαι εσύ ένα κλισέ». Εμείς ξεκινάμε με μια γυναίκα, την Αντουανέτ, που έχει εραστή, που είναι παντρεμένος, που τον κυνηγάει, για να καταλήξουμε σε κάτι τελείως διαφορετικό, όχι απαραίτητα ανατρεπτικό αλλά που σίγουρα δεν είναι αυτό που προσδοκά κανείς από μια ρομαντική κομεντί.

Laure Calamy: Πράγματι είναι μια κωμωδία αλλά έχετε δίκιο όσον αφορά την παραβολή γιατί έχει και μια επική διάσταση στο τέλος, δηλαδή υπάρχει η φύση η οποία κυριαρχεί κατά κάποιο τρόπο και μας δίνει ένα βάθος το οποίο δεν περιμένουμε. Και μέσα από αυτό το βάθος, μέσα από αυτή την επαφή με τη φύση προχωράει και η ίδια η Αντουανέτ ως άνθρωπος και ως γυναίκα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ταινία είναι σαν παλίμψηστο, βλέπουμε την επιφάνεια και από κάτω διακρίνουμε και τις άλλες στρώσεις.

Caroline Vignal: Όπως είναι προφανές, αγαπώ πολύ τον Ρομέρ και είναι παρών στην ταινία, τουλάχιστον κάποια στοιχεία του. Αγαπώ πολύ τα παραμύθια επίσης, εξάλλου έχω διαβάσει πολλά στην κόρη μου, και ήθελα να υπάρχει ένα παραμυθένιο στοιχείο στην ταινία, για παράδειγμα στη σκηνή που η Αντουανέτ περιστοιχίζεται από όλα τα ζώα του δάσους κάνω μια αναφορά στη Χιονάτη του Ντίσνεϊ. Με ενδιαφέρει πολύ η απλότητα των παραμυθιών, είναι το στοιχείο που τους δίνει μεγάλη δύναμη και τα κάνει να μιλάνε άμεσα στην ψυχή μας.

Είναι πολύ ενδιαφέρον και αναζωογονητικό να βλέπει κανείς μια σύγχρονη κομεντί να ασχολείται με τα ήθη και την ηθική χωρίς να ηθικολογεί και να κρίνει. Πόσο δύσκολο ήταν να γραφτεί ένας χαρακτήρας σαν την Αντουανέτ; Πως επηρεάζεται τελικά από όλο αυτό το ταξίδι;

Caroline Vignal: Καταρχήν να πω εδώ ότι η ηθική δεν με ενδιαφέρει καθόλου, δεν έχω καμία ηθικοπλαστική διάθεση όταν γράφω και σκηνοθετώ μια ταινία. Ωστόσο είναι και μια μεγάλη πρόκληση να μην αφήσεις απέξω αυτούς τους θεατές που αξιολογούν μια ταινία με κριτήριο την ηθική. Θα μπορούσα να πω δεν με ενδιαφέρουν αυτοί, είναι υποκριτές και δεν τους αφορά η ιστορία μου. Όμως εγώ ήθελα να κρατήσω και αυτούς στην αίθουσα και να τους κάνω να αγαπήσουν την Αντουανέτ αν και είναι μια γυναίκα με έναν εραστή παντρεμένο, τον ακολουθεί παντού, ακόμη κι όταν αυτός είναι με τη γυναίκα του, κάνει τα πάντα για να διαλύσει μια οικογένεια. Ήθελα, γράφοντας το σενάριο, να βρω τρόπους, πονηριές αν θέλετε, να κάνω ακόμη και αυτούς να αγαπήσουν την Αντουανέτ.

Για να δώσω ένα παράδειγμα πονηριάς. Στο γεύμα όταν καταφθάνει η Αντουανέτ στις Σεβέν, μια γυναίκα την ρωτά και τι θα κάνατε αν τον βρίσκατε εδώ; Έγραψα αυτή τη γυναίκα, έχοντας υπόψη όλες τις γυναίκες που τις έχει απατήσει ο άνδρας τους, τις γυναίκες που θα βρίσκονταν στην αίθουσα και σίγουρα θα μισούσαν την Αντουανέτ. Η απάντηση της Αντουανέτ είναι αυτή που κάνει το κοινό να την δει ως θύμα και όχι ως κάποια που έχει πάει εκεί για να διαλύσει ζωές. Για αυτό και τελικά επέλεξα τη Laure για το ρόλο. Έχει κάτι πολύ αξιαγάπητο, είναι σχεδόν αδύνατο να της αντισταθείς. Αν και είχα σκεφτεί και άλλες ηθοποιούς, όλες τις απέρριπτα τελικά στο μυαλό μου με τη σκέψη ότι θα είναι αδύνατον να τα καταφέρουν και θα τις μισήσουν οι θεατές. Με τη Laure αυτό είναι αδύνατον!  Ήδη έχω γράψει την επόμενη ταινία μου με αυτήν υπόψη ως πρωταγωνίστρια.

Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε την κωμωδία ως μορφή κοινωνικής θεραπείας;

Caroline Vignal: Θα ήταν ίσως υπερβολικό και εγωιστικό να ξεκινήσεις να γράφεις μια κωμωδία έχοντας στο νου ότι κάνεις κοινωνική προσφορά. Ήταν όμως εντυπωσιακό το πόσο πολλοί άνθρωποι μου είπαν ότι είδαν την ταινία και τους έκανε μεγάλο καλό. Από τη μια χάρηκα, από την άλλη βέβαια δε μου άρεσε που θεώρησαν την ταινία μου ένα είδος feelgood movie. Δε μου αρέσει ο όρος αυτός, δεν κάνω σινεμά για να εφησυχάσω το κοινό και να γυρίσει σπίτι και να πει αχ τελικά η ζωή δεν είναι και τόσο άσχημη. Στόχος μου ήταν και είναι όχι να τους καθησυχάζω αλλά να τους απελευθερώνω.

Laure Calamy: Το σημαντικό είναι να μπορείς μέσα από την ταινία να δώσεις ελπίδα σε κάποιους θεατές. Να καταφέρεις να τους αγγίξεις βαθιά μέσα τους και να τους κάνεις να νιώσουν ότι μπορούν να εκφρασθούν, να ανοίξουν την καρδιά τους και να αποζητήσουν αυτά που θέλουν στη ζωή.

Caroline Vignal: Να συμπληρώσω με μια γνωστή ρήση: Οι ταινίες απελευθερώνουν το μυαλό. Αυτό ακριβώς θέλω να κάνω με τις ταινίες μου, να απελευθερώνω το μυαλό των ανθρώπων.

Αγαπητή Laure! Κωμωδία ή Δράμα; Είστε εξαιρετική και στα δύο (όπως φάνηκε και στο Full Time) αλλά τι νομίζετε ότι σας αντιπροσωπεύει περισσότερο;

Laure Calamy: Αγαπώ εξίσου και τα δύο είδη και μου αρέσει να πηγαίνω από το ένα στο άλλο. Αλήθεια, δεν έχω κάποια προτίμηση. Βρίσκω πολύ ενδιαφέρον, μέσα από τους ρόλους να εναλλάσσομαι, να εξερευνώ διαφορετικούς χαρακτήρες, διαφορετικά πρόσωπα τα οποία καλούμαι να ενσαρκώσω. Θα μπορούσα να το θέσω ως εξής: Ουσιαστικά πρόκειται για νότες και με ενδιαφέρει να πατάω σωστά πάνω τους και  να ακολουθώ με συνέπεια το τέμπο που ορίζει ο διευθυντής ή η διευθύντρια της ορχήστρας, αυτό με ενδιαφέρει. Θα ήταν βαρετό να κάνω μόνο κωμωδία ή μόνο δράμα.

Και ποιο είναι το επόμενο κοινό σας σχέδιο;

Caroline Vignal: Έχω ολοκληρώσει ένα νέο σενάριο με ηρωίδα μια γυναίκα εντελώς διαφορετική από την Αντουανέτ. Θα γυριστεί στο Παρίσι, θα παίζει βέβαια η Laure και ναι, θεωρητικά είναι μια κομεντί. Ελπίζω όμως να είναι τελικά κάτι παραπάνω από κομεντί.

Συνέντευξη Τάσος Ντερτιλής

Ευχαριστούμε θερμά την Ειρήνη Σαρλή και το Γαλλικό Ινστιτούτο για την πολύτιμη διερμηνευτική συνδρομή τους.

Σύντομο Βιογραφικό της Caroline Vignal

Η Caroline Vignal είναι Γαλλίδα σκηνοθέτης. Δούλεψε για την πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία, Les Autres filles, στο Fémis, από το οποίο αποφοίτησε το 1997. Ξεκίνησε την καριέρα της με δύο ταινίες μικρού μήκους, την Solène change de tête το 1998 και την Roule ma poule την επόμενη χρονιά. Επέστρεψε στη πρώτη της ταινία, Les Autres filles, την οποία τελικά σκηνοθέτησε το 2000. Το 2012, έγραψε το σενάριο για την τηλεοπτική ταινία Divorce et fiançailles, σε σκηνοθεσία Olivier Peray, ενώ την επόμενη χρονιά, έγραψε το σενάριο για την τηλεοπτική ταινία Je vous présente ma femme, σε σκηνοθεσία Elisabeth Rappeneau. Το 2020 έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε την ταινία μεγάλου μήκους Antoinette dans les Cévennes, η οποία σημείωσε μεγάλη επιτυχία και έλαβε οκτώ υποψηφιότητες στα César του 2021, μεταξύ των οποίων στις κατηγορίες καλύτερης ταινίας και καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου. Η Laure Calamy βραβεύτηκε με το César 2021 Καλύτερης γυναικείας ερμηνείας.

Σύνοψη της ταινίας

Μήνες τώρα η Antoinette περιμένει το καλοκαίρι για μια ρομαντική εβδομάδα με τον εραστή της Vladimir. Τελευταία στιγμή εκείνος ακυρώνει: η γυναίκα του κανόνισε οικογενειακή εκδρομή στην οροσειρά Cévennes με γάιδαρο! Παρατημένη, η Antoinette αποφασίζει να ακολουθήσει κι αυτή το «μονοπάτι του Stevenson». Όταν φτάνει, πουθενά ο Vladimir, παρά μόνο κάποιος Patrick – ένας ανυπάκουος γάιδαρος – που θα τη συνοδεύσει στο περίεργο ταξίδι της...

Παρακάτω το trailer

Η ταινία κυκλοφορεί στις 9 Ιουνίου σε διανομή FilmTrade & Tanweer