Herr Bachmann und seine Klasse – Ο Κύριος Μπάχμαν και η Τάξη του

Παραγωγή: Γερμανία 2021 

Διάρκεια: 217 λεπτά

Είδος: Ντοκιμαντέρ

* * * ½

Σκηνοθεσία: Maria Speth

Με τους Dieter Bachmann, Aynur Bal, Önder Cavdar

ΣΥΝΟΨΗ: Το Σταντάλεντορφ είναι μια μικρή βιομηχανική πόλη της κεντρικής Γερμανίας, όπου η πλειοψηφία των κατοίκων είναι μετανάστες. Η ιστορία της σε σχέση τους ξένους είναι μακρά και περίπλοκη. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο χαρισματικός δάσκαλος Ντίτερ Μπάχμαν προσπαθεί με τις αντισυμβατικές εκπαιδευτικές του μεθόδους να δώσει στους μαθητές του τα εφόδια αλλά και τις αξίες, ώστε να γνωρίσουν τον εαυτό τους και τον διπλανό τους, αλλά και να νιώσουν τη Γερμανία... σπίτι τους.

Ένας αντισυμβατικός δάσκαλος, μια πολυεθνική τάξη και μια ταινία ποταμός που καταγράφει ζωές, προσωπικότητες και επιθυμίες, καταλήγοντας σε εντυπωσιακή τοιχογραφία μιας σύγχρονης μικροκοινωνίας που μόλις ξεκινά να αποκτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η Ευρώπη του μέλλοντος καταγράφεται στον πυρήνα της, τη σχολική αίθουσα μιας γερμανικής εργατούπολης με παρελθόν όπου οι υποψήφιοι Γερμανοί του μέλλοντος είναι σκουρόχρωμοι, αλλόθρησκοι και πλήρεις άγνοιας του Ευρωπαϊκού παρελθόντος. Ένας νέος κόσμος που γεννήθηκε μέσα από τις ωδίνες της παγκοσμιοποίησης προσπαθεί να βρει νέα ταυτότητα και στάτους κβο. Ο κύριος Μπάχμαν είναι ένας μεσήλικας φιλελεύθερος δάσκαλος, με προφανή νεανική καταγωγή από το Μάη του 68 που έχει αναλάβει με το δικό του τρόπο την διαπαιδαγώγηση αυτών των νέων Ευρωπαίων. Η ταινία της Μαρία Σπετ απλώνει μπροστά στα μάτια μας τις ιστορίες και τις προσωπικότητες των μαθητών του, με φόντο το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο μιας μικρής βιομηχανικής πόλης με ναζιστικό παρελθόν και πολυεθνικό μέλλον, καταγράφοντας την πολιτισμική αλλαγή που συντελείται στα σωθικά της γηραιάς ηπείρου. Ίσως θεωρηθεί μεγάλη η διάρκεια του ντοκουμέντου που μας παραδίδει, ωστόσο εξίσου μεγάλη είναι και η σημασία του για τις κατακλυσμιαίες αλλαγές που καταγράφει σαν παρακαταθήκη για το ευρωπαϊκό μέλλον. Ο δρόμος του κυρίου Μπάχμαν μοιάζει μονόδρομος αν θέλουμε ένα μέλλον αγάπης, ειρήνης και αλληλοκατανόησης που θα βασίζεται σε κάθε καλό στοιχείο περιλαμβάνει ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός με πρώτο και καλύτερο την κατανόηση της έννοιας της ατομικής ελευθερίας.

Ένα ντοκιμαντέρ απολύτως απαραίτητο για κάθε εμπλεκόμενο σε διαδικασίες μάθησης αλλά και ένα δείγμα για την υποδειγματική λειτουργία της παιδείας σε μια χώρα όπως η «συντηρητική» Γερμανία (σε αντίθεση με τη δική μας δυστυχώς). Η ταινία της Μαρία Σπετ κέρδισε την Αργυρή Άρκτο και το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2022 και ήταν υποψήφια για το Βραβείο Καλύτερου Ευρωπαϊκού Ντοκιμαντέρ της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

Διανομή: AMA Films

Αποκλειστικά στην αίθουσα ΑΣΤΥ από 17.03.22 (μια μόνο προβολή ημερησίως στις 19.30 λόγω διάρκειας)

ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ (από τις σημειώσεις παραγωγής)

Ένας αντισυμβατικός δάσκαλος, μια πολυεθνική τάξη και μια ταινία ποταμός που καταγράφει ζωές, προσωπικότητες και επιθυμίες, καταλήγοντας σε εντυπωσιακή τοιχογραφία μιας σύγχρονης μικροκοινωνίας που μόλις ξεκινά να αποκτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η Ευρώπη του μέλλοντος καταγράφεται στον πυρήνα της, τη σχολική αίθουσα μιας γερμανικής εργατούπολης με παρελθόν όπου οι υποψήφιοι Γερμανοί του μέλλοντος είναι σκουρόχρωμοι, αλλόθρησκοι και πλήρεις άγνοιας του Ευρωπαϊκού παρελθόντος. Ένας νέος κόσμος που γεννήθηκε μέσα από τις ωδίνες της παγκοσμιοποίησης προσπαθεί να βρει νέα ταυτότητα και στάτους κβο. Ο κύριος Μπάχμαν είναι ένας μεσήλικας φιλελεύθερος δάσκαλος, με προφανή νεανική καταγωγή από το Μάη του 68 που έχει αναλάβει με το δικό του τρόπο την διαπαιδαγώγηση αυτών των νέων Ευρωπαίων. Η ταινία της Μαρία Σπετ απλώνει μπροστά στα μάτια μας τις ιστορίες και τις προσωπικότητες των μαθητών του, με φόντο το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο μιας μικρής βιομηχανικής πόλης με ναζιστικό παρελθόν και πολυεθνικό μέλλον, καταγράφοντας την πολιτισμική αλλαγή που συντελείται στα σωθικά της γηραιάς ηπείρου. Ίσως θεωρηθεί μεγάλη η διάρκεια του ντοκουμέντου που μας παραδίδει, ωστόσο εξίσου μεγάλη είναι και η σημασία του για τις κατακλυσμιαίες αλλαγές που καταγράφει σαν παρακαταθήκη για το ευρωπαϊκό μέλλον. Ο δρόμος του κυρίου Μπάχμαν μοιάζει μονόδρομος αν θέλουμε ένα μέλλον αγάπης, ειρήνης και αλληλοκατανόησης που θα βασίζεται σε κάθε καλό στοιχείο περιλαμβάνει ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός με πρώτο και καλύτερο την κατανόηση της έννοιας της ατομικής ελευθερίας.

Ένα ντοκιμαντέρ απολύτως απαραίτητο για κάθε εμπλεκόμενο σε διαδικασίες μάθησης αλλά και ένα δείγμα για την υποδειγματική λειτουργία της παιδείας σε μια χώρα όπως η «συντηρητική» Γερμανία (σε αντίθεση με τη δική μας δυστυχώς). Η ταινία της Μαρία Σπετ κέρδισε την Αργυρή Άρκτο και το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2022 και ήταν υποψήφια για το Βραβείο Καλύτερου Ευρωπαϊκού Ντοκιμαντέρ της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

Ο δάσκαλος Μπάχμαν και η τάξη του 6β. Μια ομάδα παιδιών ηλικίας από 12 έως 14 ετών. Το εισαγωγικό έτος σε ένα ενιαίο σχολείο της Γερμανίας. Μαθητές με τεράστιες διαφορές σε επίπεδο σχολικών δεξιοτήτων μέσα στην ίδια τάξη, που στο τέλος της χρονιάς θα επιλεγούν για διαφορετικές κατευθύνσεις σπουδών. Ένα πολύχρωμο μίγμα μαθητών από εννέα χώρες. Μια συγκέντρωση πολύ διαφορετικών πολιτισμών, ως αποτέλεσμα ενός κόσμου που παγκοσμιοποιείται. Το σχολείο κάνει ξεκάθαρη την προσδοκία της κοινωνίας από τα παιδιά: να έχουν καλές επιδόσεις. Οι μαθητές είναι κυρίως απασχολημένοι με το να ανταποκριθούν σε αυτή την πρόκληση, με αποτέλεσμα αντιδράσεις που κυμαίνονται από την υπερηφάνεια ή την υπεροψία, μέχρι το άγχος ή ένα αίσθημα κατωτερότητας. Αυτό που διακυβεύεται είναι η διαμόρφωση της ταυτότητάς τους ως ξεχωριστές προσωπικότητες. Όπως και οι ρόλοι των φύλων τους ή οι εθνικές και πολιτισμικές τους ταυτότητες. Όλα αυτά με φόντο πραγματικά μεγάλα ερωτήματα: Τι μπορεί να επιτύχει το σχολείο υπό αυτές τις συνθήκες; Ταυτίζονται οι διαχωρισμοί βάσει εθνικής καταγωγής με εκείνους βάσει ακαδημαϊκής επίδοσης; Μπορεί το σχολείο να βοηθήσει στην αποτροπή του αποκλεισμού και της περιθωριοποίησης; Ο κύριος Μπάχμαν εργάζεται ως δάσκαλος σε αυτό το κοινωνικό ναρκοπέδιο εδώ και δεκαεπτά χρόνια. Ο τρόπος διδασκαλίας του δίνει εξαιρετικά ασυνήθιστες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Είναι ένας αντισυμβατικός πρώην επαναστάτης, τραγουδιστής φολκ μουσικής και γλύπτης. Ο ύψιστος στόχος του είναι να μεταδώσει σε κάθε παιδί ότι έχει αξία, ότι είναι «κάποιος» και όχι «κανένας». Ότι όλοι έχουν ικανότητες.

Ο κύριος Μπάχμαν διδάσκει στο ενιαίο σχολείο Georg-Büchner του Σταντάλεντορφ, στο βόρειο Χέσε της Γερμανίας. Η πολιτισμική σύνθεση της τάξης του αντικατοπτρίζει το πληθυσμιακό μίγμα της πόλης, στην οποία κατοικούν περίπου 21.000 άνθρωποι. Το 25% δεν έχει γερμανική υπηκοότητα, το 70% προέρχεται από οικογένειες μεταναστών. Περίπου 5.000 κάτοικοι είναι μουσουλμάνοι. Το Σταντάλεντορφ είναι μια μικρή πόλη με μεγάλη βιομηχανική βάση. Το χυτήριο σιδήρου Fritz Winter ιδρύθηκε το 1951 και σήμερα προσφέρει 2.800 θέσεις εργασίας. Το 1956, η Ferrero εγκατέστησε εδώ το μεγαλύτερο εργοστάσιό της παγκοσμίως, με 3.400 υπαλλήλους. Οι πρώτοι ξένοι εργάτες έφτασαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960, από την Ιταλία και την Ελλάδα, και από το 1963 και από την Τουρκία. Όμως, το ιστορικό της πόλης να απασχολεί ξένους εργάτες πάει πίσω μέχρι το καθεστώς των Ναζί. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το Σταντάλεντορφ ήταν το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό κέντρο παραγωγής όπλων και πυρομαχικών. Η πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού δεν ήταν εκεί με τη θέλησή του. Πολλοί από τους εργάτες προέρχονταν από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μουνχμούλε και δούλευαν εκεί καταναγκαστικά. 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

Η Μαρία Σπετ είναι σεναριογράφος, σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών μεγάλου μήκους και ντοκιμαντέρ. Η ταινία The Days Between, που δημιούργησε για την πτυχιακή της, έκανε πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ το 2001, όπου κέρδισε το βραβείο VPRO Tiger. Επίσης, τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής στο Διεθνές Φεστιβάλ Γυναικείου Κινηματογράφου της Κρετέιγ και το βραβείο MFG-Star πρωτοεμφανιζόμενου/-ης σκηνοθέτη στη Γερμανία, το 2001. 

Η δεύτερή της ταινία μεγάλου μήκους Madonnas (2007) κέρδισε το Hessian Film Prize το 2007. Η πρωταγωνίστρια Σάντρα Χούλερ κέρδισε το βραβείο καλύτερης ηθοποιού Silver Astor στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μαρ Ντελ Πλάτα. 

Το 2009, η Μαρία Σπετ ίδρυσε την εταιρεία παραγωγής Madonnen Film και έκανε την παραγωγή του πρώτου της ντοκιμαντέρ 9 Lives, στο οποίο υπογράφει το σενάριο, τη σκηνοθεσία και το μοντάζ, και για το οποίο έλαβε το βραβείο DEFA Foundation στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ και Animation της Λειψίας. Το 2011, της απονεμήθηκε το Incentive Prize for Film and Media Arts από την Ακαδημία Τεχνών του Βερολίνου. Το 2012, έλαβε το German Metropolis Award καλύτερης σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ. 

Η ταινία μεγάλου μήκους Daughters (2014) έκανε πρεμιέρα στη Berlinale και βρήκε κινηματογραφική διανομή στη Γερμανία. Το 2015, η Μαρία έλαβε χρηματοδότηση για script development από τον εθνικό φορέα χρηματοδότησης ταινιών της Γερμανίας (FFA) για το πρότζεκτ Stadt Allen Dorf, που τελικά προχώρησε σε γυρίσματα ως Ο κύριος Μπάχμαν και η τάξη του μέχρι τον Ιούλιο του 2017. Το ντοκιμαντέρ θα διανεμηθεί στους γερμανικούς κινηματογράφους από την Grandfilm, μετά την πρεμιέρα του στη Berlinale 2021. 

Αυτή τη στιγμή εργάζεται πάνω στην ταινία μεγάλου μήκους For Kate και το πρότζεκτ One Lives Because One Is Born, που αμφότερα χρηματοδοτούνται από τη γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση.