Sheytan vojud nadarad (There is no evil) – Δεν υπάρχει κακό
Παραγωγή: Ιράν 2020
Συμπαραγωγοί: Γερμανία/Τσεχία
Διάρκεια: 151 λεπτά
Είδος: Δράμα
* * * *
Σκηνοθεσία: Mohammad Rasoulof
Πρωταγωνιστούν: Baran Rasoulof, Mahtab Servati, Mohammad Seddighimehr, Zhila Shahi, Mohammad Valizadegan, Ehsan Mirhosseini, Kaveh Ahangar, Darya Moghbeli, Reza Bahrami.
ΣΥΝΟΨΗ: Τέσσερεις ιστορίες επιχειρούν να καταγράψουν τον ψυχολογικό αντίκτυπο της διαρκούς απειλής των πολιτικών διώξεων και της θανατικής ποινής στο σύγχρονο Ιράν. Στην πρώτη ιστορία παρακολουθούμε την καθημερινότητα ενός οικογενειάρχη δημόσιου υπάλληλου. Τον βλέπουμε να γυρίζει σπίτι του από τη δουλειά, να παίρνει την κόρη του από το σχολείο, να πηγαίνει με τη γυναίκα του για ψώνια, να αναπαύεται. Σκηνές απλής καθημερινής ζωής που καταλήγουν σε ένα αναπάντεχο σοκ που μας οδηγεί στη δεύτερη ιστορία ενός φαντάρου που βρίσκεται στο κρατητήριο αρνούμενος από τη μια να αναλάβει το καθήκον της εκτέλεσης ενός θανατοποινίτη, σκεπτόμενος όμως από την άλλη ότι αν δεν υποχωρήσει θα χάσει την ευκαιρία να τελειώσει τη θητεία του και να φύγει στο εξωτερικό με την καλή του. Αλλάζοντας τόνο και εποχή μεταφερόμαστε στο ειδυλλιακό ορεινό τοπίο του Βορρά όπου επιστρέφει ένας φαντάρος με άδεια για να συναντήσει την αγαπημένη του. Η μοίρα όμως τους επιφυλάσσει μεγάλες ανατροπές. Όπως και στην νεαρή Γερμανοσπουδαγμένη ηρωίδα της τέταρτης και τελευταίας ιστορίας που επιστρέφει στο Ιράν για να επισκεφτεί τον αδελφό του πατέρα της και τη γυναίκα του και γρήγορα χάνει τον κόσμο κάτω από τα πόδια της με τις αποκαλύψεις που ανατρέπουν τη μέχρι τώρα ζωή της.
Τέσσερις ιστορίες άμεσα ή έμμεσα συνδεδεμένες με τις επιλογές ανθρώπων που βρέθηκαν μπροστά στο ανατριχιαστικό καθήκον του θεσμοθετημένου φόνου. Οι αποφάσεις τους, οι συνέπειες των πράξεων τους και ο τρόπος που αυτές επηρεάζουν τις ζωές τους μπαίνουν στο μικροσκόπιο του Ρασούλοφ και καταγράφονται χωρίς καμία αίσθηση καταδίκης ή πομπώδους καταγγελίας. Όλοι τους, θύτες και θύματα, τοποθετούνται με σχολαστικότητα μέσα στο καταπιεστικό, ακαθόριστα τρομακτικό και βαθιά απελπισμένο περιβάλλον μιας χώρας σκοτεινιασμένης και αδιέξοδης. Όλοι τους είναι άνθρωποι με το καλό και το κακό να συνυπάρχουν μέσα τους και να καθορίζουν τις επιλογές τους. Δεν υπάρχει Σατανάς όπως λέει ο πρωτότυπος τίτλος. Υπάρχουν όμως άνθρωποι και εξουσίες που ορίζουν τις πράξεις τους και καθορίζουν τα υπαρξιακά τους αδιέξοδα.
Πάνω από σαράντα χρόνια μετά την επιβολή του Ισλαμικού καθεστώτος στο Ιράν, η χώρα μοιάζει να έχει βυθισθεί στο σκοτάδι ενός θεοκρατικού μηχανισμού που έχει οδηγήσει έναν ολόκληρο λαό στην παραίτηση, την βουβή απελπισία ή και την απόλυτη διαφθορά και τη θεσμοθετημένη βία. Το τρομοκρατικό καθεστώς της θανατικής ποινής χρειάζεται ένα τεράστιο ανθρώπινο μηχανισμό για να λειτουργήσει και μέχρι στιγμής όλα πάνε καλά μέσα από την επιβολή του τρόμου και τις συνεχείς απειλές. Η παράνοια στα καλύτερά της με λίγους μόνο καλλιτέχνες να βρίσκουν κουράγιο να αντιδράσουν με πιο ονομαστούς τον Τζαφάρ Παναχί και τον Μοχάμαντ Ρασούλοφ. Ο τελευταίος, αψηφώντας την απαγόρευση να γυρίζει ταινίες αλλά και να ταξιδέψει έξω από τα σύνορα της πατρίδας του, αντιστέκεται έμπρακτα και σθεναρά μέσα από την τέχνη του. Γύρισε την ταινία κρυφά από ένα καθεστώς που του απαγόρευσε να σκηνοθετεί. Κέρδισε πανηγυρικά τη Χρυσή Άρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου 2020 δίχως να την παραλάβει, εξαιτίας της απαγόρευσης εξόδου του από το Ιράν. Περισσότερο από κάθε πολιτική δήλωση, ο σπουδαίος Μοχάμαντ Ρασούλοφ υπερασπίζεται με αυτή την ταινία την αδιαπραγμάτευτη ανάγκη για ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση.
Διανομή: AMA Films
Αποκλειστικά στις αίθουσες ΑΣΤΥ (Αθήνα) & ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ (Θεσσαλονίκη) από 21.10.21
