YOU AND AI: Παράταση της έκθεσης

 

Παράταση You and AI: Η έκθεση που τρελαίνει τον αλγόριθμο μέσα στο τοπίο του Πεδίου του Άρεως παρατείνεται έως τις 25 Ιουλίου 2021. Μία έκθεση που μαγνητίζει το βλέμμα και διεγείρει το πνεύμα. Μια έκθεση που δεν μπορείς να την περιγράψεις, αλλά κυρίως τη ζεις. Μια έκθεση στην οποία η τεχνητή νοημοσύνη δεν εμφανίζεται ως ένα αντικείμενο τεχνολογίας: δεν έχουμε ρομπότ με καλώδια, gadgets, υπολογιστές, φωτάκια και κουμπιά.

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ήδη εδώ, στις πόλεις μας και στην εργασία μας, στα αυτοκίνητά μας και στις συνομιλίες μας, στο ίδιο μας το σώμα. Το You and AI έχει έναν πολύ προσωπικό χαρακτήρα για τον καθένα μας. Δεν είναι για την τεχνολογία ούτε για την τεχνητή νοημοσύνη γενικά. Είναι για τον τρόπο που αυτή αλλάζει βαθιά και προσωπικά τον καθένα μας.

Για τον λόγο αυτό, όλα τα έργα της έκθεσης δείχνουν και αναδεικνύουν διαφορετικές πλευρές –κάποιες ιδιαίτερα ποιητικές– της ΑΙ καθημερινότητάς μας: πώς το καλώδιο ενός φορτιστή πάνω σε ένα κρεβάτι μπορεί να θυμίζει κύμα που σκάει σε βράχο και να μπερδέψει έτσι έναν αλγόριθμο· πώς μπορούμε να φέρουμε στη ζωή έναν ρινόκερο που έχει πια εξαφανιστεί· ότι δεν αρκούν τα χαρούμενα χρώματα και σχήματα για να κρύψουν την απανθρωποποίηση της εργασίας με και για τους αλγόριθμους· ότι η τεχνητή νοημοσύνη κρατά και επεξεργάζεται διαρκώς μικροπληροφορίες για την πόλη, από το πού πάμε μέχρι το τι τρώμε, τι ενέργεια καταναλώνουμε και με ποιους συναντιόμαστε· ότι μπορούμε να μεταφράζουμε από γλώσσες και ταυτόχρονα να δημιουργούμε λέξεις σε γλώσσες που δεν υπάρχουν καν· ότι τις περισσότερες φορές δεν μπορούμε να καταλάβουμε έναν αλγόριθμο, ακόμη κι όταν τον έχουμε μπροστά μας· ότι ίσως μπορούμε να ξεπεράσουμε προκαθορισμένους ρόλους και αντιλήψεις και να αναρωτηθούμε αν ανήκουμε στους εαυτούς μας.   

     

Η έκθεση “You and AI” στο Πεδίον του Άρεως αποτελείται από 25 έργα, τα οποία εξετάζουν τρία θέματα που αντιστοιχούν και στις τρεις διαδρομές της έκθεσης: (1) Την τεχνητή νοημοσύνη ως καθοριστικό παράγοντα για τη διαμόρφωση του δημόσιου χώρου, της πολιτικής διαδικασίας και της σύγχρονης δημοκρατίας. (2) Τον τρόπο που βλέπουμε την τεχνητή νοημοσύνη και τον τρόπο που μας βλέπει αυτή. (3) Την τεχνητή νοημοσύνη ως μέρος και ως υποκατάστατο του φυσικού περιβάλλοντος. Υπάρχει και μια παράλληλη θεματική που εστιάζει στο ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι μια αφορμή για να μιλήσουμε για την ταυτότητά μας, ως ανθρώπινο είδος, ως πρόσωπα και ως πολίτες.

Στην πρώτη θεματική, για την τεχνητή νοημοσύνη, τον πολιτικό χώρο, τη συμμετοχή και τη δημοκρατία, αφήνουμε τη τεχνητή νοημοσύνη να μας μεταφέρει σε ένα δαιδαλώδες, ονειρικό ταξίδι, στο “The Wandering Mind: You Start to Wonder Whether It’s a Dream” των slow immediate· βλέπουμε τι συμβαίνει όταν η μηχανή μάς κρίνει ως μελλοντικούς εγκληματίες, στο “The Normalizing Machine” των Mushon Zer-Aviv, Dan Stavy και Eran Weissenstern· διεκδικούμε τα εργασιακά μας δικαιώματα απέναντι στη μασκότ της Amazon, στο “ABRA” της Hiba Ali· ανακαλύπτουμε τι αποκρύπτεται όταν η τεχνητή νοημοσύνη ξαναγράφει την κοινωνική ιστορία μας, στο “Insulae [of the Island]” της Nye Thompson· ακούμε κορυφαίες φωνές της γυναικείας ενδυνάμωσης να μιλούν για ζητήματα φυλής, φύλου και τεχνολογίας, στο “Voicing Erasure” των Algorithmic Justice League· αναρωτιόμαστε αν οι αλγόριθμοι διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις μας, στο “Epigraph For Non-Physical Entities’ Spirits That Exist Outside Material Cultures” της Κατερίνας Κανά· ρίχνουμε μια κλεφτή ματιά στην πανταχού παρούσα τεχνολογία της παρακολούθησης, αλλά και τον ανοιχτών δεδομένων στον αστικό χώρο, στο “Every Thing Every Time” της Naho Matsuda· περπατάμε πάνω σε έναν αλγόριθμο που μας ποινικοποιεί άδικα, στο “Before The Bullet Hits The Body” του Bill Balaskas και της Stop LAPD Spying Coalition· φανταζόμαστε πιο ηθικές και πιο δίκαιες πρακτικές χρήσης των δεδομένων, στο “The Data Feminism Infographic” των Catherine D’Ignazio, Lauren F. Klein και Marcia Diaz Agudelo. 

Στη δεύτερη θεματική, για το πώς βλέπουμε και μας βλέπουν μέσα από αλγόριθμους, αντικρίζουμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια της μηχανής, στο “Learning to See” του Memo Akten· αφήνουμε τους αλγόριθμους να φανταστούν και να ξαναδημιουργήσουν τη ζωφόρο του Παρθενώνα, με το “Content Aware Studies” του Egor Kraft· χανόμαστε σε ένα πνευματικό ταξίδι μέσα από εικόνες και ήχους, στο “Deep Meditations: A Brief History of Everything in 60 Minutes” του Memo Akten· οραματιζόμαστε queer πρόσωπα πέρα από τους κανόνες για το τι είναι αρσενικό και τι θηλυκό που ενσωματώνουν τα συστήματα αναγνώρισης προσώπων, στο “Zizi - Queering the Dataset” του Jake Elwes· εφευρίσκουμε εναλλακτικούς τρόπους να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, με το “#Whenwordsfail” της Stephanie Dinkins· απολαμβάνουμε τη φανταστική συνάντηση ενός αστρονόμου και ενός νευρωνικού δικτύου, με το “Counting Craters on the Moon” της Κυριακής Γονή. 

Στην τρίτη θεματική, για την τεχνητή και φυσική νοημοσύνη, προσπαθούμε να χτίσουμε μια καλύτερη ισορροπία με τη φύση. Ενθουσιαζόμαστε με έναν εκλιπόντα λευκό ρινόκερο του Βορρά που εμφανίζεται ψηφιακά στο πάρκο, στο “The Substitute” της Alexandra Daisy Ginsberg· θαυμάζουμε φανταστικά υδρόβια πλάσματα που μοιάζουν σαν φυσικά, στο “Encounters with Aquatic Chimeras” των Entangled Others (Sofia Crespo & Feileacan McCormick)· ακούμε τη γλώσσα πτηνών που δεν υπάρχουν, στο “Bird Language” της Helena Nikonole, και τα βλέπουμε σε νέες περιπέτειες, στο “Cusp” του Jake Elwes· αναρωτιόμαστε πώς η τεχνητή νοημοσύνη μάς βοηθά να μιλήσουμε στη φύση, στο “nimiia cétiï” της Jenna Sutela· εξερευνούμε μη ανθρώπινους τρόπους κατανόησης του χρόνου, στο “Circadian Bloom” της Anna Ridler· γνωρίζουμε έναν «περιβαλλοντικό μάνατζερ» τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να γίνει απάνθρωπος, αλλά μπορεί να σώσει και τον πλανήτη, στο “Excerpts From Asunder” των Tega Brain, Julian Oliver και Bengt Sjölén. 

Ο αλγόριθμος, όπως εμφανίζεται πλέον στην καθημερινότητά μας, είναι μια αφορμή να μιλήσουμε για την ταυτότητά μας, ως ανθρώπινο είδος, γιατί πέρα από μια έκθεση για την τεχνητή νοημοσύνη, το “You and AI” είναι και μια έκθεση βαθιά υπαρξιακή και ανθρώπινη. Έτσι, το παράλληλο πρόγραμμα της έκθεσης μας καλεί να ανεβάσουμε στο instagram μία selfie μας και να δούμε αλλιώς το συλλογικό μας εγώ, την Ελλάδα του 2021, σε μια γιγαντοοθόνη με υπόκρουση το φυσικό και ετερόκλητο soundtrack του πάρκου, με το It’s Not YOU, It’s Me του Ilan Manouach. Παράλληλα, στην ίδια υπαρξιακή αναζήτηση, η έκθεση εστιάζει στον δημοφιλή πρωταγωνιστή της ελληνικής μουσικής κουλτούρας, Γιώργο Μαζωνάκη, που τα δυναμικά, αταξινόμητα και συνεχώς εξελισσόμενα data του προκαλούν την απορρύθμιση του αλγόριθμου. Το έργο «Έξοδος» του Μανώλη Μανουσάκη και της Αφροδίτης Παναγιωτάκου είναι η ζωή του Γιώργου Μαζωνάκη, αλλά δυνητικά και η ζωή του καθενός από εμάς: μια αντίστροφη μέτρηση προς την έξοδο, δοσμένη μέσα σε ένα νέφος από σπαράγματα ήχων και αντανακλάσεων, από το πώς γεννήθηκε, πού μεγάλωσε, τη σχέση του με τον Θεό και τον θάνατο, το σπίτι του, τους δικούς του ανθρώπους, το κοινό του, οι ιαχές του οποίου αντιστοιχούν στις κατοπτρικές επιφάνειες που περικυκλώνουν τον θεατή στον χώρο της εγκατάστασης. Για 11 λεπτά, στο έργο «Έξοδος» εμβαθύνεις μόνο μέσω ήχου στη ζωή του, σε μια βιογραφία όπου εκείνος δεν τραγουδάει ποτέ, ακολουθώντας ένα δραματουργικό νήμα που δεν πατάει στη γραμμική εξιστόρηση του βιογραφικού του. Τέλος, στο «Ανήκω σε μένα», τη νέα, δυστοπική sci-fi ταινία μικρού μήκους της Εύης Καλογηροπούλου, η εικόνα μπαίνει σε πρώτο πλάνο: η σωματική επαφή δεν επιτρέπεται και ο θεατής μεταφέρεται σε μια εργασιακή δυστοπία στα ναυπηγεία Περάματος. Ο Γιώργος Μαζωνάκης, στον ρόλο του αφηγητή, σκιαγραφεί τις ανθρώπινες σχέσεις σε ένα απροσδιόριστο μέλλον όπου τα αλγοριθμικά συστήματα έχουν αναλάβει τον έλεγχο. Ο Έλληνας ερμηνευτής επιστρέφει στο Πέραμα, εκεί όπου ήταν πάντα αφοσιωμένος ο πατέρας του, αλλά αυτή τη φορά σε ένα οργουελιανό τοπίο στο μέλλον, με πολλή σκουριά, ήλιο, θάλασσα και μία μόνο απαγόρευση: Να μην αγγίζονται μεταξύ τους οι άνθρωποι. Μπορούμε να ανήκουμε στους εαυτούς μας;

Η έκθεση είναι δομημένη με τρόπο που ο επισκέπτης να συναντά τα έργα μέσα από μια διαδικασία επιμελητικά σκηνοθετημένης «τυχαίας συνάντησης», καθώς τα εκθέματα, κυρίως υπερμεγέθεις οθόνες μεγάλης ανάλυσης, 3D γλυπτά και εγκαταστάσεις, ξεπροβάλλουν μέσα από τη βλάστηση του Πεδίου, συνοδευόμενα από ένα ηχοτοπίο που ενεργοποιείται όταν ο θεατής/ακροατής πλησιάσει σε συγκεκριμένα σημεία. Το φυσικό και το τεχνητό, το οικείο και το ανοίκειο, το ψηφιακό και το υλικό, το τυχαίο και το προσχεδιασμένο έρχονται σε έναν διάλογο που εκφράζει ακριβώς την εμπειρία που η τεχνητή νοημοσύνη έχει φέρει στη ζωή μας. 

Το Πεδίον του Άρεως υποδέχεται την τεχνητή νοημοσύνη ως ένα πάρκο, κάτι φυσικό αλλά και τεχνητό μαζί, κάτι που έχει υλικότητα αλλά αποτελεί και κοινωνική κατασκευή, κάτι που ζει ως κοινότητα ανθρώπων και ως δημόσιος χώρος. Η τεχνητή νοημοσύνη, κατεξοχήν τεχνολογική έκφραση, είναι το νέο μας φυσικό περιβάλλον, διαμεσολαβεί διαρκώς τον ψηφιακό δημόσιο χώρο μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και τον φυσικό δημόσιο χώρο μέσω των εφαρμογών πλοήγησης, παραγγελιών, στέγασης και κίνησης, και ζει από τα ψηφιακά ίχνη που αφήνουν οι άνθρωποι όταν κινούνται στην πόλη, όταν εργάζονται, όταν μιλούν, ακόμη κι όταν ερωτεύονται. Επιπλέον, το Πεδίον του Άρεως υπήρξε ένας χώρος στρατιωτικών ασκήσεων που κατέληξε χώρος αναψυχής, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη, προερχόμενη από στρατιωτικές εφαρμογές, ξεκινάει κι αυτή από τον χώρο των κοινωνικών δικτύων για να καταλήξει να χρησιμοποιείται ως εργαλείο δύναμης και επιβολής. 

Το Πεδίον του Άρεως αποτελεί την καρδιά της νέας Αθήνας, της Αθήνας της πολυπολιτισμικότητας, των κοινοτήτων και της διαφορετικότητας, αλλά και του δημόσιου χώρου που ανακαλύπτουμε ξανά, της συνάντησης των νέων με τους παλιούς κατοίκους, του ψηφιακού με το υλικό, του δημόσιου με το ιδιωτικό, της τεχνητής νοημοσύνης με τον καθέναν από εμάς. Από το άγαλμα του Κωνσταντίνου έως τη «Γαρδένια», από την Υδάτινη Διαδρομή έως την Πλατεία Οικονομίδη, το “You and AI” συνομιλεί με τον χώρο, τον τόπο και όλους εμάς. 

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες:                                                           

Memo Akten // Algorithmic Justice League // Hiba Ali // Bill Balaskas & Stop LAPD Spying Coalition // Tega Brain, Julian Oliver, Bengt Sjölén // Catherine D’Ignazio, Lauren F. Klein, Marcia Diaz Agudelo // Stephanie Dinkins // Jake Elwes // Entangled Others (Sofia Crespo & Feileacan McCormick) // Alexandra Daisy Ginsberg // Κυριακή Γονή // Εύη Καλογηροπούλου starring Γιώργος Μαζωνάκης // Κατερίνα Κανά // Egor Kraft // Ilan Manouach // Μανώλης Μανουσάκης & Αφροδίτη Παναγιωτάκου featuring Γιώργος Μαζωνάκης // Naho Matsuda // Helena Nikonole // Anna Ridler // slow immediate (Gershon Dublon & Xin Liu) // Jenna Sutela // Nye Thompson // Mushon Zer-Aviv, Dan Stavy, Eran Weissenstern

 

Επιμέλεια: Ειρήνη Μιρένα Παπαδημητρίου, FutureEverything

Curatorial Direction: Αφροδίτη Παναγιωτάκου

Εκτελεστική Διεύθυνση, Επιστημονικός Σύμβουλος: Πρόδρομος Τσιαβός

Σχεδιασμός Έκθεσης, Οργάνωση Παραγωγής Έκθεσης: studioentropia architects_ (Γιώτα Πασσιά, Παναγιώτης Ρούπας)

Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Πολύδωρος Καρυοφύλλης (Poka-Yio)

Executive Producer: Χρήστος Καρράς

 

Τεχνική Διεύθυνση: Λευτέρης Καραμπίλας

Συντονισμός Παραγωγής: Ηρακλής Παπαθεοδώρου, Κατερίνα Βάρδα

Εκτέλεση Παραγωγής: Δέσποινα Σιφνιάδου, Γιώργος Στεργίου, Σπυριδούλα Γκεράζη

Line Production Assistance: Δημήτρης Σκομβούλης

Υποστήριξη Παραγωγής: Chris Wright

Συντονισμός Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων: Ντόρα Βουγιούκα

Υποστήριξη Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων & Παραγωγής: Βέρα Πετμεζά

Research Assistance: Κατερίνα Βάρδα

Visual Advisor: Μαρίνα Τρουπή 

Deputy Technical Director, Touring Technical Manager: Philip Hills 

Μια παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση 

Με την ευγενική υποστήριξη της Περιφέρειας Αττικής 

Το φεστιβάλ “You and AI” πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικτύου European ARTificial Intelligence Lab (Ευρωπαϊκό Εργαστήριο TEXNHτής Νοημοσύνης) και συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Είσοδος ελεύθερη 

Παρακάτω το trailer