«Εαυτούληδες» Γιάννης Σκαρίμπας – Διονύσης Τσακνής

Μια μουσική παράσταση του Διονύση Τσακνή εμπνευσμένη από το έργο του ποιητή που δεν θέλησε να ανήκει πουθενά, παρά μόνον στην ανατροπή.

«Γύρω από την ιδέα της μελοποίησης ποιημάτων του Γιάννη Σκαρίμπα τσακωνόμουν με τον εαυτό μου πολλά χρόνια» σημειώνει, μεταξύ άλλων, ο Διονύσης Τσακνής.

«Χρειάστηκε καιρός ώσπου να πιάσω το μολύβι και να καθίσω στο στούντιο με το πιάνο και τα μηχανήματά μου… Έπρεπε να «ξεκλειδώσω» τον περίεργο δάσκαλό μου και να ανακαλύψω μέσα στην έτσι κι αλλιώς άριστη μετρική του τον τρόπο που δεν θα πρόδιδε τα υπερρεαλιστικά του νοήματα».

Το έργο του πρωτοπόρου Χαλκιδαίου ποιητή και λογοτέχνη Γιάννη Σκαρίμπα (1893-1984) σημαδεύτηκε από την έντονη αντιδικία του με τις καθιερωμένες αξίες της ζωής και του αστικού πολιτισμού. Η απροσδόκητη, ανατρεπτική και εντελώς προσωπική ποίησή του, αποτέλεσε πρόσφατα πηγή έμπνευσης για τον συνθέτη και ερμηνευτή Διονύση Τσακνή ο οποίος μελοποίησε δώδεκα ποιήματά του, προερχόμενα από τη μία εκ των τριών συλλογών του με τίτλο «Εαυτούληδες» (1950).

Οι συνθέσεις αυτές γίνονται τώρα το αντικείμενο μιας μουσικο-θεατρικής παράστασης που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 16 Ιανουαρίου, στις 8.30 το βράδυ, στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, με τη σύμπραξη του ίδιου και καλλιτεχνών «συνεπών, στην καθημερινή τους δράση ανθρώπων, με τις απαιτήσεις των σύγχρονων καιρών»: του σπουδαίου ερμηνευτή Γιώργου Μεράντζα, του ηθοποιού Γεράσιμου Σκιαδαρέση (που εμφανίζεται στο ρόλο του Γιάννη Σκαρίμπα σε κείμενα που επιμελήθηκε ο Γιώργος Τσακνής) των Χορωδών (ηθοποιών-τραγουδιστών) Αποστόλη, Γιώργου και Ειρήνης Ψυχράμη, Ελένης Καρακάση, Ελένης Ουζουνίδου και Κωνσταντίνας Σαραντοπούλου, των μουσικών Δημήτρη Μπαρμπαγάλα (κιθάρες) και Θωμά Κωνσταντίνου (τσουμπούς, τζουράς, λαγούτο) όπως και μελών της Ορχήστρας Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ (υπό τη διεύθυνση του Ανδρέα Πυλαρινού). Η παράσταση χωρισμένη σε δύο μέρη, διανθίζεται και από μελοποιήσεις στίχων των Τάσου Λειβαδίτη, Κώστα Τριπολίτη και Μάνου Ελευθερίου.

Η παράσταση «Εαυτούληδες» εντάσσεται στο πλαίσιο της Σειράς Ελληνικό Τραγούδι. Λίγη ώρα νωρίτερα (στις 6μμ, στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος) και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Megaron Plus, θα προηγηθεί Συμπόσιο για τον ποιητή με τίτλο «Η ποίηση του Σκαρίμπα σήμερα» με τη συμμετοχή των Κατερίνας Κωστίου (Επίκουρης Καθηγήτριας Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών), Σάββα Παύλου (συγγραφέα), Δημήτρη Κοσμόπουλου (ποιητή, δοκιμιογράφου), Γιώργου Παγανού (δοκιμιογράφου, κριτικού) και Συμεών Σταμπουλού (φιλολόγου, νεοελληνιστή).

Η ειρωνική γλώσσα του Σκαρίμπα, το κατακερματισμένο ύφος και η πρωτοφανής θεματική του που συνιστούν στοιχεία μιας νεωτερικής ποιητικής ενέπνευσαν τον ανήσυχο δημιουργό που το 2010 συμπεριέλαβε 12 μελοποιημένα ποιήματα της συλλογής «Εαυτούληδες» σε ένα cd που συνόδευε την επανέκδοση Απάντων των στίχων (1936-1970) του από τις εκδόσεις «Νεφέλη».

Στην παράσταση στο Μέγαρο ακούγονται τα τραγούδια «Εαυτούληδες», «Τρελός», «Τα ρομπότ», «Ο Σταθμάρχης», «Ο Καμπούρης», «Το εισιτήριο», «Το πορτραίτο της Ελίζε Μαίηλυ», «Το πλοίο (Ο τιτανικός)», «Το φιδάκι», «Χορός Συρτός», «Το βαλς χωρίς ντάμα» όπως και το «Ουλαλούμ» (που ο Τσακνής είχε μελοποιήσει νωρίτερα για τις ανάγκες του δίσκου του «Τι γυρεύεις στον ύπνο μου, πατέρα» του 2007). Ο συνθέτης που μπήκε σ’ αυτή τη διαδικασία γνωρίζοντας, αγαπώντας και κατανοώντας το έργο του ποιητή, αντιλαμβανόμενος παράλληλα τις δυσκολίες μελοποίησης των στίχων του – με τους συχνούς παρατονισμούς, τους νοηματικούς και συντακτικούς διασκελισμούς και την ιδιωματική γλώσσα με μείξη δημοτικής και καθαρεύουσας - στάθηκε με προσήλωση για να αφουγκραστεί και να αποδώσει τη μουσική που κρύβει το κάθε ποίημα ξεχωριστά. Στις συνθέσεις αυτές – που θα ακουστούν στο πρώτο μέρος της παράστασης, σε ενορχήστρωση του μόνιμου συνεργάτη του Τσακνή, Δημήτρη Μπαρμπαγάλα.– η ολοζώντανη γλώσσα του Σκαρίμπα ακούγεται αβίαστα χωρίς αλλαγές ή βάναυσους εκμοντερνισμούς. Ενώ η ενδιαφέρουσα χρήση οργάνων όπως το λαγούτο, ο τζουράς και το τσουμπούς οδηγούν σ’ έναν ξεχωριστό ήχο που σε κάποια σημεία φλερτάρει με την παράδοση μ’ έναν καθόλου προφανή τρόπο. Στο «θεατρικό» μέρος της παράστασης – ταιριαστό στον πλούσιο, γεμάτο φαντασία και εικόνες λόγο του Σκαρίμπα - ο ηθοποιός Γεράσιμος Σκιαδαρέσης αποδίδει με ιδανικό τρόπο τον αυτοσαρκασμό και την ειρωνεία, το χιούμορ αλλά και τη μελαγχολία που χαρακτηρίζουν τους στίχους του ποιητή, ενώ η χρήση Χορωδίας λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στο αντικοινωνικό κι εσωστρεφές σκαριμπικό σύμπαν. Αξιομνημόνευτη είναι επίσης η, μετά από χρόνια, συμμετοχή του Γιώργου Μεράντζα, με την γεμάτη ένταση και συναίσθημα φωνή του να προσθέτει σε δυναμισμό και συγκίνηση.

Στο δεύτερο μέρος της παράστασης η ποίηση θα έχει ξανά τον πρώτο λόγο, με μελοποιήσεις στίχων του Τάσου Λειβαδίτη («Την πόρτα ανοίγω το βράδυ»), του Κώστα Τριπολίτη («Ανεμολόγιο») και του Μάνου Ελευθερίου («Στοιχεία ταυτότητας») από τον Διονύση Τσακνή. Συμπράττει δεκαμελής ορχήστρα που απαρτίζεται από σολίστ της κλασικής και έντεχνης ελληνικής μουσικής με επικεφαλής τον Δημήτρη Μπαρμπαγάλα.

Τιμές εισιτηρίων: € 14,00 - 25,00 - 35,00 - 50,00 (Διακεκριμένη Ζώνη)

Ειδικές Τιμές: € 7,50(Φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) – 9,50 (65+, πολύτεκνοι)

Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, Αθήνα

Τηλ.Εισιτηρίων: 210 7282333

Τηλεφωνικό κέντρο: 210 7282000