Φλώρινα - Νυμφαίο
Αφιερωμένο στην μνήμη τού αξέχαστου δημιουργού Θόδωρου Αγγελόπουλου πού τόσο πολύ τον ενέπνευσε αυτή η περιοχή και χάθηκε τόσο πρόωρα κάι άδικα...
Όλη η ευρύτερη περιοχή της Φλώρινας είναι η μούσα του χειμώνα που με τα χρώματα της εμπνέει τον καλλιτέχνη, αλλά και τον απλό επισκέπτη. Ξεχασμένη στις εσχατιές της ΒΔ Μακεδονίας από τους "αρμόδιους" έχει κάθε δικαίωμα να εκφράζει τα παράπονα της σε όσους έχουν την διάθεση να την ακούσουν. Φιλοξενεί παραδοσιακά χωριά που ακτινοβολούν πολιτισμό, το αρχοντικό χωριό του Νυμφαίου, λίμνες πραγματικά θησαυροφυλάκια της φύσης, ένα αρτιότατο χιονοδρομικό κέντρο, αλλά και ένα εικαστικό διαμάντι, την ατμοσφαιρική πόλη της Φλώρινας.
Αφήνοντας την Καστοριά φτάνω μετά από μια ώρα ταξίδι στην πόλη της Φλώρινας, που κουρνιάζει σε μια ορεινή καταπράσινη χαράδρα. Η γεωγραφική της θέση την κρατάει σχετικά απομονωμένη. Ίσως αυτή η αίσθηση της απομόνωσης να είναι και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που την κάνει να ξεχωρίζει. Σκεπασμένη πολλές φορές από ομίχλη αλλά και από τα πολλά χιόνια, σε συνδυασμό με την ονειρική φύση που τη φιλοξενεί, τη μεταμορφώνει σε ιδανικό καταφύγιο για χειμερινές αποδράσεις. Παρατηρώντας από ψηλά βλέπει κανείς μια απέραντη ομοιομορφία, καθώς όλες οι στέγες, ακόμη και αυτές των πολυκατοικιών είναι καλυμμένες από κεραμίδια, προσδίδοντας μια παραδοσιακή χάρη. Τη Φλώρινα χωρίζει στα δύο ο μικρός ποταμός Σακουλέβας. Περπατώντας κατά μήκος των όχθεων του, ιδίως τις νυχτερινές ώρες όταν ανάβουν και τα φαναράκια, απογειώνοντας τη ρομαντική διάθεση, συνάντησα περίτεχνα νεοκλασικά και μακεδονικά σπίτια. Ο περίπατος γενικά στην άνετη αυτή πόλη με τα πάρκα και τις πλατείες είναι πραγματική απόλαυση. Η καρδιά της χτυπάει γύρω από την πλατεία Γ. Μόδη και τον πεζόδρομο Π.Μελά που ξεκινάει από αυτήν, συγκεντρώνοντας τα κοσμικότερα και κομψότερα bars και cafe της πόλης.
Η Φλώρινα είναι διάχυτη από έντονη καλλιτεχνική ατμόσφαιρα. Διαθέτει αρχαιολογικό μουσείο με σημαντικότατα εκθέματα. Στην μία όχθη του Σακουλέβα, απέναντι από τη Μητρόπολη, υπάρχει και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που φιλοξενεί διάφορες εκθέσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Σημαντικό κομμάτι της φύσης της Φλώρινας είναι η περιοχή των Πρεσπών. Η μικρή και μεγάλη Πρέσπα είναι από τις μεγαλύτερες των Βαλκανίων, ενώ ταυτόχρονα θεωρούνται από τις αρχαιότερες στο πλανήτη. Στο παρελθόν αποτελούσαν μία ενιαία λίμνη, αλλά με τις προσχώσεις του μικρού ρυακιού του Αγίου Γερμανού, δημιούργησαν μια στενόμακρη λωρίδα που τις χωρίζει στα δύο. Η μικρή έχει βάθος περίπου 4μ. γι' αυτό και παγώνει συχνά τους χειμερινούς μήνες. Το μέσο βάθος της μεγάλης είναι τα 18μ. ενώ κοντά στο ακρωτήρι Ρόκι φτάνει περίπου τα 55μ. Η περιοχή, κατόπιν οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπουργικού διατάγματος, χαρακτηρίσθηκε τοπίο μεγάλης φυσικής ομορφιάς και προστατεύεται με κάθε μέσον. Μοναδική βιοποικιλότητα περιβάλλει τις όχθες των λιμνών, καθώς και 1800 είδη φυτών και ζώων απαρτίζουν τους φυσικούς κατοίκους της περιοχής, ενώ τα καλάμια που υπάρχουν στις όχθες τους παρέχουν φυσικό καταφύγιο. Στη μικρή Πρέσπα βρίσκει στέγη η μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων, μαζί με ροδοπελεκάνους, μία από τις σπανιότερες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πρωινή ψύχρα και η ομίχλη ήταν οι πρώτες ενδείξεις έλευσης του χειμώνα. Αφήνοντας την πόλη να δέχεται τα τελευταία ζεστά χάδια του ανατέλλοντος ηλίου, ξεκίνησα την περιπλάνηση μου στο μαγικό κόσμο των Λιμνών, που λόγω της απόστασης για πολλούς μοιάζει τόπος μακρινός και εξωτικός. Ανεβαίνοντας έφτασα στο διάσελο της Βίγλας που βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο του Πισοδερίου (www.vigla-ski.gr) με τις 3 πίστες για καταβάσεις με σκι και το σύγχρονο σαλέ στη βάση του χιονοδρομικού κέντρου. Τοπίο παραμυθένιο, σκεπασμένο με έλατα... και την εκκωφαντική σιωπή των χιονισμένων τοπίων. Συνεχίζοντας προσπέρασα το πανέμορφο χωριό Πισοδέρι με τον παραδοσιακό Μοδέστειο Ξενώνα. Μετά από σύντομη διαδρομή και στρίβοντας δεξιά με κατεύθυνση προς το χωριό Καρυές έφτασα στις παρυφές της ανατολικής όχθης της μικρής Πρέσπας. Η περιοχή είναι φυτεμένη με φασολιές που είναι από τα χαρακτηριστικότερα προϊόντα της περιοχής. Φτάνοντας στο χωριό του Αγίου Γερμανού η παρουσία μου συνέπεσε με την άφιξη ενός γκρουπ περιηγητών. Σαν κάποιο αόρατο μήνυμα να πέρασε από στόμα σε στόμα για την άφιξη μας. Είδαμε ξαφνικά πόρτες να ανοίγουν, μαγαζιά να ανεβάζουν ρολά και πραμάτειες με τοπικά προϊόντα να κάνουν την εμφάνιση τους. Η παρουσία επισκεπτών είναι οξυγόνο για τους κατοίκους και τονώνει την τοπική οικονομία. Σε μία γωνιά στην πλατεία του χωριού, σε ένα γραφικότατο καφενεδάκι, οι λιγοστοί θαμώνες απολάμβαναν το καφεδάκι τους και την αύρα των λιμνών. Στο χωριό δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Γερμανού με τις εκπληκτικές τοιχογραφίες ένα πραγματικό πολιτιστικό μνημείο. Τα σπίτια διέπονται από εξαιρετική αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική διάθεση σε κάθε πρόσοψη. Εδώ βρίσκεται κέντρο ενημέρωσης για τις Πρέσπες, όπου το προσωπικό με μεγάλη προθυμία και χαρά εξηγεί τα πάντα στους επισκέπτες για τις δύο λίμνες.
Παίρνοντας την αντίθετη κατεύθυνση, έφτασα στη στενή λωρίδα ύδατος που ενώνει τις δύο λίμνες στη θέση Κούλα. Λίγα μέτρα μετά, περπατώντας πάνω στην πλωτή γέφυρα έφτασα στο γραφικότατο καταπράσινο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου που από μακριά φαντάζει έρημο. Ο οικισμός διαθέτει λιγοστά σπίτια, ένα ξενώνα για τους φυσιολάτρες, μερικά εκκλησάκια και τα εντυπωσιακά ερείπια τής βασιλικής τού Αγίου Αχιλλείου πού είναι το σήμα κατατεθέν όλης τής περιοχής των Πρεσπών, χτισμένος στα τέλη τού 10ου αιώνα. Επιστρέφοντας, ακολούθησα την διαδρομή που θα με οδηγούσε στο ακριτικό χωριό των Ψαράδων, στον κλειστό όρμο τής Μεγάλης Πρέσπας. Απαραίτητη στάση στην θέση πού βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου όπου προσφέρει μία υπέροχη θέα και των δύω λιμνών. Το χωριό τα τελευταία χρόνια έχει αναβαθμισθεί αρκετά αισθητικά, χάρη και στην συνεχή παρουσία επισκεπτών από ταξιδιωτικά γραφεία από όλη την Ελλάδα. Παραδοσιακοί ξενώνες, ταβερνάκια πού προσφέρουν τις τοπικές σπεσιαλιτέ όπως πέστροφες, φασολάδα κ.α. και το υπέροχο τοπίο τής λίμνης με την μυσταγωγία τού χειμωνιάτικου σκηνικού για συντροφιά καθώς και την πλουσιότατη χλωρίδα και πανίδα τής περιοχής, καθιστούν αυτό τον τόπο μαγικό και με ισχυρές παρακαταθήκες στις μνήμες των ταξιδιωτών.
Νυμφαίο
Τελευταία στάση του οδοιπορικού μου στην ακριτική γη ένα από τα ομορφότερα παραδοσιακά χωριά της Ελλάδας το μοναδικό Νυμφαίο. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 1350 μέτρων και εύκολα προσβάσιμο από την Φλώρινα. Το όνομα του συνταξιδεύει μαζί με τον Αρκτούρο (www.arkturos.gr). Είναι μια μη κρατική, μη κερδοσκοπική οργάνωση με βασική δραστηριότητα να φιλοξενεί σε φυσικό περιβάλλον κακοποιημένα άγρια ζώα, όπως αρκούδες και λύκους, παράλληλα υλοποιώντας εθνικά και διεθνή προγράμματα για την προστασία των ορεινών οικοσυστημάτων. Το κέντρο ενημέρωσης φιλοξενείται σήμερα στην Νίκειο Σχολή στην καρδιά τού χωριού. Το Νυμφαίο με μόνιμους κατοίκους λίγες εκατοντάδες, δέχεται πάνω από 45.000 επισκέπτες κάθε χρόνο. Οι κάτοικοί του στο παρελθόν ήταν πολύ δημιουργικοί, όπου μεγαλούργησαν στην ασημουργία και το εμπόριο καπνού, ενώ δημιούργησαν πολλά εργοστάσια καπνού στις Ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις και στο Κάιρο. Δυστυχώς όμως η οικονομική ύφεση σε συνδυασμό με το μεταναστευτικό ρεύμα πού ακολούθησε το τέλος του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου είχε σαν αποτέλεσμα το χωριό να ερημώσει. Το μεράκι όμως των εύπορων κατοίκων και η αγάπη για τον τόπο τους, με αρωγό την Ευρωπαϊκή βοήθεια, έφεραν ξανά την άνοιξη στο Νυμφαίο, πραγματοποιώντας ένα μικρό θαύμα. Ο ξεχωριστός τόπος σήμερα φιλοξενεί σήμερα άριστες υποδομές. Τα παραδοσιακά σπίτια έχουν σαν βάση την γκρί-καφέ πέτρα. Θεωρούνται έργα εικαστικής τελειότητας, που ακτινοβολούν όλες τις εποχές του χρόνου. Οι ξενώνες λίγο πριν τους σκεπάσει το χιόνι που είναι τακτικός επισκέπτης, περιβάλλονται από γκαζόν με πολύχρωμα λουλούδια. Το εσωτερικό τους είναι το ιδανικό καταφύγιο για χειμωνιάτικες αποδράσεις. Από μακριά το Νυμφαίο δίνει την εντύπωση ενός μικρού ράντσου καθώς η είσοδος του περιβάλλεται από πετρόκτιστο φράκτη, ενώ υπάρχει και άνετος χώρος πάρκινγκ. Περνώντας τον κεντρικό δρόμο που είναι χάρμα οφθαλμών, θα φθάσετε στην κεντρική πλατεία όπου θα συναντήσετε πολλά καφέ και το γραφικότατο οίκημα του Αστικού Συνεταιρισμού Γυναικών Νυμφαίου. Εκεί θα αγοράσετε παραδοσιακά προϊόντα που συνεισφέρουν σε κοινωφελείς σκοπούς του χωριού. Σήμα κατατεθέν του οικισμού είναι το επιβλητικό οικοδόμημα της Νικείου σχόλης. Με μία μοναδική συμμετρία στην αρχιτεκτονική της εντυπωσιάζει από μακρινή απόσταση. Την καλύτερη θέα του Νυμφαίου θα μπορέσετε να την απολαύσετε από τον προαύλιο χώρο της εκκλησίας του χωριού στρίβοντας αριστερά στο ανηφορικό καλντερίμι λίγο πριν την κεντρική πλατεία. Σας προτείνω να αψηφήσετε την μεγάλη απόσταση και να επισκεφθείτε αυτόν τον μοναδικό τόπο της ευρύτερης περιοχής της Φλώρινας. Είναι σίγουρο ότι θα ζεστάνει τις καρδιές σας ακόμα και τις κρύες ημέρες του χειμώνα, αλλά πάνω από όλα θα δώσει κουράγιο και οξυγόνο στους ξεχασμένους ακρίτες μας.
Θα πάτε
Η απόσταση Φλώρινας-Αθήνας είναι 588 ΧΛΜ. Η ιδανική διαδρομή είναι μέσω Λάρισας, Γέφυρας Σαραντάπορου, Κοζάνης, Πτολεμαίδας. Η Φλώρινα απέχει από την Θεσσαλονίκη 160 ΧΛΜ, διασχίζοντας την Εγνατία οδό μέσω Βέροιας-Κοζάνης.
Θα μείνετε
Hotel Filippion www.hotelphilippion.gr στη Φλώρινα
Hotel Veltsi www.hotel-veltsi.gr στη Φλώρινα
Hotel lingos στη Φλώρινα
The Tradition www.prespa-hotel.com στον Άγιο Γερμανό
Πέτρινο www.prespespetrino.com στον Άγιο Γερμανό
Άγιος Αχίλλειος Τηλ. 23850-46601 & 6948780765 στον Άγιο Αχίλλειο
Αρχοντικό www.archontiko-psarades.gr στους Ψαράδες
La Moara www.lamoara.gr στο Νυμφαίο
Νέβεσκα www.neveska.gr στο Νυμφαίο
Enterne www.enterne.gr στο Νυμφαίο
Casa Mare www.casamare.gr στο Νυμφαίο
Hotel Eleni τηλ.23850-23852 στο Πισοδέρι
Θα φάτε
Φλώρινα: To Bαρόσι, Ευκλείδης, Η Αλλη Οχθη, Γεφύρι, Οι Δερβίσηδες
Νυμφαίο: H Πλατεία, Αρχοντικό, Μπέκας, Νεβέσκα
Άγιος Γερμανός: Παράδοση, Τζάκι
Ψαράδες: Ακρολιμνιά, Ο Στέλιος, Ψαράδες, Παράδοση, Η Καλή Παρέα
Πισοδέρι: Σαλε Βίγλα Τόττης, Ταβέρνα του Πέτρου.
Οι καλύτερες γεύσεις της περιοχής που αξίζει να δοκιμάσετε είναι πιπεριές φλωρίνης, φασόλια Πρεσπών, φασόλια φούρνου, παραδοσιακές πίτες, αγριογούρουνο στην γάστρα, πρασοκεφτέδες, πατάτα σχάρας, πέστροφα ψητή και τηγανητή, πιπεροκοπανιστή και γευστικότατα παραδοσιακά γλυκά.
Κείμενο - Φωτογραφία: Vangelis Korros
