Ο Σκαλκώτας σήμερα: Ομιλίες στη Μουσική Βιβλιοθήκη του Μεγάρου

 

Πώς προσεγγίζει ένας σύγχρονος καλλιτέχνης το έργο του Νίκου Σκαλκώτα; Ποια είναι η θέση του μεγάλου Έλληνα μουσουργού στη σύγχρονη μουσική δημιουργία; 

Η Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, η οποία φιλοξενεί από τον Ιούλιο του 2018 το Αρχείο Νίκου Σκαλκώτα, διοργανώνει σειρά συζητήσεων, με τους πρωταγωνιστές των συναυλιών που εντάσσονται στο «2019 - Έτος Σκαλκώτα». Οι συζητήσεις πλαισιώνουν τις συναυλίες, με σκοπό να αναδείξουν όψεις του έργου του συνθέτη σήμερα, καθώς και τις απόψεις μουσικών και μουσικολόγων που έχουν ασχοληθεί με αυτό, με αφορμή τα 70 χρόνια από το θάνατο του σημαντικότερου Έλληνα συνθέτη. 

Οι συζητήσεις της 9ης και 16ης Μαΐου πλαισιώνουν τις συναυλίες: Ο Σκαλκώτας και οι σύγχρονοί του ΙΙΙ και Ο Σκαλκώτας και οι σύγχρονοί του IV, που θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 10 και 17 Μαΐου αντίστοιχα, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, μετά από πρόσκληση του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο πλαίσιο του «2019- Έτος Σκαλκώτα».  Στις συζητήσεις θα αναπτυχθούν ζητήματα σύνθεσης και εκτέλεσης που αφορούν τα έργα που θα παρουσιαστούν στις εν λόγω συναυλίες. 

Στις 9 Μαΐου ο πιανίστας της Κρατικής Ορχήστρας Τίτος Γουβέλης, συνομιλεί με τον συνθέτη Ορέστη Παπαϊωάννου και τον εξάρχοντα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Δημήτρη Σέμση, με αφορμή τη συναυλία «Ο Σκαλκώτας και οι σύγχρονοί του ΙΙΙ, Τιάνγουα Γιανγκ - βιολί και Στέφανος Τσιαλής - μουσική διεύθυνση» (10/5). 

Στις 16 Μαΐου η ειδική γραμματέας της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών και συνθέτρια Μαρτίν Κριθαρά συνομιλεί με τον μαέστρο και συνθέτη Γιόαβ Τάλμι, ο οποίος διευθύνει τη συναυλία της ΚΟΑ «Ο Σκαλκώτας και οι σύγχρονοί του IV, Einar Steen-Nøkleberg – πιάνο» (17/5).

 Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα Αγγλικά.

Βιογραφικά σημειώματα ομιλητών

Τίτος Γουβέλης

Ο Τίτος Γουβέλης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε πιάνο στο Ωδείο Αθηνών με τον Άρη Γαρουφαλή, στο Βασιλικό Κολλέγιο Μουσικής του Λονδίνου με τον Peter Katin και στη Βασιλική Ακαδημία της Σκωτίας με τον Fali Pavri ως υπότροφος του Σωματείου Τζίνα Μπαχάουερ, του Ιδρύματος Ωνάση και του ΙΚΥ. Για κάποια χρόνια μελέτησε τακτικά κοντά στον διάσημο πιανίστα και παιδαγωγό Dominique Merlet στο Παρίσι. Επίσης μελέτησε εκκλησιαστικό όργανο ως υπότροφος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών με τον Nicolas Kynaston (1995-1998). 

Έχει κερδίσει βραβεία σε πολλούς πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισμούς, καθώς και το Βραβείο «Μυκονίου» της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει συμπράξει ως σολίστ με τη Βασιλική Εθνική Ορχήστρα της Σκωτίας, την Κρατική Ορχήστρα της Τρανσυλβανίας, τις Κρατικές και Δημοτικές Ορχήστρες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, την Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου κ.ά., συνεργαζόμενος με διακεκριμένους αρχιμουσικούς (E. Tabakov, A. Paris, A. Ertüngealp, Β. Φιδετζή, Ν. Αθηναίο, Β. Χριστόπουλο, Γ. Πέτρου κ.ά.). Δίνει τακτικά ρεσιτάλ και συναυλίες μουσικής δωματίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Μεγ. Βρετανία, Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία, Ρουμανία, Σερβία, Τουρκία, Νότιο Κορέα, Νιγηρία και Κύπρο). Από τις σταθερές και πολύχρονες μουσικές του συνεργασίες ξεχωρίζουν αυτές με τον βιολοντσελίστα Άγγελο Λιακάκη, με τον πιανίστα Χαράλαμπο Αγγελόπουλο και με την υψίφωνο Μάιρα Μηλολιδάκη.

Το ρεπερτόριό του εκτείνεται από το μπαρόκ μέχρι και τον 21ο αιώνα. Σημαντική θέση σε αυτό κατέχει η ελληνική δημιουργία. Έχει ερμηνεύσει έργα άνω των 60 Ελλήνων συνθετών, περιλαμβανομένων και αρκετών πρώτων εκτελέσεων, όπως αυτή του 2ου Κοντσέρτου για πιάνο του Ιωσήφ Βαλέτ με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (Ιανουάριος 2016). Αξιοσημείωτη στιγμή της σταδιοδρομίας του ήταν η ιστορική πρώτη πανελλήνια εκτέλεση του κολοσσιαίου έργου Vexations του Eric Satie (Απρίλιος 2010) στην Αθήνα, που διήρκεσε 16 περίπου ώρες και έλαβε διθυραμβικές κριτικές. 

Ο Τίτος Γουβέλης είναι επίσης συντάκτης των προγραμμάτων της ΚΟΑ. Δίνει συχνά εισαγωγικές ομιλίες πριν από τακτικές συναυλίες της Κ.Ο.Α. και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Διδάσκει στο Ωδείο Αθηνών και στο Ωδείο «Ν. Μάντζαρος». 

Ορέστης Παπαιωάννου

Ο Ορέστης Παπαϊωάννου γεννήθηκε το 1993 στη Σητεία και μεγάλωσε στην Έδεσσα. Φοίτησε στο Ωδείο Δήμου Έδεσσας με μαθήματα ανώτερων θεωρητικών στην τάξη του Γιάννη Γκουράνη καθώς και δίπλωμα κλαρινέτου στην τάξη του Δημήτρη Παπαϊωακείμ. Από το 2011 φοιτά το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στην τάξη Σύνθεσης του Χρήστου Σαμαρά, από όπου και αποφοίτησε με άριστα. Πέρα απ' το Βραβείο Dvořák, έργα του έχουν βραβευτεί σε διεθνείς και πανελλήνιους διαγωνισμούς σύνθεσης (Β' βραβείο στον διαγωνισμό «Γιώργος Σισιλιάνος», Έπαινος από την Ένωση Ελληνικών Χορωδιών, Φιναλίστ στον διεθνή διαγωνισμό σύνθεσης Maurice Ravel). Έργα του έχουν εκτελεστεί στο Ηρώδειο από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, στο Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης, στο εργαστήρι νέων συνθετών στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών κ.ά. Από τον Οκτώβριο του 2017 κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη σύνθεση στην Ακαδημία μουσικής του Λούμπεκ στη Γερμανία με τον Dieter Mack.   

Δημήτρης Σέμσης

Γεννήθηκε στο Μόναχο το 1959. Κατάγεται από οικογένεια της οποίας οι μουσικές ρίζες βρίσκονται στις αρχές του 19ου αιώνα. Βιολί τον έμαθε ο  πατέρας του Μιχάλης Σέμσης ενώ αργότερα συνέχισε τις σπουδές του με τους παιδαγωγούς Τίμπορ Βάργκα και Όττο Μπύχνερ στις Ακαδημίες Μουσικής του Ντέτμολντ και του Μονάχου, καθώς και με τον καθηγητή Αλεξάντερ Πάβλοβιτς στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου. Είναι διπλωματούχος του Ωδείου Αθήναιον και του Βασιλικού Κολεγίου Μουσικής του Λονδίνου. 

Επί δύο χρόνια ήταν μέλος της περίφημης Ορχήστρας Μπαχ του Μονάχου, υπό την διεύθυνση του Καρλ Ρίχτερ. Επί μία δεκαετία ήταν εξάρχων της ορχήστρας δωματίου “Ελληνική Καμεράτα” που ίδρυσε ο πατέρας του Μιχάλης Σέμσης και στη συνέχεια στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών εξάρχων της “Καμεράτα-Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής” της οποίας είναι και συνιδρυτής, από την ίδρυση της μέχρι τον Ιούνιο του 1997. 

Έχει εμφανιστεί ως σολίστ με συμφωνικές ορχήστρες και ορχήστρες δωματίου και έχει συμπράξει σε συναυλίες μουσικής δωματίου στην Ελλάδα, Γαλλία, Ελβετία, Ιταλία, Ουκρανία, Σερβία, Αγγλία, Γερμανία, Αυστρία, Βουλγαρία, Τουρκία, ΗΠΑ, Ρουμανία και Βέλγιο. 

Έχει πραγματοποιήσει πολλά ειδικά προγράμματα για νέους και παιδιά τόσο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών όσο και σε όλη την Ελλάδα απ’ την Θράκη μέχρι την Κρήτη καθώς και σειρές ανοιχτών μαθημάτων με  σκοπό την γνωριμία και εξοικείωση των νέων με την κλασσική μουσική.

Είναι ιδρυτικό μέλος του Τρίο “Opus I” με το οποίο παρουσιάζει πλήθος προγραμμάτων στην Αθήνα και σε πολλές πόλεις της Ελλάδας. 

Είναι καθηγητής βιολιού στο ωδείο Ορφείο. Από τον Ιανουάριο 1999 ήταν Εξάρχων της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης ως τον Οκτώβριο 2003 οπότε και κατέλαβε την ίδια θέση στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. 

Το 2011 ανέλαβε την καλλιτεχνική και μουσική διεύθυνση-διδασκαλία της ορχήστρας νέων του Συλλόγου “οι Φίλοι της Μουσικής” την οποία διηύθυνε σε συναυλίες στα Μέγαρα Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης και σε πολλές καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές διοργανώσεις και φεστιβάλ σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Τη θέση αυτή διατήρησε μεχρι το 2018 και σήμερα είναι επίτιμος διευθυντής της ορχήστρας. 

Ο Δημήτρης Σέμσης παίζει με βιολί κατασκευασμένο από τον Λορέντζο Στοριόνι στην Κρεμόνα το 1794. 

Γιοάβ Τάλμι

Ο Yoav Talmi γεννήθηκε στο Kibbutz, Merhavia. Σπούδασε σύνθεση και ορχηστρική κατεύθυνση πρώτα στο Ισραήλ, στην Μουσική Ακαδημία Rubin στο Τελ Αβίβ και στη συνέχεια στις Ηνωμένες Πολιτείες στη Σχολή Juilliard. Το 1966, του απονεμήθηκε το βραβείο Κουσέτιτζι στο Καλλιτεχνικό Κέντρο Tanglewood. Το 1973 κέρδισε τον διαγωνισμό διοίκησης του Ιδρύματος Rupert στο Λονδίνο.

Ο Talmi ήταν μουσικός διευθυντής της Φιλαρμονικής του Arnhem από το 1974 έως το 1980. Από το 1984 έως το 1988 ήταν μουσικός διευθυντής της Ισραηλινής Ορχήστρας Επιμελητηρίων (ICO) και της Νέας Ισραηλινής Όπερας και αργότερα πήρε τον τίτλο του κύριου φιλοξενουμένου με το ICO. Ο Talmi υπηρέτησε ως μουσικός διευθυντής της Συμφωνικής του Σαν Ντιέγκο από το 1987 έως το 1996 και έκανε αρκετές ηχογραφήσεις μαζί του για την ετικέτα της Νάξου. Ήταν Καλλιτεχνικός Διευθυντής και Διευθύνων Διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας της Ορχήστρας του Κεμπέκ από το 1998 έως το 2011 και τώρα έχει τον τίτλο του έμμετρου διευθυντή της ορχήστρας. Ήταν Διευθύνων Διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας του Αμβούργου από το 2000 έως το 2004. Το 2001, το Πανεπιστήμιο Laval του απένειμε επίτιμο διδακτορικό. Το 2009, έγινε μέλος του Εθνικού Τάγματος του Κεμπέκ. Τον Φεβρουάριο του 2013, ο Talmi επέστρεψε στο ICO ως μουσικός διευθυντής. 

ΙΝΦΟ

Συζητήσεις-Πέμπτη 09 Μαΐου και Πέμπτη 16 Μαΐου, 19:00 

Πολυχώρος του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής 

Είσοδος ελεύθερη 

Μουσική Βιβλιοθήκη του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, Αθήνα 11521, Τ 210 72 82 778,

www.mmb.org.gr,

[email protected]