Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2018: Λύκειο Επιδαύρου για 2η χρονιά

Το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, ένα από τα παλαιότερα φεστιβάλ της Ευρώπης, συμπράττει με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το κατεξοχήν εκπαιδευτικό ίδρυμα της Πελοποννήσου που συνδυάζει την εντοπιότητα με την ακαδημαϊκή εγκυρότητα, στο πλαίσιο της ανάπτυξης μιας νέας εκπαιδευτικής δράσης στα πλαίσια του νέου θεσμού του «Λυκείου Επιδαύρου».

Το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου στήριξε από την αρχή τη βιωματική, διεθνή και διαπολιτισμική διάσταση της προσέγγισης του αρχαίου δράματος που προτείνει το διεθνές θερινό σχολείο «Λύκειο Επιδαύρου» και οι παράλληλες δράσεις του μέσω του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών το οποίο συνδυάζει τη διττή καλλιτεχνική και θεωρητική κατεύθυνση με έμφαση στην παιδαγωγική διαδικασία του θεάτρου. Μία προσέγγιση που υπερβαίνει τη μουσειακή αντιμετώπιση της αρχαίας δραματουργίας και καθιστά την πρόσληψή της από τους νέους  δημιουργούς και τους σύγχρονους θεατές μια δυναμική διαδικασία εν εξελίξει. 

Το Λύκειo Επιδαύρου που εγκαινιάστηκε την περυσινή χρονιά είναι ένα διεθνές θερινό σχολείο εφαρμοσμένης μελέτης του αρχαίου δράματος, που λειτουργεί κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, στην περιοχή της Αρχαίας Επιδαύρου και απευθύνεται σε φοιτητές των Τμημάτων Θεατρικών Σπουδών με κατεύθυνση υποκριτικής ή θεατρικής πρακτικής, σε σπουδαστές των Ακαδημιών Θεάτρου και των Δραματικών Σχολών αλλά και σε νέους ηθοποιούς από όλο τον κόσμο. Η ακαδημαϊκή του κατοχύρωση πραγματοποιείται με τη χορήγηση Πιστοποιητικού Παρακολούθησης από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και την απόδοση στους συμμετέχοντες των ανάλογων πιστωτικών μονάδων από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, σύμφωνα με την εισήγηση του τμήματος. 

Το Λύκειο Επιδαύρου υλοποιείται υπό την αιγίδα και τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και με την υποστήριξη του Δήμου Επιδαύρου, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδος (με έδρα το Ναύπλιο) και του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Ελλάδα. Το Λύκειο Επιδαύρου είναι μέλος του Διεθνούς Δικτύου Αρχαίου Δράματος. 

Σε συνέχεια της περσινής προσπάθειας που είχε ως θέμα την «Έλευση του Ξένου», φέτος στο Λύκειο θα ερευνηθούν ζητήματα που συνδέονται με τη θεματική «Πολιτεία και Πολίτης», τόσο μέσα από το ρόλο που παίζει ο Χορός στην αρχαία τραγωδία και κωμωδία, όσο και ο ηθοποιός - ερμηνευτής, χαρακτηριστικό παράδειγμα του πρώτου, επί σκηνής, «ενεργού πολίτη». 

Εξάλλου μία από τις φετινές δράσεις της σύμπραξης του Φεστιβάλ και του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου  αποτελεί το πρόγραμμα «Εκπαιδεύοντας το κοινό στο αρχαίο δράμα», το οποίο υλοποιείται με την υποστήριξη του Δήμου Ναυπλιέων, υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Πελοποννήσου και σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ανανέωση της σχέσης της τοπικής κοινότητας με τις παραστάσεις στα αρχαία θέατρα της Επιδαύρου και επιδιώκει την ενίσχυση του εκπαιδευτικού προσανατολισμού του Φεστιβάλ και τη σύνδεση με τα προγράμματα δια βίου μάθησης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Το πρόγραμμα εμπνέεται από τη φετινή θεματική, «Πολιτεία και Πολίτης», και περιλαμβάνει τις δράσεις: «Διάλογοι» - συζητήσεις και ανοιχτά εργαστήρια ενηλίκων με σκηνοθέτες παραστάσεων της Επιδαύρου, «Παίζοντας με το αρχαίο δράμα» - θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, «Ενεργοί θεατές - ενεργοί πολίτες» - εκπαίδευση ενηλίκων για κατοίκους του νομού Αργολίδας και «Εκπαιδεύοντας το διεθνές κοινό» - δράση για ομάδες επισκεπτών από όλο τον κόσμο. 

Το πρόγραμμα πραγματοποιείται από έμπειρους θεατροπαιδαγωγούς, θεατρολόγους, σκηνοθέτες και καλλιτέχνες του θεάτρου, υπό την επιστημονική επίβλεψη και σύμπραξη του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. 

Από το 2018-2019 στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου θα λειτουργήσει το νέο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, με τίτλο : «Θέατρο και Κοινωνία : Θεωρία, Σκηνική πράξη και Διδακτική».  Σε πρακτικό επίπεδο, η σύμπραξη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και το Λύκειο Επιδαύρου στο πλαίσιο του Π.Μ.Σ. θα περιλαμβάνει τις παρακάτω κοινές δράσεις :

1. Το Τμήμα θα επιλέγει κάθε χρόνο έως δύο διδάσκοντες του Λυκείου Επιδαύρου από το εξωτερικό για να διδάξουν ως επισκέπτες καθηγητές σε μία η δύο συνεδρίες ο καθένας, στο πλαίσιο μαθημάτων του Π.Μ.Σ.

2. Το Φεστιβάλ θα μπορεί να προτείνει στο Πανεπιστήμιο ερευνητικές θεματικές που εξυπηρετούν τη λειτουργία του ως θεσμού ή επιμέρους δράσεις του. Οι σπουδαστές θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν τις δράσεις του Φεστιβάλ ως θεματικές των μεταπτυχιακών εργασιών τους (θεωρητικού ή καλλιτεχνικού χαρακτήρα).

3. Κατά τους χειμερινούς μήνες, τα εργαστηριακά μαθήματα του μεταπτυχιακού θα μπορούν να πραγματοποιηθούν σε χώρους του Φεστιβάλ Αθηνών  & Επιδαύρου. 

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟ ΦΕΤΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 

Κύρια βιωματικά εργαστήρια 

Α’ ΚΥΚΛΟΣ (2-16 Ιουλίου 2018) 

1.Maria Shmaevich, ηθοποιός, σκηνοθέτρια (Ρωσία)

Εργαστήριο κίνησης και υποκριτικής (βιο-μηχανική του θεάτρου και συναισθηματική κίνηση) με αφορμή το μύθο της Ηλέκτρας, όπως παρουσιάζεται στα κείμενα των τριών τραγικών ποιητών.

2.Dennis Hilton-Reid, σκηνοθέτης, καθηγητής υποκριτικής (Η.Π.Α.)

Εργαστήριο υποκριτικής πάνω στα έργα Αγαμέμνων και Ορέστης με βάση τις τεχνικές της ψυχολογικής χειρονομίας (Μάικλ Τσέχωφ) και του αυτοσχεδιασμού (Βαϊόλα Σπόλιν). Το εργαστήριο θα ερευνήσει σύγχρονες σκηνικές αναπαραστάσεις της βίας στο πλαίσιο των σημερινών κοινωνικοπολιτικών συνθηκών. 

3 Lilo Baur, ηθοποιός, σκηνοθέτρια (Ελβετία)

Eργαστήριο υποκριτικής που ερευνά τη σκηνική αναπαράσταση του φύλου με αφορμή τις Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη. 

4.Πατρίσια Απέργη: χορογράφος, χορεύτρια (Ελλάδα)

Εργαστήριο κίνησης όπου οι συμμετέχοντες σε πρώτο στάδιο θα προσεγγίσουν τη σχέση κειμένου, εικόνας και σώματος, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό τεχνικών και ασκήσεων, ενώ σε δεύτερο στάδιο θα αξιοποιήσουν την αρχική τους έρευνα, προκειμένου να μεταφέρουν σε πιο σύγχρονα χορικά σχήματα την έννοια του θρήνου όπως αποτυπώνεται στο Χορό της αρχαίας τραγωδίας. 

5.Sine Qua Non ART (Christophe Béranger και Jonathan Pranlas-Descours), χορευτές, χορογράφοι (Γαλλία)

Εργαστήριο κίνησης που θα χρησιμοποιήσει τεχνικές της περφόρμανς και του χορού, για να ερευνήσει τη θεματική «Πολιτεία και Πολίτης». 

6.Γεωργία Μαυραγάνη, σκηνοθέτρια (Ελλάδα)

Εργαστήριο υποκριτικής το οποίο μελετά τη λειτουργία του χορού στον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή. Οι συμμετέχοντες  θα χρησιμοποιήσουν στοιχεία από το θέατρο του ντοκουμέντου και της συλλογικής αφήγησης, με στόχο την προσέγγιση του χορού μέσα από το προσωπικό βίωμα και τον τρόπο που αυτό σχετίζεται με τη συλλογική μνήμη. 

Β’ ΚΥΚΛΟΣ (18 Ιουλίου – 1 Αυγούστου 2018) 

1.Xu Jiali, ηθοποιός, σκηνοθέτρια (Κίνα)

Εργαστήριο κίνησης και υποκριτικής με βάση τις αρχές τις κινεζικής όπερας, η οποία αποτελεί πρότυπο ζωντανής επιτελεστικής γλώσσας και εμπεριέχει πολύτιμες γνώσεις, γεφυρώνοντας την πολιτιστική κληρονομιά με τη σύγχρονη ζωή. Σε αυτό το πλαίσιο, οι συμμετέχοντες του εργαστηρίου θα ερευνήσουν διάφορα χαρακτηριστικά της κινεζικής όπερας, όπως είναι η κίνηση, το τραγούδι και η μονομαχία με αναφορά σε αποσπάσματα κειμένων του αρχαίου δράματος. 

2.Sanjoy Ganguly, σκηνοθέτης  (Ινδία)

Χριστίνα Ζώνιου, θεατρολόγος, σκηνοθέτρια, μέλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (Ελλάδα)

Εργαστήριο υποκριτικής και θεατρικών τεχνικών με στόχο την κατανόηση και τη σκηνική διαχείριση κοινωνικών ζητημάτων που πραγματεύονται έργα του αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Συγκεκριμένα, με άξονα την ιστορία της Αντιγόνης του Σοφοκλή, οι συμμετέχοντες θα κληθούν να συνθέσουν εκ νέου το έργο χρησιμοποιώντας θεατρικά παιχνίδια και ασκήσεις ως κοινωνικές μεταφορές. 

3.Enrico Bonavera, ηθοποιός, δάσκαλος θεάτρου (Ιταλία)

Francesco Origo, ηθοποιός σκηνοθέτης (Ιταλία)

Εργαστήριο υποκριτικής όπου οι συμμετέχοντες θα μελετήσουν τους χαρακτήρες και τη θεματική στους Όρνιθες του Αριστοφάνη μέσα από τις τεχνικές της Κομέντια ντελ Άρτε. 

4.Ομάδα Χορού Griffón (Ιωάννα Πορτόλου, Γιάννης Νικολαΐδης, Σεσίλ Μικρούτσικου, Αντώνης Παλάσκας) (Ελλάδα)

Εργαστήριο κίνησης το οποίο θα ερευνήσει την αμφίδρομη σχέση πολιτείας και πολίτη, δημιουργώντας συνθήκες μέσα στις οποίες οι συμμετέχοντες θα κληθούν –μέσα από μια σειρά σωματικών ασκήσεων και πρακτικών-- να κατανοήσουν το βάρος της ατομικής ύπαρξης στην ομάδα και τη δυνατότητα να επηρεάσουν την πορεία της με την ατομική τους στάση και πρωτοβουλία. 

5.Pichet Klunchun, χορευτής, χορογράφος (Ταϋλάνδη)

Ελεάνα Γεωργούλη, ηθοποιός, καθηγήτρια σωματικού θεάτρου (Ελλάδα)

Εργαστήριο κίνησης το οποίο θα ασχοληθεί, στο πρώτο του μέρος, με τη μυθολογία του αρχαίου δράματος στο πλαίσιο της κλασικής ταϋλανδέζικης ορχηστικής. Πρόκειται για μια διαδικασία αποδόμησης της κινησιολογίας και των πρακτικών της παράδοσης, με στόχο τη βαθύτερη κατανόηση της γνώσης που αυτή εμπεριέχει, μέσα από τη σύγχρονη οπτική και τη σωματική εμπλοκή των συμμετεχόντων.

Στο δεύτερο μέρος του εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες θα εστιάσουν πάνω σε ψυχοσωματικές τεχνικές με στόχο την εξερεύνηση των ψυχοσωματικών τους δυνατοτήτων, για να περάσουν, στη συνέχεια, στην  απελευθέρωση των προσωπικών εκφραστικών μέσων και στην εξερεύνηση τη δημιουργίας συλλογικών τοπίων.  

Διαλέξεις/ Masterclasses/ Θεωρητικά εργαστήρια 

1. Τζωρτζίνα Κακουδάκη, θεατρολόγος, σκηνοθέτρια

2. Εdith Hall,  Καθηγήτρια Κλασικών Σπουδών στο King's College του Λονδίνου, μέλος της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής του Λυκείου Επιδαύρου

3. Ευφημία  Καρακάντζα, Επίκουρη Καθηγήτρια Κλασικής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πατρών

4. Άννα Σταυρακοπούλου, Αναπληρώτρια Διευθύντρια στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος του Πανεπιστημίου Harvard, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Θεάτρου, Σχολή Καλών Τεχνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

5. Ιωάννα Καραμάνου, Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια αρχαίου δράματος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Ακαδημαϊκή Υπεύθυνη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου για το Λύκειο Επιδαύρου

6. Μαρία Μικεδάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

7. Αγγελική Σπυροπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Ερευνητικός Εταίρος (Research Fellow) του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (School of Advanced Study)