Touch of Evil – Το άγγιγμα του κακού
Παραγωγή: ΗΠΑ – 1958
Διάρκεια: 111 λεπτά
Βαθμολογία: * * * * *
Είδος: Φιλμ Νουάρ
Σκηνοθεσία: Orson Welles
Πρωταγωνιστούν: Charlton Heston, Janet Leigh, Orson Welles, Joseph Calleia, Akim Tamiroff, Joanna Moore, Ray Collins, Dennis Weaver, Valentin de Vargas, Mort Mills, Victor Millan, Harry Shannon και οι Marlene Dietrich και Zsa Zsa Gabor.
Υπόθεση: Ο Μάικ Βάργκας (Τσάρλτον Ιστον) υψηλόβαθμος αστυνομικός της δίωξης ναρκωτικών του Μεξικού, παντρεύεται τη γοητευτική Αμερικανίδα Σούζαν (Τζάνετ Λι) και αποφασίζουν να περάσουν το μήνα του μέλιτος στην πόλη Las Robles, ακριβώς δίπλα στα σύνορα με τις ΗΠΑ λίγο πριν επιστρέψουν στην πρωτεύουσα για τη δίκη του Γκράντι, ενός μεγαλέμπορου ναρκωτικών. Όταν όμως δολοφονείται με βόμβα στο αυτοκίνητο του, ένας Αμερικανός μεγαλοεργολάβος που μόλις έχει περάσει τα σύνορα προς τις ΗΠΑ, η ηρεμία της συνοριακής πόλης πάει περίπατο καθώς την υπόθεση αναλαμβάνει ο Αμερικάνος αστυνομικός Χανκ Κουίνλαν (Όρσον Γουέλς), διαβόητος για το γεγονός ότι εξιχνιάζει όλες τις υποθέσεις που αναλαμβάνει αλλά όχι με τόσο καθαρό τρόπο. Στην υπόθεση επιστρατεύεται και ο Βάργκας, προς μεγάλη δυσαρέσκεια του ρατσιστή Κουίνλαν που αγανακτά και «μαγειρεύει» τα πειστήρια, για να βρει ένα ένοχο και να την κλείσει. Για να πετύχει το στόχο του, ο Κουίνλαν συνεργάζεται με τον αδελφό του Γκράντι, έναν δευτεροκλασάτο μαφιόζο, τον Τζο (Ακίμ Ταμίροφ), ο οποίος θέλει να τρομοκρατήσει τον Βάργκας, που είναι ο κύριος μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη του αδελφού του, σπιλώνοντας τη τιμή της συζύγου του Σούζαν…
Η τελευταία ταινία στουντιακής παραγωγής του Γουέλς στις ΗΠΑ ακολούθησε κι αυτή την καταραμένη μοίρα των άλλων παλιότερων ταινιών του. Αν και γυρίστηκε με χαμηλό προϋπολογισμό και χωρίς προβλήματα, η εταιρεία παραγωγής Universal International τον πέταξε έξω από το στούντιο μετά τα γυρίσματα και τα πρώτα previews και μόνταρε την ταινία μόνη της, προσθέτοντας επεξηγηματικές σκηνές γυρισμένες από άλλο σκηνοθέτη. Η ταινία που κυκλοφόρησε το 1958 (στην Ελλάδα με τίτλο «Ο Άρχων του Κακού») υπήρξε μια ακόμη χαμένη υπόθεση που πέρασε στα ψιλά σαν b movie και δεν άφησε κάποιο ιδιαίτερο στίγμα. Μέχρι να ανακαλυφθεί στη δεκαετία του 70 η αρχική κόπια των previews διάρκειας 108 λεπτών (έναντι των 95 λεπτών της κόπιας πρώτης προβολής) οπότε και άρχισε να αναγνωρίζεται η αξία της (με τη βοήθεια πάντα της Γαλλικής κριτικής). Και πάλι όμως η περιπέτεια της ταινίας δεν σταμάτησε εκεί αφού εκ των υστέρων ανακαλύφθηκε το υπόμνημα που είχε καταθέσει τότε ο Γουέλς προς την παραγωγό Universal International με το οποίο ζητούσε να τον αφήσουν να ολοκληρώσει την ταινία και πρότεινε τη δική του βερσιόν. Και έφθασε η στιγμή που η Universal, αν και κατά κάποιο τρόπο αίτια όλης της κατάστασης, επιχειρεί ένα είδος εξιλέωσης αναθέτοντας στον ανεξάρτητο παραγωγό Ρικ Σμίντλιν την ανασύσταση της ταινίας με βάση τις οδηγίες του μακαρίτη πια Γουέλς. Βρισκόμαστε στα 1998 και το αποτέλεσμα, με μοντέρ τον εξαίρετο Γουόλτερ Μερτς και την ομάδα του και με την θεωρητική καθοδήγηση του κινηματογραφικού κριτικού και ειδήμονα του έργου του Γουέλς Τζόναθαν Ρόζενμπαουμ, είναι ό,τι πιο κοντινό στη σκέψη και την πρόθεση του δημιουργού, αποδίδοντας έτσι στην νέα έκδοση τον αέρα του αυθεντικού και οριστικού cut της ταινίας.
Όλο το παραπάνω περιπετειώδες ιστορικό της ταινίας δημιούργησε ολόκληρη φιλολογία περί 7ης τέχνης και οριστικής μορφής της, γράφτηκαν μελέτες, βιβλία, αναπτύχθηκαν γενικότερες και αντικρουόμενες απόψεις που παρά λίγο να παραμερίσουν την ουσία, δηλαδή το αν η ταινία έχει αισθητική αξία και πόση. Η ταινία λοιπόν, όχι μόνο απέδειξε ότι έχει μεγάλη αντοχή στο χρόνο και σημαντική αισθητική και ιδεολογική αξία αλλά στη νέα της «καθαρισμένη» βερσιόν έλαμψε από κάθε άποψη, αναδεικνύοντας τον ακραίο εξπρεσιονισμό της σκηνοθετικής σύλληψης, το ιστορικό τρίλεπτο μονοπλάνο της αρχής που ήδη διδάσκεται σε κινηματογραφικές σχολές και την εξαιρετική σύνθεση ήχου και φωτισμών που κάνουν την ταινία ένα μοντέρνο ακόμη και σήμερα ταξίδι στην άγρια πλευρά της ανθρώπινης φύσης, εκείνη που μεθά από την εξουσία και φθάνει στην κατάχρησή της και την πιο βδελυρή αυθαιρεσία. Μια σεξπηρική τραγωδία με φόντο τα αμερικανομεξικάνικα σύνορα και ποτισμένη από ρατσισμό, σεξισμό και ερπετοειδείς φιγούρες υποκόσμου. Μια ανεπανάληπτη εμπειρία, από τις κορυφαίες στιγμές στη φιλμογραφία ενός επίμονου, ιδιοφυούς αλλά «καταραμένου» δημιουργού. Κερασάκι στην τούρτα η εμφάνιση του Ντένις Γουίβερ ως νυχτοφύλακα σε έρημο μοτέλ στο οποίο καταφεύγει η Τζανετ Λι, ρόλος που λέγεται ότι ενέπνευσε δύο χρόνια αργότερα τον Χίτσκοκ να βασίσει την μορφή του Νόρμαν Μπέιτς πάνω του, χρησιμοποιώντας επίσης ξανά τη Τζανετ Λι σε παρεμφερή ρόλο. Κερασάκι δεύτερο η σύντομη παρουσία της Μαρλένε Ντίτριχ στο ρόλο τσιγγάνας ιδιοκτήτριας πορνείου, που με το αξέχαστο βλέμμα της στοιχειώνει το θεατή.
Διανομή: New Star
Αποκλειστικά στην αίθουσα ΘΗΣΕΙΟ από 24.08.17
