Ο Φόβος Τρώει τα Σωθικά

Τάνια Τσανακλίδου, Σίμος Κακάλας, Κωστής Καλλιβρετάκης, Δήμητρα Κούζα Κωνσταντίνος Μωραϊτης, Ειρήνη Κότσιφα, Φασμπίντερ, Angst Essen Seele Auf, Ο Φόβος Τρώει τα Σωθικά .

Το Θέατρο Τέχνης συμπράττοντας με το Θέατρο του Νέου Κόσμου, παρουσιάζει - για πρώτη φορά στην Ελλάδα - από τις 21 Ιανουαρίου στη σκηνή του Υπογείου, την ιστορία της Έμμι και του Αλί που αφηγήθηκε το 1974 ο Γερμανός δημιουργός στην ταινία ορόσημο της καριέρας του «Angst Essen Seele Auf» (Fear Eats The Soul).

Υπόθεση

Η Έμμι, μια μοναχική Γερμανίδα καθαρίστρια, χήρα με τρία μεγάλα παιδιά, ερωτεύεται τον κατά πολύ νεότερό της Μαροκινό μετανάστη Αλί. Η Έμμι δε θα διστάσει να εναντιωθεί στον συντηρητικό και άκρως ξενοφοβικό περίγυρό της και θα παντρευτεί τον Αλί. Το φαινομενικά αταίριαστο ζευγάρι αρχικά ζει πολύ ευτυχισμένο, όμως το μίσος και η περιφρόνηση που αντιμετωπίζουν και οι δύο καθημερινά, αρχίζουν να μολύνουν τον έρωτά τους. Ο φόβος –και ο ρατσισμός- τρώει τα σωθικά της Έμμι και του Αλί που καλούνται να αναμετρηθούν με τα όρια της αγάπης τους.

Η παράσταση

Σαράντα και πλέον χρόνια μας χωρίζουν από αυτό το ανθρώπινο μανιφέστο αγάπης και αποδοχής της διαφορετικότητας και όμως παραμένει κάτι παραπάνω από επίκαιρο στη σημερινή εποχή των παγκόσμιων ανακατατάξεων και του μαζικού βιασμού της ανθρώπινης ψυχής από το ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία. Αυτά τα λίγα χρόνια της δεκαετίας του 70 που αποτέλεσαν την ακμή του σύντομου αλλά πλούσιου έργου του πιο ευαίσθητου δημιουργού που έβγαλε ποτέ η Γερμανία, μας άφησαν μια σειρά κλασσικών σήμερα μελοδραμάτων, μεταξύ των οποίων κορυφαία θέση κατέχει ο αταίριαστος έρωτας του Άλι και της Εμμι, ένα λαϊκό ρομάντζο που κρύβει μια οξεία κοινωνικοπολιτική ανάλυση για τη μεταπολεμική Γερμανία. Μια ταινία βιωματική τόσο για τον σκηνοθέτη της όσο και για τον Μαροκινό πρωταγωνιστή της (που αυτοκτόνησε στη φυλακή μόλις τρία χρόνια αργότερα), διπλά βραβευμένη στο Φεστιβάλ Καννών του 74.

Αυτό το εμπνευσμένο από τα κλασσικά χολιγουντιανά μελοδράματα των 50s έργο αποφάσισε να μεταφέρει στο θεατρικό σανίδι ο Σίμος Κακάλας, επιλέγοντας να παραμείνει μεν απόλυτα πιστός στην πλοκή και τους διαλόγους αλλά να κρατήσει μια συναισθηματική απόσταση, προτείνοντας μια μινιμαλιστική αξιοποίηση του χώρου και τρεις ηθοποιούς, πλην του πρωταγωνιστικού ζεύγους, να ερμηνεύουν τους διάφορους ρόλους. Αυτή η μοντέρνα αντίληψη, που φέρνει πιο κοντά στον Λαρς φον Τριρ παρά στον χειμαρρώδη και πρόωρα χαμένο Φασμπίντερ, είναι πολύ ενδιαφέρουσα αλλά για να λειτουργήσει πλήρως θα ήθελε έναν άλλο χώρο και όχι το υπόγειο της Σταδίου με τους χωρικούς περιορισμούς του που δεν αναδεικνύουν πλήρως τις σκηνικές και ερμηνευτικές επιλογές. Τα υπερβολικά λιτά σκηνικά απαιτούν από το θεατή να «βάλει φαντασία» και δεν είναι πάντοτε λειτουργικά για τους ηθοποιούς. Είναι εμφανής όμως η αγάπη με την οποία έχει δουλευτεί το έργο και η επιτυχία στην απόδοση της μελαγχολίας που πλανάται πάνω από τον μικρόκοσμο του Φασμπίντερ, ένα δεύτερης διαλογής σύμπαν παράλληλο με το μεταπολεμικό γερμανικό θαύμα.

Τα πολύ καλά νέα είναι οι ηθοποιοί που έχουν αναλάβει να ζωντανέψουν τον περιθωριακό και μισαλλόδοξο αυτό κόσμο. Ξεκινώντας από την αέρινη Τάνια Τσανακλίδου δεν μπορούμε να μην υποκλιθούμε στην λεπτότητα και τους χαμηλούς τόνους με τους οποίους ντύνει την Έμμι, μεταμορφώνοντάς την σε υπόδειγμα γυναικείας καρτερίας και αξιοπρέπειας. Δίπλα της ο Κωστής Καλλιβρετάκης είναι ο ιδανικός Άλι, σοβαρός, αρρενωπός και ταυτόχρονα ευάλωτος και ασταθής, τόσο που αν ζούσε και μπορούσε να τον δει ο Φασμπίντερ, είναι πολύ πιθανόν να διάλεγε αυτόν για πρωταγωνιστή του σήμερα!

Δήμητρα Κούζα, Ειρήνη Κότσιφα και πάνω από όλους ο Κωνσταντίνος Μωραϊτης, δείχνουν να ξέρουν πολύ καλά τι κάνουν καθώς αλωνίζουν το χώρο, ερμηνεύοντας τους διάφορους ρόλους του δράματος, πότε με σακούλες στο κεφάλι, πότε με υπερφυσικά ψεύτικα στήθη και πότε με ειρωνεία και μια διάθεση αυτοπαρωδίας.

Συνολικά μια ενδιαφέρουσα θεατρική πρόταση που θα βρει πολλούς οπαδούς στο νεανικό θεατρόφιλο κοινό.

Από τον Τάσο Ντερτιλή

Οι Συντελεστές

Μετάφραση-Διασκευή - Σκηνοθεσία: Σίμος Κακάλας

Σκηνικό: Αντώνης Δαγκλίδης

Κοστούμια: Claire Bracewell

Φωτισμοί: Περικλής Μαθιέλλης

Βοηθός Σκηνοθέτη: Δημήτρης Καλακίδης

Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου

Video Trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος

Διανομή

Τάνια Τσανακλίδου: Έμμι