Η Όπερα της Πεντάρας

Γιάννης Χουβαρδάς, Η Όπερα της Πεντάρας, Χρήστος Λούλης, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Άγγελος Παπαδημητρίου, Λυδία Φωτοπούλου, Νίκος Καραθάνος, Νάντια Κοντογεώργη, Κίκα Γεωργίου, Μπρεχτ, Βάιλ, Μακχήθ, Τζένι, Πήτσαμ.

Τα Αθηναϊκά Θέατρα παρουσιάζουν το αριστούργημα των Μπέρτολτ Μπρεχτ - Κουρτ Βάιλ «Η ΟΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ», από τις 24 Φεβρουαρίου στο Θέατρο Παλλάς σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά, με έναν δυνατό και πολυπληθή θίασο και ζωντανή 12μελή ορχήστρα. Μια τεράστια παραγωγή υψηλών προδιαγραφών αλλά και ένα μεγάλο στοίχημα όσον αφορά την επιτυχία του συνδυασμού ενός ψυχαγωγικού θεάματος με τα αιώνια και πάντα επίκαιρα μηνύματα του μεγάλου συγγραφέα.

Λίγα λόγια από τον σκηνοθέτη Γιάννη Χουβαρδά για την παράσταση

Ο Μπέρτολτ Μπρέχτ τοποθετεί στον πυρήνα της Όπερας της πεντάρας τη σκοτεινή, εγκληματική πλευρά της αστικής ζωής των μεγαλουπόλεων: πόλεμος συμφερόντων, λαγνεία, βία και διαφθορά. Το χρήμα είναι θεός. Ζητιάνοι, πόρνες, ληστές, μικροί και μεγάλοι εγκληματίες, αστυνομικοί, όλοι συμφύρονται σε μια κοινωνία απεγνωσμένα παραδομένη στην κρίση. Ο "άρχοντας" αυτού του κόσμου είναι ο Μακ "το μαχαίρι", ο οποίος πατάει επί πτωμάτων για το κέρδος του, ενώ ο "Βασιλιάς των ζητιάνων" Πήτσαμ βγάζει πλούσια οφέλη από τη φτώχεια των κατωτέρων στρωμάτων και η αστυνομία βρίσκεται σε αγαστή συνεργασία και με τους δύο. Όλα είναι μια γιγαντιαία επιχείρηση. Στο τέλος όμως αναδύεται, με δηλητηριώδες χιούμορ αλλά και αμείλικτη ειρωνεία, το ερώτημα: Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυση μιας τράπεζας;

«Η ΟΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ» έχει κατά καιρούς αντιμετωπιστεί ως μιούζικαλ, ως πολιτική σάτιρα με τραγούδια, ως κωμωδία ευρείας κατανάλωσης, ως μουσικό μπουλβάρ, ακόμα και ως επιθεώρηση εποχής. Η αλήθεια είναι πως δεν πρόκειται για τίποτε από αυτά.

«Η ΟΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ» μπορεί να δανείζεται στοιχεία από πολλά και διαφορετικά είδη θεάτρου, αλλά τελικά αποτελεί ένα ιδιαίτερο θεατρικό είδος από μόνη της. Και αυτή ακριβώς είναι η μεγάλη δυσκολία, αλλά και η μεγάλη πρόκληση για ένα σύγχρονο ανέβασμα: μέσα από μια προσεκτική και θαρραλέα προσέγγιση, να αναδειχθούν η καθαρότητα, η εκρηκτικότητα και η ψυχαγωγική δύναμη που συνθέτουν τον κόσμο του υπέροχου αυτού έργου.

Πρώτη προϋπόθεση είναι ένας πλήρης σε όλα τα επίπεδα θίασος και μια δυνατή ομάδα συντελεστών. Την έχουμε.

Δεύτερη, μια γενναιόδωρη παραγωγή, πράγμα καθόλου αυτονόητο στις μέρες μας. Την έχουμε.

Τρίτη, οι τεράστιες μουσικές απαιτήσεις, απόλυτα καλυμμένες. Τις έχουμε.

Τέταρτη, μια παράσταση με σαφείς στόχους, που να είναι ταυτόχρονα πιστή στο πρωτότυπο, σοβαρή χωρίς σοβαροφάνεια, κωμική χωρίς ευκολίες, ελκυστική στο μεγάλο κοινό και υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου. Το μεγάλο στοίχημα.

Το σκηνικό είναι ένας μεγάλος, ενιαίος χώρος μαζικής εργασίας, όπου θα συνυπάρχουν, θα συμβιώνουν και θα συγκρούονται μέχρις εσχάτων, μέρα και νύχτα, όλες οι διαφορετικές κατηγορίες ανθρώπων που απαρτίζουν την τόσο ιδιότυπη, αλλά και τόσο οικεία κοινωνία της «Όπερας»: ζητιάνοι, πόρνες, μικροεγκληματίες, αστυνομικοί, μικρά και μεγάλα αφεντικά, αλλά και το υπέρτατο, αόρατο αφεντικό, πάνω από όλα και όλους. Κοφτές κινήσεις, καταιγιστικός ρυθμός, πυκνά γκρουπαρίσματα των ηθοποιών, σβέλτο, ειρωνικό ύφος στον λόγο και η ανυπέρβλητη, διεγερτική, τζαζίστικη μουσική του Κουρτ Βάιλ.

Στη συνέντευξη τύπου των συντελεστών ο σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς πρόσθεσε στα παραπάνω αναφερόμενα, μεταξύ άλλων, και το ότι πρόκειται για ένα έργο πολυαγαπημένο που έχει ανέβει πολλές φορές και το κοινό το γνωρίζει και το αγαπά. Αυτό ενέχει πολλές παγίδες σε ένα νέο ανέβασμα: πρέπει να επιλέξεις τους σωστούς συνεργάτες που θα δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους για την επιτυχία του εγχειρήματος. Δήλωσε ότι δεν είναι μεγάλος φαν του Μπρεχτ αλλά αυτό το έργο αποτελεί εξαίρεση: ανήκει στην πρώτη περίοδο πριν να κατασταλάξει πολιτικά ο συγγραφέας και περάσει στην διδακτική και μετά στη συνθετική του περίοδο με τα κλασσικά του αριστουργήματα. Η Όπερα της Πεντάρας έχει πολύ αναρχία, βαθιά ειρωνία και βέβαια μια ψυχαγωγική διάσταση στην οποία έχει δοθεί έμφαση. Επίσης, όπως είπε ο μουσικός διευθυντής Θοδωρής Οικονόμου, έγινε προσπάθεια να κρατηθεί το αρχικό πνεύμα απόδοσης της μουσικής σε ένα έργο του οποίου η μουσική έχει υποστεί άπειρες διασκευές μέχρι σήμερα.

Εξάλλου είναι η 3η φορά που η πολυαγαπημένη Καρυοφυλλιά Καραμπέτη συμμετέχει στην Όπερα της Πεντάρας αλλά, όπως δήλωσε η ίδια, ο σκηνοθέτης της «έδωσε προαγωγή» και ερμηνεύει όχι πια την Τζένυ αλλά την κυρία Πήτσαμ.

Να θυμίσουμε ότι οι πηγές του έργου βρίσκονται στο Αγγλικό αναγεννησιακό θέατρο αλλά και στην Όπερα του Ζητιάνου του John Gay που γράφτηκε το 1728. Ακριβώς διακόσια χρόνια αργότερα ό 30χρονος Μπρεχτ παρέδιδε στην ανθρωπότητα μια παραλλαγή-αξεπέραστο μνημείο πολιτισμού του 20^ου αιώνα.

Η ταυτότητα της παράστασης

Μετάφραση:Γιώργος Δεπάστας

Σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς

Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη

Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη

Ενορχηστρωτική επιμέλεια – Διεύθυνση ορχήστρας: Θοδωρής Οικονόμου

Δημιουργία βίντεο:Δημοσθένης Γρίβας

Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος

Σχεδιασμός ήχου: Κώστας Μπώκος

Φωνητική διδασκαλία: Μιχάλης Παπαπέτρου

Κινησιολογική επιμέλεια: Αμάλια Μπέννετ

Φωτογραφίες παράστασης: Πάτροκλος Σκαφιδάς

Α' Βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσα Τριανταφύλλη

Β' Βοηθοί σκηνοθέτη: Αλέξανδρος Βαμβούκος, Ιωάννα Μπιτούνη

Α’ Βοηθός σκηνογράφου: Θάλεια Μέλισσα

Β’ Βοηθός σκηνογράφου: Έλλη Σπάνια

Βοηθός ενδυματολόγου: Βασιλική Σουρρή

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ:

Μακχήθ: Χρήστος Λούλης

Κυρία Πήτσαμ: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη

Κύριος Πήτσαμ: Άγγελος Παπαδημητρίου

Τζέννυ: Λυδία Φωτοπούλου

Αφηγητής, Αστυνόμος Μπράουν: Νίκος Καραθάνος

Πόλλυ: Νάντια Κοντογεώργη

Λούσυ: Κίκα Γεωργίου

ΠΑΙΖΟΥΝ ΜΕ ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ :

Αντίνοος Αλμπάνης, Μιχάλης Αφολαγιάν, Μπάμπης Γαλιατσάτος, Ελίζα Γεροντάκη, Έφη Γούση, Μαριάννα Καβαλλιεράτου, Βασίλης Κουκαλάνι, Ελένη Μπούκλη, Βασίλης Μυλωνάς, Νέστορας Κοψιδάς, Μαρία Νίκα, Γιώργος Τζαβάρας

ΜΟΥΣΙΚΟΙ :

Πιάνο: Θοδωρής Κοτεπάνος

Κρουστά: Μαρίνος Τρανουδάκης

Κοντραμπάσο: Χάρης Μέρμυγκας

Μπαντονεόν: Κώστας Ράπτης

Σαξόφωνο alto – κλαρινέτο: Σπύρος Νίκας

Φαγκότο: Βασίλης Πριόβολος

Κιθάρες – μπάντζο: Αλέξανδρος Παπαρίζος

Τρομπέτα: Διονύσης Αγαλιανός

Τρομπέτα: Τάσος Βιτσεντζάτος

Τρομπόνι: Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος

Σαξόφωνο σοπράνο: Δημήτρης Χουντής